معرفی و دانلود کتاب مخمصه وجود: هستستان

معرفی کتاب مخمصه وجود: هستستان

فرشاد نظرآقایی در کتاب مخمصه وجود، نخستین مجلد از سری کتاب‌های جنون استعاری، شما را با بنیادی‌ترین موضوعات فلسفی آشنا می‌کند. این اثر که فرم و قالبی داستانی دارد، روایتگر اولین مواجهات «اندیشه» و «هستی» شده و به این طریق فرایند پی بردن به جوهر وجودی و موانعی را که بر سر راه تفکر بشری وجود دارند، برایتان شرح می‌دهد. لحن ادبی و تاحدودی نثر پیچیده‌ی کتاب از مشخصه‌های بارز آن هستند.

درباره‌ی کتاب مخمصه وجود

از همان زمانی که فیلسوفان بزرگ یونان باستان، آموزه‌های غیرمنسجم و غیرعلمی پیشینیانشان را به صورتی منسجم و مدون آراستند و آن را به‌عنوان نوعی علم در گستره‌ی دانش بشری معرفی کردند، فلسفه نیز قدم به دنیای علوم نهاد. در اینکه فلسفه به‌عنوان یک دانش نظام‌‌مند در فضای آکادمیک تدریس می‌شود و در لابه‌لای صفحات کتاب‌ها به توسعه‌ی دانش انسان‌ها یاری می‌رساند شکی نیست اما به نظر می‌رسد قلمرو فلسفه بسیار فراتر از کلاس‌های درس و قفسه‌های کتابخانه باشد. اگر با نگاهی کلی‌تر به ماهیت آن توجه کنیم می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که فلسفه قرن‌ها پیش از افلاطون و ارسطو پا به دنیای ما نهاده و برای اندیشیدن به روش فلسفی، نیازی نیست لزوماً فیلسوف باشیم. کافی‌ست به دوران کودکی خود رجوع کنیم. بیراه نرفته‌ایم اگر ادعا کنیم هر کودکی که به این دنیا می‌آید، به محض برخوردار شدن از نعمت زبان، اندیشیدن فلسفی را آغاز می‌کند. آن هم نه به این خاطر که چیزی بر دانش بشری بیفزاید. صرفاً به این دلیل که قصد دارد دنیای ناشناخته‌ی اطرافش را به همراه هست‌ها و نیست‌های آن بشناسد.

بااین‌حال، به‌تدریج میل به شناخت و آگاهی، با بالاتر رفتن سن کمتر خواهد شد. چرا؟ به این خاطر که انسان بزرگسال نیازی به شناخت جهانش ندارد یا به این دلیل که با بیشتر شدن سن، تمامی دانش‌ها نیز خودبه‌خود در ذهنش جای می‌گیرد و دیگر نیازی به تفکرات فلسفی نخواهد داشت؟ البته که نه. این رویگردانی از فلسفه علت ساده‌ای دارد که می‌توان آن را در کلمه‌ی «ناکامی» خلاصه کرد. کودکی که پاسخی برای سؤالات اساسی‌اش درمورد زندگی نمی‌یابد و می‌بیند که کتاب‌های فلسفی هم کمکی به او نخواهند کرد، رفته‌رفته به این نتیجه می‌رسد که برای همیشه از پرسش‌ها و جست‌و‌جوهای فلسفی خود دست بکشد. بااین‌حال، آنچه که می‌تواند کنجکاوی ازدست‌رفته‌ی کودکی را به بزرگسالان امروز هدیه بدهد، دنیای هیجان‌انگیز قصه و داستان خواهد بود.

چندی‌ست که نویسندگان و فیلسوفان به تأثیر شگفت‌انگیز قصه‌ها در یادگیری و تلاش‌های ذهنی پی برده‌اند. براین‌اساس، برای یادگیری «فلسفی اندیشیدن» و تفکر به روش اندیشمندان بزرگ تاریخ، چه روشی بهتر از بهره‌گیری از داستان و رمان؟ البته این نکته را هم اضافه کنیم که استفاده از داستان و حکایت برای طرح مفاهیم فلسفی چه در جهان و چه در ایران ریشه‌ی کهنی دارد اما از ورود آن به داستان‌نویسی مدرن مدت زیادی نمی‌گذرد. فرشاد نظرآقایی از معدود نویسندگان ایرانی‌ست که برای طرح مفاهیم و موضوعات پیچیده‌ی فلسفی از زبان داستان کمک گرفته و می‌توان گفت اثری فلسفی_ادبی را به مخاطبان خود عرضه کرده. حاصل تلاش‌های وی در کتاب مخمصه وجود به ثمر نشسته است که سعی دارد نخستین لحظات هستی و برخورد اندیشه با جهان را برایتان بازنمایی کند.

