معرفی و دانلود کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی: با نگاه اساسی به پایه اول ابتدایی

معرفی کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی: با نگاه اساسی به پایه اول ابتدایی

کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی، نوشته‌ی ابوالفضل محمدی، علی دربندی فراهانی و مرتضی رستمی، راهنمایی آموزشی برای معلمان است تا از طریق توصیه‌های ذکرشده، کیفیت تدریس خود را ارتقا دهند و باعث افزایش اشتیاق به یادگیری در دانش‌آموزان شوند. تمرکز این کتاب بر مقاطع ابتدایی، به‌خصوص دوره‌ی اول دبستان است.

درباره‌ی کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی

در دنیایی زندگی می‌کنیم که مدام در حال تغییر است. در نتیجه، آموزگاران مانند تمام اقشار جامعه موظف‌اند تا با این جریان همراه شوند و الگوهای تدریس خود را به‌روزرسانی کنند. کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی، راهنمای معلمان در این زمینه است. ابوالفضل محمدی، علی دربندی فراهانی و مرتضی رستمی این کتاب را پس از تحقیقات فراوان در حوزه‌ی آموزش و پرورش، به نگارش درآورده‌اند.

تعلیم و تربیت، مسئولیت اجتماعی سنگینی است که معلمان بر دوش می‌کشند. از آن‌جا که میزان تأثیرگذاری آموزش در سنین پایین بیشتر است، به توجه و حساسیت بیشتری هم از جانب اساتید نیاز دارد. به همین خاطر، معلمانی که با دانش‌آموزان مقاطع ابتدایی سروکار دارند، لازم است مهارت‌های آموزشی خود را تقویت کنند تا با انگیزه و شوق، موثرترین روش‌های آموزشی را به‌کار بگیرند.

لازم به ذکر است که در دنیای کنونی، یک شیوه‌ی آموزشی واحد، کارآمد نیست و مربیان باید به تدریس چندین الگو تسلط داشته باشند و در شرایط مناسب و با توجه به طرح درس، بهترین روش را انتخاب کنند. بهره‌گیری از الگوهای آموزشی کاربردی می‌تواند باعث افزایش انگیزه، رشد خلاقیت، توانایی حل مسئله و تقویت توانایی‌های ذهنی دانش‌آموزان شود. بااین‌وجود، چنین دستاوردی تنها با ارتباط تأثیرگذار میان معلمان، دانش‌آموزان و والدین شکل می‌گیرد. هدف از نگارش این کتاب، ذکر نکاتی است که می‌تواند منجر به برقراری پیوندی ناگسستنی میان این سه گروه شود. اگر چنین هدفی به‌ ثمر بنشیند، آموزش و یادگیری ایده‌آل رقم می‌خورد.

کتاب حاضر بر شرح موقعیت معلم و دانش‌آموز در دوره‌ی اول ابتدایی تمرکز دارند اما به‌گونه‌ای نوشته شده که برای اساتید سایر مقاطع ابتدایی هم سودمند باشد. این مجموعه، گنجینه‌ای از صد نکته‌ی ارزشمند است که تاکنون نادیده گرفته شده و در صورت اجرایی کردن آن‌، سطح آموزشی کشور به‌طرز چشم‌گیری بهبود پیدا می‌کند. آگاهی نسبت‌ به معضلات دانش‌آموزان، اهمیت تمرین‌های خانگی، بررسی جایگاه کتاب‌های آموزشی و برخوردهای اولیا و معلم‌ها با دانش‌آموزان، تنها برخی از سرفصل‌های کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی را تشکیل می‌دهند. اثر پیش‌رو که حاصل تجربیات چندین‌ساله‌ی مؤلفین در حوزه‌ی آموزش و علوم تربیتی است، توسط نشر جالیز منتشر شده.

کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب حاضر، مرجعی تخصصی برای معلمان، پژوهشگران و دانشجویان رشته‌ی علوم تربیتی به حساب می‌آید و نکات ارزشمندی را در این حوزه‌ها شامل می‌شود.

با ابوالفضل محمدی، علی دربندی فراهانی و مرتضی رستمی بیشتر آشنا شویم

ابوالفضل محمدی، معلم و کارشناس علوم تربیتی است. او در حوزه‌ی تخصصی خود به نگارش کتب آموزشی پرداخته.

علی دربندی فراهانی نیز از دیگر کارشناسان علوم تربیتی است که به تدریس هم اشتغال دارد. این پژوهشگر مقالات و کتاب‌هایی در راستای ارتقای کیفیت آموزشی نوشته.

مرتضی رستمی، فارغ‌التحصیل رشته‌ی علوم تربیتی با گرایش آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان، و رشته‌ی برنامه‌ریزی درسی از دانشگاه اراک است. او که تجربه‌ی تدریس در مقاطع مختلف تحصیلی را در رزومه‌ی خود دارد، کتاب‌هایی در زمینه‌ی شیوه‌های آموزشی تأثیرگذار تدوین کرده. کتاب «روش‌های موثر در تدریس کتاب‌های دوره‌ی ابتدایی»، نمونه‌ای از نوشته‌های مرتضی رستمی‌ است. او همچنین یکی از اعضای کارگروه تخصصی تحقیق و پژوهش آموزش و پرورش استان مرکزی است و در سال 1398، عنوان «پژوهشگر برتر استانی» را کسب کرده.

در بخشی از کتاب یکصد نکته طلایی از بایدها و نبایدهای آموزشی می‌خوانیم

در دین مبین اسلام و بقیه ادیان الهی و همچنین از زمان گذشتگان تاکنون احترام به پدر و مادر جایگاه ویژه و ممتازی دارد. که نمونه‌ی بارز آن تأکید قرآن کریم بر احترام و نیکی به والدین است که در کتاب قرآن کلاس اول نیز ذکر شده‌ است. بنابراین یکی از شاخصه‌های تربیت که توسط آموزگار به دانش‌آموزانش آموزش داده می‌شود احترام به والدین است و چه بهتر این‌که با تأکید و اهمیت ویژه‌ای توسط معلم کلاس، پس‌ از یادگیری واژه مقدس مادر بعداز نشانه (م) و یادگیری واژه مقدس پدر بعد از نشانه (پ) فعالیت‌هایی صورت بگیرد تا خاطره شگفت‌انگیزی از این روزها در یاد دانش‌آموزان باقی بماند و اهمیت بزرگی و مقدس بودن پدر و مادر را درک نمایند.

از جمله این فعالیت‌ها این‌که دانش‌آموزان می‌توانند با نوشتن جمله‌ی پدر نازنینم دوستت دارم یا مادرم دوستت دارم در یک کاغذ و کشیدن قلب و تزئین کردن آن و قرار دادن آن در یک کارت‌پستال و اهدا نمودن آن به پدر یا مادر و بوسیدن دست آنان و قدردانی از زحمات آنان اشاره کرد. فعالیت دیگر این‌که با نوشتن همین جمله روی بادکنک و عکس گرفتن توسط معلم و ساخت کلیپ و قرار دادن آهنگ در مورد پدر یا مادر و ارسال آن به گروه کلاسی یا نماینده‌ی کلاس آنان را شگفت‌زده نمایند یا این‌که می توانند با تهیه کلیپی از شعرخوانی دانش‌آموزان درباره‌ی پدر یا مادر این شگفتی را خلق کنند.

