معرفی و دانلود کتاب استراتژی توسعه اقتصادی

معرفی کتاب استراتژی توسعه اقتصادی

آلبرت هیرشمن، استاد دانشگاه ییل و از مهم‌ترین اندیشمندان قرن بیستم، در کتاب استراتژی توسعه اقتصادی مفاهیم کلیدی و مهمی را به نظریات توسعه اضافه می‌کند. مفاهیمی که امروزه از عناصر کاربردی مبحث برنامه‌ریزی و توسعه‌ی اقتصادی محسوب می‌شوند. هدف او از ارائه‌ی این مفاهیم اثربخش‌تر کردن فعالیت‌های طراحی و برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و صنعتی است.

درباره‌ی کتاب استراتژی توسعه اقتصادی

کتاب استراتژی توسعه اقتصادی (Strategy of Economic Development) نوشته‌ی آلبرت هیرشمن (Albert O. Hirschman) حاصل مشاهدات و تجربیات بی‌واسطه‌ و مستند نویسنده از زندگی در کلمبیا، یکی از کشورهای موسوم به «عقب‌مانده»، است. آلبرت هیرشمن نظریه‌های موجود توسعه را برای سیاست‌گذاران کشورهای عقب‌‎‌مانده ناکافی و بی‌فایده می‌داند. از نظر او سیاست‌گذاران این کشورها باید ملاحظات استراتژیک خاصی را در امر برنامه‌ریزی توسعه در نظر بگیرند؛ برای مثال توجه به اولویت‌های منطقه‌ای یا طریقه‌ی پیاده‌سازی توسعه‌ی صنعتی از مسائل مهم در زمینه‌ی تعیین استراتژی توسعه در این کشورهاست.

بنابراین نویسنده در کتاب استراتژی توسعه اقتصادی می‌کوشد راه‌های جدید اندیشیدن درباره‌ی این مسائل را ایجاد کند. این کتاب مفاهیمی از قبیل رشد تکنولوژی و انتقال منطقه‌ای رشد را به نظریات توسعه اضافه می‌کند. شالوده‌ی اصلی کتاب و مفاهیم ابداعی مد نظر نویسنده بر پایه‌ی علم انسان‌شناسی و با در نظر گرفتن پیچیدگی‌های ذهن بشر ساخته و پرداخته شده است. در واقع نقطه‌ی شروع این کتاب از انسان‌شناسی است.

کتاب استراتژی توسعه اقتصادی در یازده فصل نوشته شده است. نویسنده در فصل اول مقدمات بحث و مفاهیم اولیه را پی‌ریزی می‌کند. در فصل دوم به رابطه‌ی میان مدل‌های رشد و فرآیندهای توسعه در کشورهای درحال‌توسعه می‌پردازد و اذعان می‌دارد که نباید یک مدل ماشینی و تغییرناپذیر از توسعه‌ی اقتصادی ارائه بدهیم. به گفته‌ی نویسنده اقتصاددان‌ها تابه‌حال قادر نبوده‌اند نظریه‌ای ارائه دهند که فرآیند گذار از درحال‌توسعه بودن به توسعه را به طور کامل توضیح دهد. نویسنده اقتصاددان‌ها را مسئول این عدم موفقیت می‌داند و در فصل سوم نقد و مخالفت خود را با مفهوم رشد متوازن و در فصل چهارم نیز موافقت خود را با رشد نامتوازن اعلام می‌کند. پس ازگشت‌وگذاری درون نظریه‌ی توسعه، در فصل پنجم موارد مؤثر بر انتخاب‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری را شرح می‌دهد. به زعم نویسنده مسئله‌ی انتخاب‌های سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین مسائل در سیاست‌گذاری توسعه است.

آلبرت هیرشمن در فصل ششم و هفتم کتاب استراتژی توسعه اقتصادی به مسئله‌ی وابستگی متقابل و راه‌های صنعتی‌سازی کشورهای جامانده از توسعه می‌پردازد و راه‌کارهایی را ارائه می‌دهد که با این کشورها سازگاری‌های لازم را داشته باشند. فصل هشتم کارایی و رشد بنگاه منفرد را بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد چرا بعضی از پروژه‌ها در کشورهای توسعه‌نیافته عجولانه شروع می‌شوند و در نهایت نتیجه‌ای جز ضرر و زیان ندارند. فصل نهم به تفسیر برخی از عدم تعادل‌هایی که کشورهای جامانده از توسعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد اختصاص یافته است. مثل تورم یا فشارهای جمعیتی؛ و در ادامه بررسی می‌کند که این فشارها و تنگناها چگونه طی فرایند توسعه به وجود می‌آیند و در عین حال آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

در نهایت کتاب استراتژی توسعه اقتصادی در فصل دهم نحوه‌ی انتقال رشد اقتصادی بین مناطق و کشورها را از نظر می‌گذراند و نویسنده در فصل یازدهم با بررسی نقش دولت و کارکرد سرمایه و کمک‌های خارجی، جمع‌بندی مختصری ارائه می‌دهد و به این ترتیب کتاب را به پایان می‌رساند.

کتاب استراتژی توسعه اقتصادی، ترجمه‌ی حسین حیدری رمی، توسط انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی منتشر شده است.

کتاب استراتژی توسعه اقتصادی مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به علاقه‌مندان علم اقتصاد، مباحث اقتصاد سیاسی و برنامه‌ریزی و توسعه پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب استراتژی توسعه اقتصادی می‌خوانیم

سرمایه و کمک خارجی را هم می‌شود از نقطه نظر دو کارکرد «القاء کنندگی فشار» و «فشار-زدایی» مورد اشاره، بررسی کرد [با بیان تأثیر ورود سرمایه در مرحله اول در القاء رشد و بعدتر که فشارهای ناشی از رشد رخ نمایاندند، در مطرح شدن و وارد چشم‌انداز شدن طرح‌های دیگر برای تأمین مالی که منطق اقتصادی هم خواهند داشت و تأثیر ورود مجدد آن در فشارزدایی]. اما ما سعی می‌کنیم که یک تعریف یکجاتر از کارهایی که سرمایه و کمک خارجی انجام می‌دهند ارائه بکنیم و [بنابراین] خواهیم گفت که نقش سرمایه خارجی این است که به یک کشور توان و جرأت بدهد که پای در مسیر رشد نامتوازن بگذارد.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کاوش‌های قبل از بحث
فصل دوم: مدل‌های رشد و فرایندهای توسعه
فصل سوم: رشد متوازن: یک نقد
فصل چهارم: رشد نامتوازن: یک طرفداری
فصل پنجم: انتخاب‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری
فصل ششم: وابستگی متقابل و صنعتی‌سازی
فصل هفتم: صنعتی‌سازی: دیگر مشخصه‌ها
فصل هشتم: کارایی و رشد بنگاه منفرد
فصل نهم: نقش عدم تعادل‌ها
فصل دهم: انتقال رشد اقتصادی بین مناطق و بین کشورها
فصل یازدهم: نتیجه‌گیری: کارکردهای دولت و کمک خارجی