معرفی و دانلود کتاب نفحات نفت: جستاری در فرهنگ نفتی و مدیریت دولتی

معرفی کتاب نفحات نفت: جستاری در فرهنگ نفتی و مدیریت دولتی

کتاب نفحات نفت مجموعه مقالاتی طنز و انتقادی از رضا امیرخانی است که اقتصاد و فرهنگ متکی به نفت در ایران را نقد می‌کند. او مضرات اتکای ایران به نفت را برمی‌شمرد و پیشنهادهایی به جوانان ارائه می‌دهد. این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی جلال آل احمد در بخش «یک دهه ادبیات اقتصادی و پیامدهای اجتماعی کار» شده است.

درباره‌ی کتاب نفحات نفت

کتاب نفحات نفت (Nafahat -e- naft) اثری انتقادی در باب اقتصاد نفتی و مدیریت دولتی در ایران است که رضا امیرخانی (Reza Amirkhani) با زبان طنز آن را نگاشته است. نفت همیشه ثروت مهمی برای ایرانیان محسوب می‌شده و اقتصاد و سیاست و فرهنگ ایران به آن وابسته است. ایران از نظر داشتن منابع نفتی در مقایسه با کشورهای دیگر کشور ثروتمندی محسوب می‌شود. اما چرا سود این ثروت هیچ‌گاه به ایرانیان نمی‌رسد؟ چرا با وجود تصوری که بین مردم مبنی بر ثروتمند بودن کشورشان وجود دارد، آمار فقر و بیکاری بیداد می‌کند؟ رضا امیرخانی پاسخ خود به این سوالات را در کتاب نفحات نفت می‌دهد و پیکان انتقادش را به سوی مدیران و مسئولان می‌گیرد. او با طنز صریحی شیوه‌ی مدریتی آن‌ها را زیر سوال می‌برد و آن‌ها را «مدیران سه‌لتی» می‌خواند.

کتاب نفحات نفت بیش از اینکه یک کتاب جدی با زبان رسمی و لحنی خشک درباره‌ی اقتصاد باشد، اثر غیرداستانی جذابی با فصل‌های کوتاه است که شوخی و بازی‌های زبانی در آن به وفور دیده می‌شود. رضا امیرخانی، رمان‌نویس ایرانی، در این اثر متفاوت خود، اقتصاد نفتی را که به فرهنگ ملت ایران پیوند خورده، موشکافی می‌کند و تلاش دارد صدای انتقاد خود را به گوش مسئولان برساند تا با اصلاح در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها، راه را برای ساخت آینده‌ای بهتر به دست جوانان باز کنند. او بر این باور است که آینده‌ی جوانان، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری خصوصی به علت تکیه‌ی اقتصاد ایران به منابع نفتی، در حال نابودی است و ادامه‌ی این راه از ایران ویرانه می‌سازد.

رضا امیرخانی کتاب نفحات نفت را نه یک مقاله‌ی پژوهشی و نه یک یادداشت سیاسی، بلکه یک دل‌نوشته‌ی شخصی می‌داند. او این کتاب را برای جوان‌ترها نوشته، کسانی که می‌توانند در آینده‌ی اقتصادی ایران تأثیرگذار باشند. مخاطبِ این نوشته در واقع کسى است که عاقبت مى‌خواهد واردِ بازارِ کسب‌وکار شود و گرفتنِ پولِ تو جیبى را چندان خوش نمى‌دارد.

رضا امیرخانی تأثیر مخرب وابستگی به نفت را در سینمای نفتی، ورزش نفتی، دانشگاه نفتی و دولت نفتی ردیابی می‌کند. او به فاجعه‌بار بودنِ این نکته اشاره می‌کند که چطور نوسان لحظه‌ای در بازار خرید و فروش نفت، بر زندگی روزمره‌ی مردم ایران تأثیر می‌گذارد. تلاشی که نویسنده در کتاب نفحات نفت دارد این است که جوانانِ امروز با شناخت وضعیت اقتصادی ایران، آینده‌ای روشن برای کشور خود به ارمغان بیاورند و این کار جز با کارآفرینیِ غیروابسته به نفت میسر نیست. البته در پایان باید به این نکته اشاره کرد که دیدگاه‌های نویسنده‌ی کتاب نفحات نفت، می‌تواند از سوی بسیاری پرسش‌برانگیز و قابل نقد تلقی شود.

