معرفی و دانلود کتاب از احساس و عاطفه تا حافظه و یادگیری

معرفی کتاب از احساس و عاطفه تا حافظه و یادگیری

کتاب از احساس و عاطفه تا حافظه و یادگیری نوشته‌ی حمید محسنی، برای هر فردی که بخواهد دانش و مهارتی را در اوج کسب کند و از خطاهای راهبردی کوچک و بزرگ تا حد ممکن دوری کند، کاربرد دارد.

مخاطبان این اثر شامل همۀ افراد جامعه هستند؛ از علاقمندان به تقویت حافظه و یادگیری و ارتقای توانایی‌های حسی- حرکتی و شناختی تا معلمان و مربیانی که وظیفۀ یاددهی دیگران را بر عهده دارند؛ از ورزشکاران و هنرمندان تا محققان و نویسندگان؛ از پدران و مادران تا همۀ کسانی که تقویت احساسات، عواطف و یادگیری انواع مهارت‌ها برایشان اهمیت دارد؛ از علاقمندان به بحث‌های نظری تا کسانی که می‌خواهند ساز و کار عمل به دانسته‌ها را مطالعه کنند.

یاددهی و یادگیری حوزه‌ای است که همۀ ما، آگاهانه و ناآگاهانه با آن سر و کار داریم و کم و کیف زندگی، احساسات، عواطف، کنش‌ها و رفتارهای روزمره ما و جامعه به آن وابسته است. توسعه در هر سطح، چه فردی و اجتماعی، به یادگیری گره خورده است.

وابستگی تشکیل حافظه و یادگیری به احساس و عاطفه از یک طرف و نقش بی‌بدیل احساس خوبی و بدی چیزها در انتخاب و توجه به پدیده‌های محیطی نیز نشان می‌دهد که احساس و عاطفه در خط مقدم یادگیری، شناخت، آگاهی، کسب مهارت‌های ذهنی، و نیز احساس خوشبختی، خوبی، شادابی و نشاط است.

تقریباً ناممکن است در متون علوم شناختی، پزشکی، زیست‌شناسی، عصب زیست‌شناسی، تعلیم و تربیت و مانند آن‌ها به طور مستقیم و غیر مستقیم به نقش احساس و عاطفه در پرورش و استفاده از توانایی‌های حسی - حرکتی و شناختی و نیز رضایت افراد از زندگی اشاره نشود و هنر، ادبیات و ورزش به نحوی در مرکز میدان نباشد.

برجستگی احساس و عاطفه در عنوان و محتوای این کتاب و توجه ویژه به هنر، ادبیات و ورزش در پرورش حسی و عاطفی انسان‌ها، و نقش بی‌چون و چرای احساس و عاطفه در ارتقای مهارت‌های حسی - حرکتی و انواع توانایی‌های شناختی تخیل، رویاپردازی، توجه، تمرکز، تفکر، اندیشه‌ورزی، منطق، استدلال، یادگیری، آگاهی، و خردورزی نیز بر همین اساس است.

در بخشی از احساس و عاطفه تا حافظه و یادگیری می‌خوانیم:

اصل اساسی در یادگیری، تشکیل حافظه و یادآوری از حافظه این است که بخشی از نیاز انسانی مرتفع شود. آنچه که موجب اهمیت محتوای حافظه و در نتیجه دوام و ماندگاری آن می‌شود ارزش و اعتبار و منافع آن برای بدن است. هر چه منافع کنش مربوطه بیشتر باشد تجربه‌ها و تصویرهای ذهنی و جسمی مرتبط با آن نیز اغلب بیشتر و بهتر می‌شود. البته منافع در اینجا رضایت ذهنی و جسمی مرتبط با یک کنش است. بالطبع اگر ارزش و اهمیت مهارت‌ها و تجربه‌های قبلی و در نتیجه تصویرهای حسی و ذهنی مرتبط با آن‌ها برای ارتقای کم و کیف زندگی کم باشد به همان نسبت نیز کمتر به آن رجوع خواهد شد.

تصویرهای مرتبط با دانش و تجربه‌های مفید و ثمربخش قبلی نیز بر اساس نیازهای تازۀ جسمی و ذهنی استفاده می‌شود و نه عینا. به عبارت دیگر، کم و کیف استفاده از مهارت‌ها و تصویرهای مغزی وابسته به زندگی جاری است. به همین دلیل، تصویرهای حافظه و حتی واقعیت‌های محیطی و ادراک ما از آن‌ها بر اساس ترکیبی از موقعیت‌های گوناگون بدنی و شناختی و چند و چون کنش بدن با محیط جاری شکل می‌گیرد و نه صرفاً خود واقعیت‌ها. همیشه مغز در حال بازسازی یا خلق تصویرها بر اساس سوابق خود و محیط جاری است.