در این کتاب خواندنی، مفاهیمی که عقل می‌گوید باید آن‌ها را پدیده‌هایی بی‌جان بدانیم، با تخیل نویسنده جانی دوباره می‌گیرند تا هر یک داستان خود را برایمان بازگو کنند. داستانی که نه در در چارچوب‌های مکان محصور می‌شود و نه در حصار زمان می‌گنجد. چرا که هسته‌ی اصلی آن را هستی می‌سازد و هیچ زمان و مکانی توانایی محدود کردن هستی را نخواهد داشت.

قهرمان کتاب مخمصه وجود، «اندیشه» است. شخصیتی که خود را در فضای بی‌کرانه‌ی عدم و محاصره‌شده با تنهایی می‌بیند. زمانی از سکون و سکوت دنیای عدم رهایی می‌یابد که برای نخستین بار با هستی روبه‌رو می‌شود. اینجاست که کش‌مکش هستی و اندیشه آغاز می‌شود و سرانجام با پیروزی هستی به پایان می‌رسد. اکنون اندیشه از عدم، قدم در جهان هستی نهاده و آغازین لحظه‌های حیات خود را پشت سر می‌گذارد.

توانایی خاص فرشاد نظرآقایی در کاربرد زبان استعاری، شخصیت‌پردازی برای مفاهیم انتزاعی، مهارت وی در به‌کارگیری مجاز و سایر لوازمی که در آثار ادبی می‌بینیم و بهره‌گیری از امکانات و ابزارهای ادبیات داستانی موجب شده کتاب مخمصه وجود علاوه بر اینکه کتابی ارزشمند در حوزه‌ی فلسفه باشد، به‌عنوان اثری ادبی نیز بدرخشد. هیچ جمله و هیچ کلامی در کتاب حاضر صرفاً برای ارائه‌ی اطلاعات ظاهر نمی‌شوند بلکه نویسنده تلاش کرده تا آن‌ها را به خدمت صنایع ادبی نیز دربیاورد. اثر حاضر را نه داستانی صرفاً خیالی، بلکه باید روایتگر اولین داستان هستی دانست. جریانی حقیقی که به کمک تخیل نویسنده رنگی ملموس و آشنا به خود گرفته تا برای مخاطب قابل‌درک باشد.

داستان پس از ورود اندیشه به دل هستی ادامه پیدا می‌کند. اکنون نوبت به اهالی سرزمین «هستستان» رسیده تا یکی‌یکی به ملاقات اندیشه بروند و او را متوجه موضوعاتی از جمله، مرگ، تولد، گذشته و آینده کنند. اندیشه‌ی نورسته با هجوم موضوعات گوناگون مواجه می‌شود اما چاره‌ای نیست. اندیشه برای رویارویی با همین پدیده‌هاست که در قلمرو هستستان ساکن شده است.

کتابی که پیش رو دارید نخستین جلد از مجموعه کتاب‌های جنون استعاری محسوب می‌شود و نقطه‌ی آغازی‌ست برای توصیف جریان اندیشه و هستی‌. پیش از آغاز به مطالعه‌ی کتاب یادآوری می‌کنیم که مباحث در نگاه اول ممکن است کمی پیچیده باشند و مخاطب در همان خوانش اول به عمق موضوعات پی نبرد. بااین‌حال، جذابیت موضوعات و جنبه‌های هنری این اثر موجب می‌شود خواننده به مطالعه‌ی آن ادامه بدهد و نهایت لذت را از این سفر فلسفی به نخستین لحظات زندگی اندیشه، نصیب خود کند.

کتاب مخمصه وجود از سوی نشر روزگار، در اختیار علاقه‌مندان کتب فلسفی با چاشنی داستان و ادبیات قرار می‌گیرد.

