معرفی و دانلود کتاب بی‌تابستان

معرفی کتاب بی‌تابستان

کتاب بی‌تابستان نمایشنامه‌ای اجتماعی است که با طنز گزنده‌ای نظام آموزش و پرورش را مورد نقد قرار می‌دهد و فقدان خلاقیت در این سیستم را به رخ می‌کشد. امیررضا کوهستانی، یکی از بهترین نمایشنامه‌نویسان حال حاضر ایرانی، با پرداخت عمیق شخصیت‌های مادر، ناظم و نقاش روابط پیچیده‌ی انسانی را به نمایش می‌گذارد.

درباره‌ی کتاب بی‌تابستان

بی‌تابستان نمایشنامه‌ای از امیررضا کوهستانی (Amir Reza Koohestani) است و داستان آن در مدرسه‌ای ابتدایی می‌گذرد. شخصیت‌های این نمایشنامه شامل ناظم، نقاش، مادر و کودک هستند. در اجرایی که از این متن در سال 1397 اجرا شد، لیلی رشیدی، مونا احمدی، سعید چنگیزیان و ژولیت رضاعی بازی می‌کردند. دیالوگ‌های کوتاه و پینگ‌پنگی و لحن کنایه‌آمیز از ویژگی‌های این اثر هستند.

کتاب بی‌تابستان شامل نُه فصل با نامِ ماه‌های سال است. نمایشنامه از مهر شروع می‌شود و در خرداد پایان می‌یابد. این بازه‌ی زمانی به‌علت نهاد مدرسه، به‌عنوان بستر اصلی قصه انتخاب شده است. حالا نامِ «بی‌تابستان» ملموس‌تر به نظر می‌رسد. صحنه‌ی اول با نام مهر: روز اول مدرسه، دیالوگ‌های ناظم و مادر را نشان می‌دهد. رویداد اصلی این صحنه درخواست ناظم برای گرفتن پول از مادر دانش‌آموزش است؛ این در حالی‌ست که مادر اشاره می‌کند این مدرسه قرار است کاملاً رایگان و بدون شهریه باشد، اما ناظم کمبود بودجه و در نهایت پایین آمدن کیفیت آموزشی را بهانه‌ای می‌کند تا مادری را که بسیار نگران آینده‌ی کودکش است، راضی سازد. ناظم در این نمایشنامه نماینده‌ی تمام و کمال نظام آموزشی و قوانین سفت و سخت و غیرمنعطف آن است. او به‌تازگی نقاشی را استخدام کرده تا دیوارهای مدرسه را از شعارهای جنگیِ سی سال پیش پاک کند و نقوش تازه‌ای مثل نقشه‌ی جغرافیا و جدول ضرب بزند. بعدتر مشخص می‌شود که او با نقاش رابطه‌ای عاطفی دارد اما با این وجود سلطه‌اش را بر او اعمال می‌کند و در جایی که نقاش می‌خواهد کارش را رها کند و به شهرستان برود، سعی دارد با زور و سلطه جلویش را بگیرد.

نقاشِ کتاب بی‌تابستان فردی خلاق و هنرمند است که استعدادش را به‌جای بوم نقاشی بر دیوارهای یک مدرسه تخلیه می‌کند و حتی پولی که وعده‌اش را به او داده‌اند نیز دریافت نمی‌کند. همین مسئله در کنار دیگر قوانین خشک مدرسه سبب می‌شود تا اشتیاق او فروکش کند و خودش را در این نظام بی‌ارزش ببیند. مادر شخصیت دیگری است که در طول قصه دچار تحول می‌شود. او در ابتدا شخصیتی مضطرب و نگران است و سپس به مرحله‌ی بازاندیشی درمورد افکار و عقایدش می‌رسد.

امیررضا کوهستانی پیش‌تر با آثاری نظیر «رقص روی لیوان‌ها»، «شنیدن»، «تجربه‌های اخیر» و «سال‌گشتگی» در عرصه‌ی نمایش ظاهر شد. او نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی را از شیراز شروع کرد و حالا اجراهایش در آلمان و در عرصه‌ی بین‌الملل با استقبال خوبی روبه‌رو می‌شوند. نثر ساده و نگاه عمیق او به زندگی و روابط بین‌فردی، آثارش را از دیگران متمایز کرده است. شاید در نگاه اول کتاب بی‌تابستان بسیار ساده به نظر برسد، اما در پس همین سادگی؛ روابط عمیق و پیچیده‌ای نمایانده می‌شود و از این حیث نمایشنامه به سطح بالاتری راه می‌یابد.

نشر گیلگمش کتاب بی‌تابستان را چاپ و به بازار کتاب عرضه کرده است.

کتاب بی‌تابستان برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به خواندن نمایشنامه و فعالان حوزه‌ی تئاتر، کتاب بی‌تابستان را یکی از ارزنده‌ترین نمایشنامه‌های معاصر ایرانی خواهند خواند.

در بخشی از کتاب بی‌تابستان می‌خوانیم

مادر: (چرخ‌وفلک را نشان می‌دهد) این‌جا خوبه؟
ناظم: آره خوبه. فقط بارون اومده، گِل شده.
مادر: دستمال دارم. (دستمال را برمی‌دارد و مشغول تمیز کردن چرخ‌و‌فلک می‌شود. یک دستمال هم به ناظم می‌دهد.)
ناظم: مرسی.
حین تمیز کردن به گفت‌وگو ادامه می‌دهند.
قبلاً بارون می‌اومد رو زمین گِل می‌شد، الآن از همون تو هوا گِل می‌شه می‌آد پایین. می‌بینین. حتی گِل هم نیست. (دستمال دودگرفته را نشان می‌دهد) معلوم نیست چیه.
مادر: دوده دیگه. همین دودی که تو هواست با بارون می‌آد زمین.
ناظم: واسه همین می‌گن بارون گرفت، تو خونه بمونین. من که درِ این‌جا رو بستم، نذاشتم هیچ‌کدوم از بچه‌ها بیان تو حیاط. (اشاره به میله‌های چرخ‌وفلک) ببینین عین اسیده. هر چی هم پاک کنی جاش می‌مونه. ما هم که پارکینگ نداریم، ماشین‌مون همیشه بیرونه.
هر دو روبه‌روی هم روی چرخ‌و‌فلک می‌نشینند.
مادر: ببخشید، نمی‌خواستم جلو بقیه حرف بزنیم. گفتم بیایم بیرون. سردتون نیست؟
ناظم: نه، خوبم. یهو اومدیم بیرون باد اومد.
مادر: (کتش را درمی‌آورد) بیاین این رو بپوشین.
ناظم: خودتون چی؟
مادر: من پالتو پوشیدم. گرممه.
ناظم: مرسی. اصلاً انگار دیگه بدنم مال خودم نیست؛ یهو گرمم می‌شه، یهو سردم می‌شه.
مادر: ماه‌های اول همین‌جوره. بعد عادت می‌کنین.

فهرست مطالب کتاب

مهر: روز اول مدرسه
آبان: پول نیست
آذر: سفید کردند
دی: به خاطر آلودگی است
بهمن: مثل یک عاشق
اسفند: اولین برف
فروردین: تعطیلات سال نو
اردیبهشت: رگبار پراکنده
خرداد: روز آخر مدرسه