نشر افق کتاب نفحات نفت را چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

کتاب نفحات نفت برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب نفحات نفت برای علاقه‌مندان به جستارهای اقتصادی و سیاسی مناسب است.

در بخشی از کتاب نفحات نفت: جستاری در فرهنگ نفتی و مدیریت دولتی می‌خوانیم

اصلِ گرفتارى، نفت نیست. عوامانه است نظرى که نعمتِ نفت را نقمت مى‌داند. اصلِ گرفتارى، مالکیتِ دولتىِ نفت است.

نگاهى به تاریخچه‌ى ملى شدنِ صنعتِ نفت، از مخالفت‌هاى سیاسىِ ابتدایىِ دکتر مصدق، تا پاى‌مردىِ انتهایىِ وى و آیه‌الله کاشانى و حذفِ سلطه‌ى انگلیس نکاتِ فراوانى را روشن مى‌کند. اولین نکته این است که به خلافِ شعارِ ملیون، نفت هیچ‌گاه در ایران ملى نشد. نفت دولتى شد.

دکتر مصدق شاید با حذفِ نگاهِ استعمارىِ انگلیس، قدمِ بسیار بزرگى برداشته باشد که البته همین قدم نیز بعدتر در گرماگرمِ بى‌تدبیرى‌ها، نفوذِ استعمارىِ آمریکایى‌ها را تسهیل کرد اما هرگز نتوانست در حذفِ نگاهِ استبدادىِ معطوف به نفت، موفقیتى کسب کند.

نفت چه پیش از انقلاب و چه پس از آن دولتى باقى ماند و اگر چه ظاهرِ قوانین تغییر کرد و مثلاً نفت از درآمدِ خالصه‌ى شاهنشاهى به انفال تغییرِ نام یافت، اما دستِ دولت در استفاده‌ى بى‌حساب از آن، همچنان باز ماند.

این احساس که نفت بایستى نشانِ ملى داشته باشد، حتی در زمانِ دکتر مصدق، نکته‌ى بدیعى نبوده است. خودِ انگلیسى‌ها که با شرکتِ بریتیش پترولیوم (محصولاتِ نفتِ بریتانیاى کبیر) خونِ ایرانى را در شیشه مى‌کردند و مى‌بردند، متوجهِ مخالفتِ مردم بودند با نشان‌هاى بى‌شمارِ بى.پى. (مخففِ بریتیش پترولیوم) که روى بیل و فرغون و اتومبیل و لباسِ کار حک شده بود... بنابراین با همان سیاست‌ورزىِ انگلیسى، سال‌ها پیش از نهضتِ دکتر مصدق، میانِ جنوبى‌ها شایع کرده بودند که بى.پى. که بعضى‌جاها هم به صورتِ ب.پ. انگار به فارسى نوشته مى‌شد، مخففِ بنزینِ پارس است، نه بریتیش پترولیوم! یعنى حتی انگلیسى‌ها نیز مى‌دانستند که بایستى مردم خود را صاحبِ نفت بدانند، ولو با یک عبارتِ دروغینِ ب.پ.!

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
درآمد
قانان
بیکارآفرین
منطق آزاد!
نه عامه‌پسند، نه خاصه‌پسند؛ فقط داستانِ مسوول‌پسند
کدام استقلال، کدام پیروزى
صنعت دولتى شدنِ نفت
حزب در پیت!
ریاستِ نفتى
آنچه خوبان همه دارند، ما هم داریم!
جمهورىِ اسلامىِ پاکستان
اقتصاد موردنظر در دسترس نیست چیست
افق
توسعه‌ى چینى و هندى و ژاپنى و مالزیایى و...
زمینِ صاف، زمینِ گرد، زمینِ مشبک
مقصر، مدیر سه‌لتى نیست