درباره‌ی مجموعه کتاب‌های جنون استعاری

ادبیات، فلسفه و داستان سه عنصر اصلی مجموعه کتاب‌های جنون استعاری را تشکیل می‌دهند. در آثار این مجموعه شاهد دیدگاه و بینش تازه‌ای نسبت به مباحث فلسفی و منطقی هستیم که با روشی نوین بیان می‌شوند؛ روشی که گاه در ظرافت و شاعرانگی به نثر ادبی پهلو می‌زند. مخاطب به کمک این آثار تفکر در چارچوب فلسفه را خواهد آموخت.

«مخمصه وجود، هستستان»، «ورطه عدم، نیستستان، پوچستان، هیچستان»، «منستان، ایالات متحده شناختی، اقلیم خودمختار هیجانی» و «پیله انتزاع، فلات قاره ذهنستان» عناوین چهارگانه‌ی سری کتاب‌های جنون استعاری به شمار می‌روند.

کتاب مخمصه وجود برای چه کسانی مناسب است؟

اگر شما هم از طرفداران کتاب‌های فلسفی هستید و مایلید نوع متفاوتی از این آثار را، با حالتی داستانی تجربه کنید، کتاب مخمصه وجود انتخابی ایده‌آل خواهد بود.

در بخشی از کتاب مخمصه وجود: هستستان می‌خوانیم

جنابِ فلسفه که حاصلِ برخورد و امتزاجِ اندیشه با هستیست، پا به عرصه‌یِ وجود می‌گذارد و از همان اوانِ ورودش، با اولین نگاهِ معنادارِ خود، جایِ دنجِ خویش را در دلِ اندیشه باز می‌کند و عمقِ قلب و ذهنِ او را لمس می‌نماید. فلسفه با این نگاهِ عمیق و سحرآمیزِ خود، اندیشه را تا ابد دلداده و مسحورِ خویش می‌سازد. اکنون با تولدِ فلسفه‌یِ پسر، اندیشه‌یِ پدر، از تنهاییِ محنت بارِ خود بیرون می‌آید و با سگ‌دو زدن در پهنه‌یِ هستی، مسوولیتِ سنگینِ مراقبت از فلسفه و تامینِ مایحتاج و قوتِ روزانه‌یِ او را بر عهده می@گیرد. حسِ کنجکاوی، در فلسفه‌یِ داستانِ ما بیداد می‌کند، به گونه‌ای که از بدوِ تولد، او عاشق و کشته مرده‌یِ پرسش می‌شود. کارِ اندیشه‌یِ پدر نیز، از همان اوانِ کودکیِ فلسفه، درمی‌آید. او با جد و جهدِ فلسفیِ خود، پاسخ‌هایِ رنگارنگ، جورواجور، خوش‌طعم و لذیذی را برای تناولِ خود و فرزندش؛ فلسفه، فراهم می‌سازد.

فلسفه نیز، بیکار نمی‌نشیند، او که اشتهایِ سیری‌ناپذیری در خلقِ پرسش در موردِ هستیِ مادر و اندیشه‌یِ پدر دارد، گاهی پایِ خود را از گلیمِ خویش فراتر می‌نهد و به سراغِ پرسش از نیستی می‌رود، محدوده‌یِ خطرناکی که اندیشه‌یِ پدر، بارها او را از پرداختن به آن بر حذر داشته است. فلسفه‌یِ پسر گاهی، حتی خود را نیز، زیرِ چترِ سوال می‌برد و برای مدتی، تحتِ لوایِ سایه‌یِ دل‌انگیز و افراشته‌یِ سوال لم می‌دهد. او در یافتنِ پاسخِ پرسش‌هایِ خود بسیار عجول است و به محضِ تعللِ اندیشه در مهیا نمودنِ خوراکِ مناسب، بیش از این منتظر نمی‌ماند و پرسش‌هایِ مطروحه‌یِ خود را دو لپی نوشِ جان می‌کند و در نتیجه، هر روز بزرگ‌تر و چاق و چله‌تر می‌شود. فلسفه‌یِ پسر، با حرص و ولعِ سیری‌ناپذیرِ خود، همیشه‌یِ خدا گرسنه است و آماده‌یِ تناولِ پرسش‌ها و پاسخ‌هایِ جورواجور و متنوعیست، که توسطِ اندیشه‌یِ پدر و ذهنِ جستجوگرِ خودش مهیا می‌شود.