شاید برایتان سوال باشد که چرا در یادگیری واژه بابا که زودتر یاد می‌گیرند این اقدامات صورت نمی‌گیرد و شگفتی پدر می‌ماند تا یادگیری واژه پدر؟ چون دانش‌آموزان در یادگیری واژه بابا در اوایل یادگیری نشانه‌ها هستند و هنوز با جمله‌نویسی آشنایی ندارند. در رابطه با نقش تربیتی و آموزشی والدین به خصوص پدران، دستورات زیادی هم در آموزه‌های دینی و هم در آموزه‌های روانشناختی، بیان شده است که نشان می‌دهد نقش آموزشی و تربیتی والدین به عنوان نقشه‌ای مهم و قابل‌توجه از زمان تولد فرزندان و حتی قبل از آن آغاز می گردد.

فهرست مطالب کتاب

سخن مولفان
اعتمادسازی توسط معلم و اعتماد اولیا به معلم و کلاس
آگاهی از مشکلات دانش‌آموزان
برگزاری جلسات ماهانه با اولیا
همکاری و توجه متقابل معلم و اولیا
توضیح ارزشیابی کیفی-توصیفی
برگزاری جشن‌ها با همکاری و مشارکت اولیا
انتخاب نماینده‌ی کلاس و تعیین وظایف وی
انجام فعالیت‌های ویژه جهت یادگیری واژه‌های مقدسی مثل پدر و مادر
شیوه و نحوه فعالیت معلم با دانش‌آموزان ضعیف و دیرآموز
ارائه قوانین کلاس به اولیا و دانش‌آموزان
توضیح و تبیین شیوه‌های تشویق و تنبیه به دانش‌آموزان و اولیا
ارائه برنامه هفتگی به دانش‌آموزان
جدول مواد و ساعات تدریس هفتگی اول تا ششم ابتدایی
داشتن برنامه در انجام فعالیت‌های روزانه دانش‌آموزان در منزل
انجام نکات بهداشتی توسط دانش‌آموز در منزل و مدرسه
تمرین جدول در منزل توسط دانش‌آموزان
زمان آغاز املای کلاسی و املای شب
انجام فعالیت‌های دست‌ورزی - بازی جهت تسریع تسهیل یادگیری دانش‌آموزان
نقش صامت‌ها و مصوت‌ها در شهرک الفبا
توجه به شیوه تمرین نگاره‌ها در منزل
شیوه آموزش سوره‌های قرآن، پیام‌های قرآنی، کلمه و عبارت‌خوانی و غیره در پایه اول
عدم دخالت والدین در مسائل آموزشی و پرورشی کلاس و مدرسه
شرح وظایف اولیا نسبت به مدرسه
خرید ملزومات برای دانش‌آموزان
ارائه کاربرگ‌های آموزشی
ضرورت داشتن یا نداشتن کتاب کمک‌آموزشی
عدم مقایسه کلاس با دیگر کلاس‌ها
توجه اولیا به بودجه‌بندی سالانه کتاب‌های درسی
مطالعه پرونده تحصیلی دانش‌آموزان توسط معلم
شیوه برخورد با دانش‌آموزان وابسته به مادر در روزهای ابتدایی سال تحصیلی
آشنا کردن اولیا با کتاب‌ها و شیوه فعالیت با دانش‌آموزان در منزل
اهمیت و ضرورت توجه ویژه اولیا به آموزش و پرورش
ضرورت توجه به تغذیه دانش‌آموزان توسط اولیا
نحوه ارجاع دانش‌آموزان مشکل‌دار به متخصصین مربوطه
لزوم استفاده و وجود امکانات آموزشی
به‌هیچ‌عنوان به دانش‌آموزان، اضطراب و استرس وارد نشود.
عنصرهای مدارا کردن + صبر و حوصله + تمرین و ممارست + عدم تندی و بداخلاقی و تشویق و تنبیه به‌جا و مناسب حتما مورد توجه قرار گیرد.
عدم غیبت‌های مکرر در کلاس اول ابتدایی