مهارت‌های زندگی حرفه‌ای و شغلی، رفتارهای فردی و اجتماعی، تفکر، احساس، عاطفه، و یادگیری از حافظه تغذیه می‌کند و به حافظه منتقل می‌شود. کم و کیف زندگی جاری و حافظه به هم گره خورده است. این اصول اساسی حکایت از این دارد که نباید انتظار داشته باشیم چیزهایی را یادآوری کنیم که تجربۀ حسی، ذهنی، حرکتی، یا شناختی آن را نداشته باشیم. با این حال حتی در همین موقعیت‌ها نیز مغز تلاش می‌کند با افسانه‌بافی، رویاپردازی، تخیل، تفکر و سایر روش‌ها و ابزارها تصویری تولید کند که تا حد ممکن نوعی رضایت و امنیت جسمی و ذهنی ایجاد شود.

فهرست مطالب کتاب

چرا "از احساس و عاطفه تا حافظه و یادگیری"؟
چند پرسش و پاسخ دربارۀ محتوا و خوانندگان
حافظه: تعریف و انواع
دسته‌بندی حافظه
حافظه زیستی یا غریزی و حافظۀ فرهنگی/ تاریخی/ یا یادگیری
حافظۀ آشکار و پنهان
حافظۀ بلندمدت، حافظۀ کوتاه‌مدت، حافظۀ کاری
حافظۀ عملی/ روندی، حافظۀ معنایی، حافظۀ اپیزودیک
انواع داده، اطلاعات، دانش و حافظه
کدام پیام‌ اهمیت بیشتری دارد: پیام حسی یا هیجان و عاطفه؟
نکته‌هایی دربارۀ نتیجه‌گیری‌های ناخودآگاه و آگاهی و توجه
محل استقرار حافظه: کارکرد یکپارچۀ مغز یا ناحیه‌های مجزا و تخصصی؟
جدایی حافظه کوتاه‌مدت و درازمدت و بخش‌های مغز و راهبردهای یادگیری
چند قانون و راهبرد در یادگیری و حافظه
یادگیری نتیجۀ تلاش، جهت درست، ایمان و انگیزۀ کافی است.
انشتین: محصول نبوغ یا تلاش؟
قاعدۀ 10 هزار ساعت
کیانوش رستمی و قاعدۀ 10 هزار ساعت
قاعدۀ 80 -20 و مدیریت یادگیری و رفتارها
ما واقعیت‌ها را با مدل‌های ذخیره شده در حافظه بازسازی می‌کنیم.
حافظه و فراموشی
منحنی فراموشی و یادگیری؛ ذخیره و حافظۀ چندمرحله‌ای
تثبیت حافظه و آسیب‌پذیری اطلاعات در مراحل نخست یادگیری
پایانه‌های یادگیری و حافظه؛ تغییرات کارکردی و ساختاری
یادآوری اطلاعات از حافظه/ یادآوری و تغییر اطلاعات
حافظه و یادگیری نتیجۀ تغییر یا گسترش فیزیکی مغز است.
سازوکار نورونی و محیطی نوآوری، و سایر خلاقیت‌های شناختی و حسی حرکتی
ساختمان دی‌ان‌ای بود که واتسون و کریک را ساخت، و نه برعکس!
عمق کافی در یک زمینه کاری
ارتباط بین رشته‌ای و طوفان ذهنی: تجربۀ ویلیام آرتور در سانتافه
یادگیری پیوند بین دانسته‌های ما و دیگران است: استعارۀ تسبیح
خوگیری، حساس‌سازی، شرطی‌سازی و یادگیری
علم ژنتیک چگونه به دعوای بین اصالت تجربه و خرد پایان داد؟
نظریۀ سلولی و سه اصل یاخته‌های عصبی در انتقال، دریافت و ذخیرۀ پیام
کاخال و اصول چهارگانه او
یاخته‌های محرک و یاخته‌های مهارکننده: مهار دوسویه و یکپارچه‌سازی واکنش‌ها
نورون‌ها و زبان ذهن
یادگیری نتیجه همکاری بین یاخته‌هاست: الگویی برای نهادهای اجتماعی
حافظه و مدارهای نورونی رفتار
مدارهای نورونی: دانش‌آموز و معلم
سرهم‌بندی‌کن! حیات، اندیشه و حافظه، شالوده و عنصر مشترکی دارد!
همۀ جانوران در شکل‌های اصلی یادگیری یقینا مشابه هم هستند!
بسیاری از ویژگی‌های رفتاری انسان را می‌توان با مطالعۀ حلزون‌ها کشف کرد!
توانایی دانایی است یا دانایی توانایی است!
انسان هنوز ژن شاخ و دم را در بین ژن‌هایش دارد!
شغل‌ها و مهارت‌های دست‌نیافتنی: نوآوری، ترکیب داشته‌های قبلی است.
حافظه و ژن تحت تاثیر رفتار، احساس و تعامل انسان با محیط، فعال و غیرفعال می‌شوند.
اصول تازۀ حافظه: از احساسات، عواطف، و داستان‌های جنایی تا فرضیه زیبای خفته
