معرفی و دانلود کتاب بیو بیو بیو: گاهشماری یک واقعه تا هنوز معمول

معرفی کتاب بیو بیو بیو: گاهشماری یک واقعه تا هنوز معمول

کتاب بیو بیو بیو نوشته‌ی ابراهیم دمشناس، داستانی مبتنی بر زبان، فرهنگ و سنت‌های رایج مردم جنوب ایران است. نویسنده که خود اهل ماهشهر است، در این رمان گرم و گیرا سنت‌های مجالس عروسی جنوبی را از دیدگاه پیرزنان مجلس‌آرا روایت کرده است.

درباره‌ی کتاب بیو بیو بیو

ابراهیم دمشناس، رمان‌نویس جنوبی معاصر، افتخارات بسیاری را با نوشته‌هایش از آن خود کرده است. از میان آثار او، کتاب «نَهَست» در چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی گلشیری، برنده‌ی جایزه‌ی بهترین مجموعه‌ی داستان شده است. رمان «نامه‌ی نانوشته» در سال 1395 توسط جایزه‌ی ادبی هفت‌اقلیم، شایسته‌ی تقدیر شناخته شده و کتاب «آتش زَندان» او در سال 1397 به افتخار نامزدی نهایی جایزه‌ی ادبی احمد محمود دست یافته است. کتاب بیو بیو بیو رمان دیگری از این نویسنده‌ی پرافتخار است.

کتاب بیو بیو بیو روایت سنت‌هایی است که در فرهنگ مردم جنوب ایران رواج دارند. راوی این رمان یکی از پیرزنان مجلس‌آرایی است که باید مسئولیت گرم کردن یک مجلس عروسی را بپذیرد. بیشتر داستان واگویه‌های راوی با خود است. او در این میان ضمن بیان روایت، به تعریف کردن خاطرات، بیان عواطف و احساسات و در پس همه‌ی این‌ها، تبیین سنت‌ها و مسائل فرهنگی می‌پردازد.

زبان روایت، زبانی بکر و محلی است. به نحوی که در بعضی موارد، فهمیدنش برای مخاطبانی که با لهجه‌ها و گویش‌های جنوبی آشنا نیستند، دشوار است. استفاده از این زبان بکر، سنت‌هایی را که توسط پیرزن راوی بیان می‌شوند، عمق می‌بخشد و به طور عینی در مقابل مخاطب قرار می‌دهد. از این منظر، تناسب صورت و محتوا در این رمان به بهترین وجه ممکن قابل مشاهده است.

پیرزن راوی از آغاز داستان می‌خواهد مطلبی مهم را بگوید. اما این مطلب به سبب حرف‌هایی که در حرف می‌آیند و ذهن او را به خود مشغول می‌کنند، به عقب می‌افتد. این مسئله رفتار معمول پیرزن‌ها را به خاطر می‌آورد که در میان بیان یک موضوع، موضوعات حاشیه‌ای بسیاری را نیز به طور پراکنده به مخاطب منتقل می‌کنند. از طرفی این شیوه‌ی روایت، فرم خاصی را می‌آفریند که کاملاً با عنوان فرعی «گاه‌شماری یک واقعه‌ی تا هنوز معمول» همراه و همسان است. راوی بیو بیو بیو از جهتی به سبب گاه‌شمارانه بودن، نظمی خاص را در ترتیب فصل‌ها و بیان وقایع پیش چشم دارد، اما از جهتی به سبب معمول بودن واقعه‌ی نهایی که همان چیزی است که در سرتاسر داستان راوی می‌خواهد بگوید، حرف‌ها و وقایع دیگری را هم که از جنس واقعه‌ی نهایی‌اند، به ذهن راوی می‌آورد و این روند منظم را با پراکنده‌گویی توأم می‌کند.

درهم‌تنیدگی زبان بکر و در نتیجه پیچیده‌ی این رمان، با شیوه‌ی روایت تقریباً پیچیده‌ی آن، موجب دشوارخوانی کتاب می‌شود. اما جذابیت لحن راوی و صمیمیت پیرزنانه‌ی او، و هم‌چنین تعلیقی که در بیان «واقعه‌ی تا هنوز معمول» وجود دارد، مخاطب را تا پایان داستان خواهد کشاند.

