معرفی و دانلود کتاب سواد رسانه‌ای از منظر قرآن کریم و روایات

معرفی کتاب سواد رسانه‌ای از منظر قرآن کریم و روایات

کتاب سواد رسانه‌ای از منظر قرآن کریم و روایات نوشته‌ی علی محمد فاطمی یگانه، با بررسی ویژگی‌های رسانه‌ای قرآن کریم و روایت‌های اسلامی، عناصر و خصوصیات قرآن کریم را به عنوان یک رسانه، که آگاهی‌بخشی و هدایت کردن از هدف‌های اصلی آن است، مورد بررسی قرار می‌دهد.

در علوم ارتباطات «خبر» یک مفهوم ساده و یک بعدی نیست. تاکنون برای این مفهوم تعاریف زیادی ارائه شده ولی هنوز بر روی یک تعریف واحدی توافق جمعی انجام نیافته است. یکی از دلایل اصلی در مورد این موضوع، اصل پیچیدگی در برابری خبر با واقعیت و چگونگی انعکاس آن توسط افراد مختلف به دیگران است. در اینجا می‌توان تنوع و تعدادهای بی‌شماری را در شیوه انعکاس، انتقال، برداشت و غیره داشت که خود پیچیدگی مسئله را افزایش می‌دهد.

«در زمان امروزی، خبر، مهم‌ترین بخش رسانه‌ها می‌باشد». رسانه‌های نوین با ارائه اخبار متنوع و گسترده، تلاش می‌نمایند موجودیت خود را به‌ عنوان رسانه برتر و مؤثرتر در جهان معاصر معرفی و اثبات کنند. از جهتی دیگر، خبر رابطه انسان را با بسیاری از مقولات موجود در‌ زمینه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دینی و غیره بیان می‌کند.

«خبر» علاوه بر اطلاع‌رسانی درباره گذشته، راهی برای جهت‌دهی آینده نیز می‌باشد. شما می‌توانید با«عبرت‌آموزی» از اخبار گذشتگان، به آینده خود جهت دهید. کتاب‌های آسمانی، به‌ ویژه قرآن کریم، از خبرهای گذشتگان استفاده می‌کند و برپایه‌ی عبرت آموزی است.

در بخشی از کتاب سواد رسانه‌ای از منظر قرآن کریم و روایات می‌خوانیم:

از مسائل مهم در تعیین ارزش‌ها، شیوه نگاه کردن به آن‌ها‌، روش دستیابی به آن‌ها‌ و بالاخره مشخص کردن حوزه عملکردی و تأثیر آن‌ها‌ است. در این زمینه می‌توان به دو شیوه مهم «قیاسی» و «استقرایی» اشاره نمود. در شیوه قیاسی ارزش‌های اخلاقی توسط فطرت، عقل و دین که هر سه را می‌توان در راستای همدیگر تعریف کرد، تعیین می‌شوند. نوعی از قبح و حسن عقلی بر آن‌ها‌ حاکم است و از جنس بدیهیات به حساب می‌آیند. در شیوه استقرایی، ارزش‌ها ‌بر مبنای کاربردهای هر فرهنگ و جامعه تعیین و مشخص می‌شوند. به عبارت دیگر، آنچه توسط انسان‌ها‌ انجام می‌گیرد و مورد پذیرش است، معیار ارزش‌گذاری و پذیرش حدود و ثغور ارزش‌ها ‌است. برای کشف ارزش‌ها ‌طبق این شیوه، معمولاً چگونگی و شکل‌گیری خبر، جهت‌گیری‌های خبر، محتوای خبر، اهداف خبر و مسائلی که کم بیش قبلاً نیز در رابطه با موضوع خبر مطرح شده‌اند به شکل عینی بررسی و طبقه‌بندی شده و مؤلفه‌های آن‌ها‌ تدوین و بیان می‌شود.

گرچه هم‌اکنون بیشتر مسائل مربوط به علوم اجتماعی و ارتباطی به شیوه استقرایی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش می‌شود که حرکت از جزء برای به دست آوردن کل، به‌مثابه روشی مناسب‌تر از قیاسی، به دلیل اینکه از تجربه انسانی ناشی می‌شود، مطرح شود اما در بسیاری از موارد، از قبیل موضوع‌های مربوط به «خبر» نمی‌توان از رویکردهای قیاسی متکی به اخلاق و حتی در برخی موارد مقررات و قوانین مورد اتفاق به شکل خاص در یک جامعه یا به شکل جهانی صرف‌نظر کرد و آن‌ها‌ را موردتوجه جدی قرار نداد. این مسئله، هنگامی اهمیت پیدا می‌کند که نگاه اسلامی به مسئله خبر مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: مفهوم شناسی و اهمیت خبر در حوزه ارتباطات
مقدمه
چیستی خبر
تعاریف خبر
اهمیت خبر در حوزه ارتباطات
خبر به‌ مثابه اطلاع‌رسانی
گوناگونی حوزه‌های خبر
اول - خبر عام و خبر خاص
دوم - خبر ملی و خبر بین‌المللی
سوم - خبر مثبت و خبر منفی
چهارم - خبر غیر محرمانه و خبر محرمانه
پنجم - خبر سخت و خبر نرم
ششم - پوشش خبری و جریان سازی خبری
تحولات گفتمانی و تکنولوژیکی خبر
شخصی شدن اخبار
مشارکتی شدن اخبار
اجتماعی شدن اخبار
آنلاین شدن اخبار
جیبی شدن اخبار
ارزش‌های خبری
ارزش‌های هفتگانه خبر
جمع‌بندی
فصل دوم: خبر از دیدگاه قرآن کریم
مفاهیم مرکزی و پیرامونی خبر در قرآن کریم
مفهوم شناسی خبر در قرآن کریم
انواع پیام‌های خبری در قرآن کریم
اخبار زمان محور در قرآن کریم
محتوای پیام‌های خبری قرآن کریم
در فرایند پیام‌رسانی قرآن یا خبررسانی قرآنی نیز همه این مراحل پنج‌گانه حضور دارند:
ارزش‌های خبری از دیدگاه قرآن کریم
الف - ارزش‌های ایجابی خبر قرآنی
ب- ارزش‌های سلبی خبر قرآنی
جمع‌بندی:
فصل سوم: خبر از دیدگاه روایات
مقدمه
معناشناسی روایت و خبر
اهمیت «متن» در «خبر روایی»
اهمیت «راوی» در «خبر روایی»
خبر «روایی» و «خبر عادی» : مقایسه و تطبیق
اخلاق خبر روایی
الف - ارزش‌های ایجابی خبر روایی
ب- ارزش‌های سلبی خبر روایی
جمع‌بندی
مدل ارزش‌های خبری ایجابی در خبر روایی
مدل ارزش‌های خبری سلبی در خبر روایی
فصل چهارم: اخلاق خبر در اسلام
مقدمه
اخلاق رسانه‌ای
حریم خصوصی از دیدگاه اسلامی
نمونه‌هایی از شایعات در قرآن کریم
اخلاق اسلامی پیام
جمع‌بندی
فصل پنجم: نتیجه‌گیری
منابع