معرفی و دانلود کتاب آموزش فارسی دوره ابتدایی (چالش‌ها، راهبردها و راهکارها)

معرفی کتاب آموزش فارسی دوره ابتدایی (چالش‌ها، راهبردها و راهکارها)

کتاب آموزش فارسی دوره ابتدایی (چالش‌ها، راهبردها و راهکارها) نوشته‌ی زهرا همتیان، به بررسی مهارت نوشتن، مهارت‌های زبان، انواع روش‌های خواندن در ابتدایی، مهارت املانویسی، شیوه‌های تصحیح املا، انواع مشکلات یادگیری، راه‌های تقویت حافظه و... می‌پردازد.

زبان و ادبیات فارسی، کلید فهم ذخایر ارزشمند علمی و ادبی تمدن ایرانی - اسلامی بر اساس اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین تجدید نظر اصولی در برنامه‌های درسی و بالا بردن کیفیت و کارآیی آن‌ها یکی از ضرورت‌های مسلم نظام آموزشی محسوب می‌شود.

به کارگیری علمی و عملی اصول و معیارهای دانش برنامه‌ریزی درسی در طراحی، اجرا و ارزشیابی، باعث تعمیق و توسعه‌ی منطقی محتوای مورد نظر می‌شود؛ در نتیجه، امکان تحقق اهداف را افزایش می‌دهد و به هم‌سو شدن محتوا با نیازهای دانش‌آموزان و انتظارات جامعه می‌انجامد.

زبان فارسی حافظ وحدت و هویت ملی کشور و موجب رشد فرهنگی و اجتماعی مردم میهن به شمار می‌رود. برنامه‌ی درسی زبان‌آموزی در دوره‌ی ابتدایی از اهمیت فراوان برخوردار است زیرا علاوه بر موارد مذکور در یادگیری دروس دیگر از قبیل قرآن، ریاضی، هدیه‌های آسمان، علوم و... نیز تأثیر زیادی دارد.

در بخشی از کتاب آموزش فارسی دوره ابتدایی (چالش‌ها، راهبردها و راهکارها) می‌خوانیم:

محتوای برنامه‌ی زبان آموزی در شکل کلان آن شامل همه‌ی عناصر و مواد آموزشی است که به‌ صورت رسمی در اختیار دانش‌آموز، معلم و اولیا گذاشته می‌شود اما در شکل خود که معمولاً مدنظر همه است، محتوی همان کتاب درسی است که مجموعه‌ای از اطلاعات، مهارت‌ها و نگرش‌های حاکم بر برنامه و اهداف آن را بازگو می‌کند.
هر پایه بر اساس برنامه، دو کتاب برای آموزش فارسی دارد:
الف) کتاب فارسی: شامل مهارت‌های شفاهی زبان
ب) کتاب کار فارسی: شامل مهارت‌های کتبی زبان

این دو کتاب مهارت‌های زبان‌آموزی را به‌ طور موازی و مساوی و با آهنگی مناسب و متناسب آموزش می‌دهند اما چرا دو کتاب؟ جدایی دو حوزه کتبی و شفاهی به دلیل ماهیت این دو مهارت و انتخاب رویکردهای متفاوت در آموزش برای هر کدام است وگرنه دو کتاب ارزش آموزشی یکسان دارند. پس در کتاب کار با توجه به انتخاب رویکرد تحلیل و روش‌های فعالیت محور و فعال در آموزش زبان که تنوع تمرین‌ها و هدف‌دار بودن آن را می‌طلبد، محتوای خاصی پیش‌‌بینی شده که علاوه بر تعمیق آموزش‌های کتاب فارسی می‌کوشد تا آموزش‌ها را تداوم و استمرار بخشد.