فرم گاه‌شمارانه‌ی روایت بیو بیو بیو، تعلیق رسیدن به واقعه‌ی آخر را افزایش می‌دهد. خواننده منتظر است که بداند آخر ماجرا چه خواهد شد و راوی هم او را، هم در شیوه‌ی بیان و هم در فرم بیان منتظر می‌گذارد. فهرست فصل‌های داستان، سرفصل‌های روایت گاه‌شمارانه را با بیان راوی و ارجاع به یک نوای محلی که ورد زبان اوست، به تصویر می‌کشند:

• هفت‌شنبه بود، ساعت سیزده
• ساعت یکه، اشکله... گل چقد لکه، اشکله...
• ساعت دووه اشکله... گل وقت خووه اشکله...
• ساعت سه یه، اشکله... گل چقد سیه، اشکله...
• ...

در نهایت باید چنین گفت که کتاب بیو بیو بیو، گاهشماری یک واقعه‌ی تا هنوز معمول است، که به زبانی محلی و از زبان پیرزنی محلی که کارش مجلس‌آرایی است، روایت می‌شود. شرکت در یک عروسی، او را به دیگر مجالسی که قبلاً دیده و آراسته، می‌برد و در این میان، واگویه‌های او با خود، روایتی می‌سازد که خواننده را با فراز و نشیب‌های روحی راوی همراه می‌کند و سنت‌های محلی را برای او بیان می‌کند.

کتاب بیو بیو بیو نوشته‌ی ابراهیم دمشناس، در انتشارت نیماژ به چاپ رسیده است.

کتاب بیو بیو بیو برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب حاضر برای علاقه‌مندان به رمان، خصوصاً کسانی که به رمان‌هایی با رنگ و بوی محلی علاقه دارند، مناسب است.

در بخشی از کتاب بیو بیو بیو: گاهشماری یک واقعه تا هنوز معمول می‌خوانیم

چرا راه دور؟ ازدواج اوّلم هیچ شد، شاید بی‌گدار به آب زدم، آبی که مروّت ندارد؛ راحت مثل آب خوردن هیچ می‌کند. حالا دی‌معیوب می‌گوید، سر یک چیزی می‌نهدش. ناامید نیستم، حتّی امیدوارم که دوباره دست بالا زده‌ام. اما نیّت ندارم به دنیا اعلام کنم من و پ از امشب زناشوویم. من از این مناسک. بگذریم، من و همسر آینده‌ام، پ روی این زاویه‌ی من مشکل داریم. اگر عشقش جادوی روزگار نبود که قبول نمی‌کردم برود مناسکش را بکارنوالد و توی شهر بگردد و عدّه‌ای دنبالش بوق بوق کنند و عدّه‌ای بیب بیب. بس بود اگر به کار نواله‌ای دور‌همی می‌رسیدیم و بس. هرچه چار دست و پایش را یک لنگه کرد که باید مردش باشد که من می‌گفتم من یکی مردش نیستم. نگران نبودم که خطا بکند در تشخیص شین شادی کارنوال و شین شی و شوهری خودش. هم اصرار کرد و هم ابرام که می‌خواهد مردی باش باشد.

در مورد برادرم موافق بودیم؛ گدار خوبی بود برای زدن به این آب متلاطمِ گل‌آلود. آشنایی‌ها داشتند از عهد دانشکده، ولی کم‌کم پس از آن، مثل دی‌معیوب او را خاله‌خروس می‌دانست. این هم از برکات غذای سلف آنجاست، چه بدآموزی‌هایی که ندارد. تازگی‌ها پین سبز هم می‌کشد. فکر کردم پ کمی کوتاه آمده، کمی بیشتر. وقتی او موافقت کرد کمی برایم عجیب بود این گمان را پس می‌زدم که در آن بین اگر نه چیزی، چیزکی هست تا کی بشود که مردم چیزها بگویند.

فهرست مطالب کتاب

هفت‌شنبه بود، ساعت سیزده
ساعت یکه، اشکله... گل چقد لکه، اشکله...
ساعت دووه اشکله... گل وقت خووه اشکله...
ساعت سه یه، اشکله... گُل چقد سیه، اشکله...
ساعت چاره، اشکله... گل من گداره، اشکله...
ساعت پنجه، اشکله... گل من لنجه، اشکله...
ساعت شیشه، اشکله... گل وقت شی، اشکله...
ساعت هفته، اشکله... گل تازه رفته، اشکله...
ساعت هشته، اشکله... گل چقد لَشته، اشکله...
ساعت نووه، اشکله... گل وقت خووه، اشکله...