عدم دل‌سوزی‌های نابجا توسط اولیا
عدم آموزش‌های چندگانه به دانش‌آموز
رعایت اصول نگارشی در کتاب نگارش و دفتر مشق
ادبیات کودکان معلم
تزئین دفتر
صدا‌کشی و بخش کردن کلمات
اقدامات معلم در روزهای اول سال تحصیلی در برخورد با دانش‌آموز اول ابتدایی
ارتباط عاطفی معلم با دانش‌آموزان
توجه به خواب کافی دانش‌آموز
انرژی داشتن معلم و فراگیران
ورزش کردن و داشتن تحرک روزانه توسط دانش‌آموز
موقع یادگیری کلمات و نوشتن آن‌ها حتما دانش‌آموز بخواند و بنویسد.
زمان آغاز تدریس نشانه‌های فارسی
شیوه استفاده از کلمات و میزان آن برای هر نشانه
داشتن ماژیک و تخته وایت‌برد در کلاس
خواندن درس‌های مربوط به نشانه (1) در کتاب فارسی با کمک حافظه دیداری
در ماه‌های اول سال تحصیلی حتما توسط معلم کلاس شیوه نوشتن کلمات آموزش داده شود
ترغیب دانش‌آموزان به کتاب‌خوانی
بایدها و نبایدهای زنگ ورزش
آموزش اجازه گرفتن به دانش‌آموزان
توجه به گروه‌بندی و یادگیری مشارکتی
مسئولیت دادن به دانش‌آموزان در کلاس درس
زمان قرار ملاقات با اولیا علاوه‌بر نشست‌های ماهانه
شیوه اولین برخورد معلم کلاس در روزهای ابتدایی سال تحصیلی
ارائه برخی نکات درمورد کلاس‌های مجازی در برخی ایام سال تحصیلی
توجه به نحوه نشستن و استقرار دانش‌آموزان در کلاس
آموزش علوم با فعالیت عملی و در موقعیت واقعی و مشاهده فیلم
د) روش چند حسی (مختلط)
ه) روش حل مسئله
و) روش سخنرانی
ز) روش پرسش و پاسخ
ح) روش آزمایشی (روش اجرا کردن یا یادگیری به‌ وسیله عمل)
ط) روش گردش علمی
ک) استفاده از منابع دیداری و شنیداری
ل) بازی
ن) روش یادداشت‌برداری
س) نقشه‌های مفهومی
ع) روش کارت‌های پرسش
ف) روش تفسیر کردن
ص) الگوی تفکر استقرائی
توجه به کشیدن نقاشی و فعالیت‌های هنری
ایجاد انگیزه برای هر نشانه
ساخت کلیپ سالانه در پایان سال تحصیلی
برگزاری آزمونک بدون ایجاد نگرانی و تنش
شیوه خواندن نشانه‌های دو
شیوه تمرین لوحه‌ها
توجه به نشانه‌های عربی و استثنا و چندشکل و یک‌صدا
بیان و سخنوری دانش‌آموزان در کلاس
صحبت خصوصی با دانش‌آموزان و شنیدن صحبت‌های آنان
توجه به دانش‌آموزان طلاق
استفاده از شیوه‌های نوین تدریس با توجه به امکانات آموزشی
توجه به فضاسازی کلاس با همکاری اولیا و عوامل مدرسه
ارائه بازخوردهای مناسب و انگیزشی
تمرین و مرور با دانش‌آموزان در فصل تابستان
یادگیری نام دانش‌آموزان توسط معلم
کسب مهارت‌های زندگی
توجه به هوش و نبوغ دانش‌آموزان
ضرورت یا عدم ضرورت آموزش الفبا در دوره پیش‌دبستانی
کلاس اول در کلاس‌های چندپایه
ضرورت اولیای کلاس‌اولی
پوشش مناسب معلم
عدم پاره کردن دفتر مشق دانش‌آموز توسط اولیا
کلاس‌های تقویتی
مدیریت استفاده از رسانه و فضای مجازی
اهمیت روش قصه‌گویی در پایه اول
اهمیت کاردستی در پایه اول
منابع