معرفی و دانلود کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور

معرفی کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور

بهروز خاکساری در کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور، به بیان و بررسی و ارزیابی مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور می‌پردازد.

اعاده دادرسی به مثابه یکی از طریق فوق العاده اعتراض به احکام قلمداد می‌گردد که رسیدگی دوباره به دعوا را نزد مرجع صادر کننده حکم مورد درخواست اعاده دادرسی امکان پذیر می‌نماید. اعاده دادرسی در عرف قانون روشی فوق العاده است که محکوم علیه در موارد معینه تمامی احکام قطعی دارای جهات معین و مشخص قانونی را که از محاکم بدوی و تجدید نظر صادر شده را فسخ می‌نماید و این کار در محکمه صادره کننده حکم صورت می‌گیرد عملی که خلاف قاعده عمومی دادرسی است.

در کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور خواهیم خواند که دیوان عدالت اداری بر اساس قانون جدید تشکیلات و آیین دادرسی 1392 مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش سوم خود تحت عنوان اعاده دادرسی از ماده 98 تا 106 را به آن اختصاص داده است. بر اساس قانون و رویه عملی دیوان عدالت اداری در مورد احکام قطعی به جهات معین و مشخصی که در قانون آمده است می‌توان اعاده دادرسی تقاضا نمود "دانشجویی که بخواهد از حقیقت علم حقوق آگاه شود باید به مبادی و مبانی آن در قرون و اعصار گذشته توجه کند و در جستجوی اسباب و عللی باشد که اصول حقوقی از آن ریشه گرفته است و در این راه به تاریخ حقوق کشور خود قناعت نکند."

همه کشورهای جهان از جمله انگلستان و فرانسه به‌ویژه آمریکا از تجارب و علوم اقوام و امم پیشین استفاده کرده و اصولی را به عاریت گرفته‌اند. اعاده دادرسی به مثابه یکی از طرق فوق العاده اعتراض به احکام قلمداد می‌گردد که رسیدگی دوباره به دعوا را نزد مرجع صادر کننده حکم مورد درخواست اعاده دادرسی، مقدور و میسور می‌نماید. به و واقع، این طریق دادخواهی سبب می‌شود که دادرسی منتهی به حکم قطعیت یافته به درخواست محکوم علیهی که در دادرسی دخالت داشته بار دیگر در ماهیت نیز در همان مرجع صادر کننده حکم از سر گرفته شود. قانونگذار در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام 1392/3/25 از ماده ۹۸ تا 106 به موضوع اعاده دادرسی پرداخته است.

در ماده ۹۸ قانون موصوف مواردی همچون صدور حکم خارج از موضوع شکایت، صدور حکم به میزان بیشتر از خواسته، تضاد در مفاد حکم، تعارض احکام، اثبات جعلیت مستند حکم، اثبات اصالت سند از جمله جهات مهم اعاده دادرسی دانسته شده است. از سوی دیگر قانونگذار چه در امور کیفری بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری مصوب مجلس شورای اسلامی 1392/12/4 و در امور مدنی بر اساس قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب مجلس شورای اسلامی 1379/1/21 اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور را نیز مورد شناسایی قرارداده است. چه اینکه، در امور مدنی نیز در دیوان عالی کشور مواردی همچون صدور حکم در موضوعی که مورد ادعا نبوده است، صدورحکم به بیشتر از خواسته، تضاد در مفاد حکم، صدور احکام متضاد، حیله و تقلب، اثبات جعلیت مستند حکم، اثبات اصالت سند، به دست آوردن اسناد و مدارک از جمله مهمترین جهات اعاده دادرسی در کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور، قلمداد می‌گردند. بنابراین به نظر می‌رسد بیشترین میزان قرابت جهات اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور در امور مدنی با جهات اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری وجود دارد.

در عین حال، علیرغم تشابهات بین جهات اعاده دادرسی در امور مدنی و کیفری در دیوان عالی کشور با دیوان عدالت اداری، وجوهات افتراق خاصی نیز بین آن‌ها وجود دارد. یکی از مهمترین نکات افتراق بین جهات اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور، به موضوع و مصادیقی مطرح شده آن‌ها باز می‌گردد. کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور درصدد است ضمن بیان مفهوم و جهات اعاده دادرسی در حوزه کارکردی دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور، به نکات اشتراک و در عین حال افتراق آن‌ها بپردازد.

اما در ارتباط با اهمیت کتاب مقایسه تطبیقی اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با دیوان عالی کشور، بایستی چنین گفت که پژوهش حاضر دارای اهمیت بنیادین خاصی است چرا که اعاده دادرسی و تبیین و تحلیل و ارزیابی آن در دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور ارتباط مستقیمی با مقوله عدالت دادرسی دارد. دادگری در جهان بزرگترین حماسه هاست. گزاف نیست اگر بگوییم جاودانه‌ترین و قهرمانانه‌ترین پیکارها رزمیدان در آوردگاه داد و بیداد، برابری و نابرابری، آزادی و بردگی و پارسایی و پلیدی است.

از دیدگاه فرزانگان و فرهیختگان، هیچ پارسایی و پالایشی (فضیلت) والاتر و ماندگارتر از دادگری (عدالت) نیست و هیچ آسیبی زیانبارتر از پلیدی و نابرابری و ستم بارگی (رذیلت) به چشم نمی‌آید. انسان امروز بیش از هرگاه دیگر نیازمند دادگری، آزادی و برابری است. آری جهان از آغاز آورد گاهی بوده است میان داد و بیداد و ستم ستیزی و ستم بارگی وهیچ آرمانی والاتر از دادگری نبوده است. دادرسی، دستاورد خرد جمعی انسان‌هاست و بدین گونه اگر به دادرسی عنوان یک روشی نگاه نکنیم در دادگیری و اجرای حق کامیاب نخواهیم بود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
الف) طرح موضوع و بیان مسأله
ب) اهمیت پژوهش
ج) نوآوری پژوهش
د) پرسشهای پژوهش
و) پیشینه پژوهش
ز) شیوه پژوهش
فصل اول: تحلیل مفهومی و مبانی نظری
مبحث اول: جایگاه دیوان عدالت اداری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
گفتار اول : تاریخچه دیوان عدالت اداری
گفتار دوم: ساختار و حوزه و چارچوب صلاحیتی دیوان عدالت اداری
بند اول : ساختار و تشکیلات دیوان
فصل دوم: جایگاه اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری
مبحث اول: اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور در امور مدنی
گفتار اول: جهات اعاده دادرسی در امور مدنی
بند اول: موضوع حکم مورد ادعای خواهان نبوده باشد
بند دوم: حکم به میزان بیشتر از خواسته خواهان صادر شده باشد
بند سوم: وجود تضاد در مفاد یک حکم
بند چهارم: صدور دو حکم متضاد از یک دادگاه
بند پنجم: به کاربردن حیله و تقلب
بند ششم: حکم دادگاه مستند به اسناد جعلی باشد
مدارک عمومی جعل
فصل سوم: تحلیل محتوایی و آسیب شناسی کارکردی اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری
مبحث اول: مقایسه جهات اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور
گفتار اول: حکم، خارج از موضوع شکایت یا ادعا صادر شده باشد
گفتار دوم: حکم به میزان بیشتر از خواسته صادرشده باشد
نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع و ماخذ