از محرک حسی تا نقشه‌های شناختی و حافظۀ فضای محیطی
روان‌شناسی شناختی و حافظه و یادگیری
سازماندهی و بازنمایی اطلاعات حسی در نقشه‌های حسی
سازماندهی اطلاعات دیداری: اطلاعات حسی فیلتر یا تحریف می‌شوند.
دستگاه‌های حسی خالق فرضیه هستند: فرضیه‌سازی چشم
ادراک‌پریشی، کوری دیداری و کاهش وضوح تصویرها در قشر مخ
انسجام‌بخشی به اطلاعات چندحسی: خود یکپارچه و منسجم
ساخت نقشۀ فضایی، بازیابی چندحسی و یاخته‌های مکانی
کلمات و متون و انسجام‌بخشی
توجه گزینشی و آگاهانه برای تشکیل حافظه ضروری است.
توجه و فرایند تنظیم‌کنندگی آن و رابطۀ آن با اراده
وزن کردن سروتونین و دوپامین خودمان و جامعه برای ارزیابی کم و کیف توجه!
یک نکته دربارۀ داروهای تقویت حافظه از کندل
اختلالات فکری (افسردگی، شیزوفرنی، اضطراب) و حافظه و یادگیری
مغز باید "بیاموزد" که چگونه دوباره خوشحال شود!
احساسات و هیجانات مثبت و حافظه
لذت و پاداش
خطای راهبردی در یادگیری، بسط بی‌دلیل و نامرتبط تجربه‌هاست.
جهان‌بینی و خودسازی
کلمات فرضیه‌های عام‌ و نتیجۀ استدلال استقرایی با کاربرد قیاسی است.
حیرت‌انگیزی سلول؛ همان چیزی که حافظه و حیات ما را می‌سازد!
درس‌هایی از پژوهش‌ها، رفتارها و روابط داروین و مندل
پیگیری دیوانه‌وار کریک: از انتخاب رشته تا...
رابطۀ بین تصویرهای ذهنی و کنش‌ها و تلاش‌ها: زندگی‌نامه‌های رومن رولان
ماری کوری، استثنایی‌ترین زن قرن بیستم
ارادۀ آزاد، افسانه‌بافی، خودفریبی و فرضیه‌سازی
عاطفه ضروری است؛ هم در یادگیری و هم عمق دانش و سلوک اجتماعی
فرضیه شاخص جسمی و شناخت آگاهانه و ناآگاهانه
مدیریت مغز بر جسم یا مدیریت جسم بر مغز!
خلاصۀ چند اصل زیستی حاکم بر حافظه و یادگیری
طرح یک پرسش راهبردی دربارۀ یادگیری
خادم ناآگاه: حافظۀ پنهان با نگاه ویژه به مطالعه و پژوهش
حافظۀ پنهان/ روندی/ کاری: راهبردهای یاددهی و یادگیری عادت‌های شناختی چون مطالعه و پژوهش
حافظۀ پنهان و اخلاق، خوبی، و ارزش مطالعه/ پژوهش/ دانش/...
ارزش زیست‌شناسی
مشوق و پاداش در مقابل تنبیه و بازداری
تصویرهای حسی- حرکتی و شناختی و نقشه‌برداری از احساسات و کنش‌ها
کار نیکو کردن از پر کردن است: آموزش سنتی و سنت آموزشی
شور و شوق (عاطفه) و یادگیری
یادگیری و رفتار
خویشتن، تصویرهای ذهنی و آگاهی
برنامه‌ریزی آینده بر اساس الگوی مغز در تصویرسازی و ذخیره‌سازی
آگاهی دیداری و چشم ذهن: پژوهش و فرضیه‌سازی مغز
تصویرسازی از آینده و هنر و ادبیات
آینده و گذشته
انسان: محصول گذشته، حال یا آینده؟
انسان و دیگری
اهمیت یادگیری و آموزش انسان‌ها در کودکی
نظریه سلولی یا مولکولی یادگیری و نورون‌ها
آنان شبیه چهارپایان، بلکه گمراه‌ترند!
تکامل زیستی و تکامل فرهنگی
به همۀ ابعاد حافظه و یادگیری باید توجه شود.
فرایند تکامل تصویرها: و اهمیت آن در یاددهی و یادگیری
احساس و استنباط درونی همراه با منطق، استدلال، و عقل سلیم
خوبی‌های ضروری
زندگی خوب و یادگیری
وزن خواسته‌ها و خوبی‌ها: خرد و دانش در آغوش احساسات و عواطف یا برعکس
ادبیات حافظۀ حافظه‌هاست؛ نویسندگان، پزشکان فرهنگ‌اند و بهترین مربی
مدرّج بودن چیزهای خوب و بد و ارتباط آن با محاسبه نورونی
عادت‌های رفتاری، اهداف غایی، و رفتارهای روزمزه
خوب زندگی کردن
وضعیتی از خود که بر خوشبختی ترجیح دارد!
پیشرفت و تغییر مثبت
فضیلت‌های اخلاقی، خوبی، و دانش
یادگیری و استراحت، تفریح، سرگرمی، همکاری، دورهمی
آلاینده‌ها و قوای عقلانی و ذهنی
منابع