معرفی و دانلود کتاب باغ لبخند (طنز و منظومه‌های محلی)

معرفی کتاب باغ لبخند (طنز و منظومه‌های محلی)

کتاب باغ لبخند (طنز و منظومه‌های محلی) سومین اثر محمود صادق منش است که بخش اعظم این مجموعه به زبان محلی سروده شده و نمونه‌ای از اصالت فرهنگ دیارمان، یزد باستان، است که از زبان اجدادمان به جای مانده و برای نسل‌های آینده جالب و جذاب خواهد بود.

بیشتر شعرهای کتاب باغ لبخند، جوهره طنز دارد و می‌دانیم که طنز آدمی را می‌خنداند و هم قصد اصلاح دارد و فقط مسخره کردن و طعنه زدن نیست. طنز حتی تعریف طنزگونه‌ای هم دارد که گفته‌اند «گریه کردن قاه‌قاه» یعنی پشت خنده‌ها واقعیتی تلخ را نشان می‌د‌هد و می‌خواهد درد و دل کند و قصد درمان دارد، نیت خیر‌خواها‌نه دارد، و تأمل‌برا‌نگیز است؛ برخلاف هزل و استهزا یا هجو که تحقیر کننده است. شعر طنز گفتن هنر می‌خواهد و صادق‌ منش این هنر را دارد و بدیهی است که نه‌ تنها این وادی، که همه وادی‌های هنر هر چه بر وی نهایت ندارد و هرچه کامل‌تر باشد هنوز بهتر از آن متصور است.

هنر دیگر ایشان طنز به لهجه محلی یزدی است. می‌دانیم که لهجه یزدی از گویش‌های شیرین ایرانی است که نظام خاص خود را دارد و از اصالتی دیرین و شیرین و پیشینه‌ای پُربار برخوردار است. گویش یزدی اگر‌چه برای عده‌ای از همشهریان ما چندان افتخار نیست، بسیاری از مردم کشورمان بدان علاقه دارند و به آن عشق می‌ورزند. این زبان خوشبختانه از دستبرد بسیاری از بلایا در امان مانده و کلمات اصیل و بکری در آن می‌توانیم ببینیم. زبان یزدی افتخار ماست نه اینکه موجب سرشکستگی باشد.

ادبیات هنر است و هنر از جلوه‌های بارز انسان است؛ جلوه‌ای که زیبایی‌ها و نیکی‌ها و ارزش‌ها و آرما‌ن‌ها را در قا‌لب‌های دل‌انگیز ارائه می‌دهد و حیات بشری را طراوت می‌بخشد، روح می‌دهد و دل و جان و عاطفه را صیقل می‌زند و اوج می‌دهد، راه نشان می‌دهد، وسعت می‌دهد، تربیت می‌کند، و خلاصه آنچه باید باشد و نیست می‌نماید و شعر بهترین تجلی ادبیات است که در آیینه آن ایده‌ها، پندارها، خوشی‌ها، درد‌ها، و رنج‌های یک جامعه نمودار است؛ یعنی در واقع ادبیات و شعر آیینه فرهنگ و تاریخ یک ملت است. شعر معجونی است از اندیشه‌ها، عواطف، و تخیلات و زبان و آهنگ که بر دل می‌نشیند و شعور برمی‌انگیزد و هر چه قوی‌تر باشد اثرش بر جامعه بیشتر است؛ چنانکه گفته‌اند یک شعر خوب هیچ‌وقت تمام نمی‌شود و تکرارش همیشه لذت‌بخش است؛ صدای سخن عشق است و در گنبد دوار خوش‌ترین یادگار ماندگار حیات و زندگی است.

از سرافرازی‌های ملت ایران ادبیات کهن، ریشه‌دار، و قوی آن است که با آسمان و عرفان و ایمان به هم درآمیخته و حماسه‌ای ماندگار و پرنفوذ به‌ جا گذاشته است. امروز در جهان ما را با حافظ و مولانا و سعدی و فردوسی‌هایمان می‌شنا‌سند و با ایمان و عرفان و عشق‌مان ارزیابی می‌کنند.