در کتاب فارسی نیز با توجه به رویکرد کلی تکیه بر مهارت‌های شفاهی زبان دارد که ممکن است قرار گرفتن آن در کنار تمرین‌های کتبی، آن‌ها را تحت شعاع قرار دهد و همه می‌دانیم که مهارت‌هایی چون گوش دادن، سخن گفتن و خواندن مورد بی‌مهری و کم توجهی قرار گرفته و نوشتن در صدر زبان آموزی رخ نموده است. تصور والدین نیز از آموزش، ابتدا نوشتن و آنگاه خواندن است. گوش دادن و صحبت کردن نیز اساساً بدیهی و غیر لازم شمرده می‌شود. بی‌‌آنکه به این نکته اساسی توجه شود که نوشتن آخرین مهارت زبان‌آموزی است نه اولین آن. از طرفی، تمرکز تمرین‌های نوشتاری در کتاب کار و تمرکز مواد شنیداری، گفتار و خوانداری در کتاب فارسی امکان آموزش کنترل شده را به معلم و متعلم می‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
مهارت‌های زبان
رویکردها
ساختار محتوا
کتاب فارسی اول
روش آموزش
دلیل حضور نگاره در آغاز کتاب
اهداف آموزشی (با هم بخوانیم)‌ها
کتاب فارسی دوم تا پنجم ابتدایی
ساختار دروس، فعالیت‌ها و تمرین‌ها
کتاب کار فارسی (دوم تا پنجم)
ویژگی‌های کتاب کار
بررسی سیر تحولی رسم الخط کتب فارسی دوره ابتدایی
تناقض در رسم الخط‌های موجود پایه اول ابتدایی در دهه‌های 50، 60 و 70
دلایل تغییر خط نسخ
دلایل استفاده از خط شبه نسخ
دلایل استفاده از خط نستعلیق از ابتدای چاپ کتب درسی تاکنون
روش‌های یاددهی - یادگیری در برنامه‌ی زبان آموزی
روش‌های متناسب برای تحقق اهداف برنامه
روش بحث و گفت‌‌وگو، پرسش و پاسخ
ایفای نقش، قصه‌گویی و نمایش خلاق
روش گردش علمی و مشاهده‌ی محیط و طبیعت
روش تفکر استقرایی
بدیعه پردازی
مراحل اجرای الگوی بدیعه پردازی
روش اکتشافی و حل مسئله
تعریف روش یادگیرى اکتشافى
فواید روش یادگیرى اکتشافى
مراحل آموزش براى یادگیرى اکتشافى
محدودیت‌های روش یادگیرى اکتشافى
پیشنهادات
روش واحد کار (پروژه)
الگوی کارآیی تیم
الگوی تدریس اعضای تیم
الگوی قضاوت عملکرد
الگوی روشن‌سازی طرز تلقی
روش یورش فکری
بارش مغزی brain stroming
قواعد روش بارش مغزی
چهار قاعده اساسی بارش مغزی
مراحل روش بارش مغزی
روش‌های خواندن و نوشتن
انواع روش‌های خواندن در ابتدایی
روش‌های بلند خوانی
مهارت نوشتن
انواع نوشته‌ها
تعریف املا
مهارت املا نویسی
مراحل آموزش و تدریس املا
شیوه‌های تصحیح املا
روش‌های ارائه‌ی املا و انواع آن
انواع املاءهای قابل اجرا در کلاس
نوشتن خلاق (انشا)
هدف‌های آموزش انشا
بررسی تأثیر تکنیک بارش مغزی بر رشد کلامی و نگارش انشای فارسی دانش‌آموزان
عوامل و علل بروز مشکلات یادگیری
انواع مشکلات یادگیری
مشکلات املا نویسی
درمان مشکلات املا نویسی
اقداماتی جهت رفع اشکالات املایی
علل نارسا نویسی
راه‌های برطرف کردن نارسا نویسی
راه‌های برطرف کردن وارونه نویسی
حافظه‌ی دیداری
راه‌های تقویت حافظه‌ی دیداری
تقویت تمیز دیداری
راه‌های تقویت ادراک نقش از زمینه
راه‌های تقویت اکمال دیداری
راه‌های تقویت حافظه‌ی توالی دیداری
راه‌های تقویت حساسیت شنیداری
راه‌های تقویت دقت
راه‌های تقویت مشکلات مربوط به آموزش
عوامل نارسا خوانی و نارسا نویسی و ارائه راهکارهایی برای حل این مشکل
مفهوم نارسا خوانی
تشخیص نارسا خوانی
ویژگی‌های کودکان نارسا خوان
عوامل موثر در نارسا خوانی
چگونگی ترمیم نارسا خوانی
روش‌های کنونی ترمیم نارسا خوانی
منابع و مآخذ