آثار ادبی فارسی، که در انواع مختلف، اعم از شعر و نثر، بیان شده است، امروز زیباترین، گران‌بهاترین، و ماندگارترین میراث فرهنگ ماست و بر شاعران و ادیبان و سخن‌سرایان است که هم این گنجینه بزرگ بشری را حفظ کنند، هم نشر دهند، و هم بر آن بیفزایند. شعر و ادبیات در عصر تکنولوژی و دنیای مدرن امروز هم همچنان کاربردی عظیم دارد. کیست که در دلتنگی‌های روزگار سری به حافظ نزند و با غزلی از آن لسان‌الغیب دل خویش را خنک نکند. ادبیات و شعر ما را به تماشای ذوق و تاریخ و فرهنگ‌مان می‌برد، آرامش می‌دهد، گذشته‌ها را نشان می‌دهد، به فطرت‌مان برمی‌گرداند، ما را به خود می‌آورد، و اندیشه‌ها را انتقال می‌دهد. در واقع، شخصیت و هویت ما در ادبیات ما نمودار است.

در بخشی از کتاب باغ لبخند (طنز و منظومه‌های محلی) می‌خوانید:

چقه بشِ تو گفتم لامپ اضافی خاموش
کاشکی یه بار مکردی نصیحت منا گوش
اونی که نی صرفه‌جو حقشه که اداره
قبضی براش بیاره که دادشا درآره
وقتی که گوش نمی‌دی نتیجه‌شا می‌بینی
هم باس که پول بدی هم تو تاریکی بیشینی
همه‌ش می‌گی که خیلی بد شده این زمونه
یا می‌گیری بهونه که همه چی گرونه
کاشکی که‌ای برادر یه خورده داشتی انصاف
مفهمیدی که خیلی کار بدیه اسراف
درسه که اقتصاد حال و روزش خرابه
از دست این گرونی دلا همه‌ش کبابه
اسراف تو انرژی خودش یکی گناهه
پرونده مسرفا پیش خدا سیاهه
هر که نداره اسراف تو خونه مث «صادق»
طلبکاری ندیده تا از غمش کنه دق

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: طنز
یا زنگی زنگی یا رومی رومی
طبل بی‌عاری
دل بی‌تاب
شاعر نیمایی
خورخور شیپوری
رجزخوانی صدام
عاشق دل‌ساده
بهار جوانی
خل بی‌عار
کلاه گشاد
دزدان امروزی
تبلیغات کاندیداها
چه دردی بدتر از درد طلبکار!
دماغِ تعمیری
عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد
گفت‌وگوی عروس و داماد در حجله
به ریش خود بخند
فاخته با فاخته، باز با باز
خواب ناخوش
کجایی جوانی که یادت به خیر!
خواستگار بی‌خا‌نه
قدردانی بعد از فوت
دوران بازنشستگی
پدربزرگ عاشق
به من رحمی کن
الاغ و کلاغ
تریاکیِ خُل
رفیق دورنگ
اما به خواب
یوسف و زلیخا
چه بد کردم
اوقات فراغت بازنشستگی
زبان حال یک زن‌ذلیل
خواستم اما نشد
ای اسکناس
پس چه کند؟
اما به یکی شرط
آه از این درددل!
وصیت یکی از ساکنان خانه سالمندان
خنده کن
مناجات
غم مخور
خشتکِ ترمه‌ای
الاغ فهمیده
رباعیات و دو‌بیتی‌ها
بخش دوم: اشعاری به زبان محلی
درس عبرت
منظومه خواستگاری
جنگ مادرشوهر با عروس
درددل داماد با مادرزن
بدنامی شوهر
کی بهتر از دخترخاله
مادربزرگ
عیال مهربان
ازدواج خیابانی
سایه بالاسر
دل هم دلِ قدیمی‌ها!
چشم نخوری الهی!
دستگاه ترمه‌با‌فی در یزد
میراث فرهنگی استان یزد
چقدر خدای خوبی است!
دوروی ناخلف
خُل شکم‌شُل
جوان بی‌نوا
پولدار خسیس
لامپ اضافی خاموش
عیال صرفه‌جو
آسمون بی‌بخار
زبان حال عیال یک زن‌ذلیل
پیکک
یزد قدیم
عیال بااصول
عاروسی هم عاروسی او روزا!
بهار یزد
ابیات متفرقه با لهجه محلی
فرهنگ لغات به گویش یزدی