معرفی و دانلود کتاب روانشناسی شایعه

معرفی کتاب روانشناسی شایعه

کتاب روانشناسی شایعه، نوشته‌ی علی بیجاد، پدیده‌ی اجتماعی شایعه را از دو منظر جامعه‌شناختی و روان‌شناختی مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب سعی دارد با کنکاش در چیستی این موضوع، شناخت بیشتری نسبت‌ به آن در اختیار مخاطب گذاشته و از این طریق با رشد شایعه در جامعه مقابله کند. نویسنده توضیح می‌دهد که شایعه از کجا آغاز می‌شود، در چه جوامعی بیشتر رواج دارد، هدف از شایعه‌پراکنی چیست و چه تبعاتی به‌ همراه دارد.

درباره‌ی کتاب روانشناسی شایعه

شایعه پدیده‌ای اجتماعی است که بخش زیادی از روابط اجتماعی و مکالمات روزمره‌ی ما را تشکیل می‌دهد. از آنجایی که ناآگاهی مردم نسبت‌ به شایعه، تبعات جبران‌ناپذیری به‌ همراه دارد، این پدیده می‌تواند میزان کارایی و اعتماد اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. به همین خاطر علی بیجاد با نگارش کتاب روانشناسی شایعه، درخصوص علل و عواقب شایعه، به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین مسائل اجتماعی صحبت می‌کند.

نویسنده از هر دو دیدگاه جامعه‌شناسی و روان‌شناسی به بررسی مطلب پرداخته و قصد دارد تا بررسی جامعی از ماهیت آن ارائه نماید. او باور دارد که شایعه پدیده‌ی قدرتمندی است که تأثیراتی فراتر از تصور عموم مردم به جا می‌گذارد. این پدیده بی‌پایه‌واساس بوده و از گفته‌ها، شنیده‌ها و نوشته‌های افراد شکل می‌گیرد. هرچند که بخشی از شایعات ممکن است ردی از حقیقت داشته باشند، اما تماماً درست نیستند. همچنین به‌سرعت در جامعه پخش می‌شوند و به‌قدری قدرتمند هستند که اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مردم را دستخوش تحول می‌کنند.

به گفته‌ی جامعه‌شناسان، شایعه حاصل تحریف در واقعیت‌هاست که بعضاً عامدانه صورت می‌گیرد و در برخی موارد هم به مرور زمان اتفاق می‌افتد. این پدیده در ابتدا کوچک به‌ نظر می‌رسد اما با گذر زمان بزرگ و بزرگ‌تر شده و جامعه‌ی گسترده‌تری را درگیر می‌کند؛ تا این‌که در نهایت از روزنامه‌ها، اینترنت و محافل گوناگون سر درمی‌آورد.

در این میان، شیوه‌ی تفکر و رویکرد مردم جامعه از اهمیت فاحشی برخوردار است. چراکه بسیاری از افراد خواهان شایعه‌پراکنی نیستند و صرفاً به واسطه‌ی ناآگاهی دست به این کار می‌زنند. در واقع هرچه مردم یک جامعه به لحاظ روانی و فرهنگی بیشتر در جست‌وجوی کسب اطلاعات و کنجکاوی درمورد دیگران باشند، به‌مراتب بیشتر پذیرای این پدیده هستند و در پرورش و توسعه‌ی آن دخیل‌اند.

علی بیجاد توضیح می‌دهد که شایعات در برخی موارد، از حدس و گمان‌هایی پدیدار می‌شوند که انسان‌ها در شرایط نامناسب و پراضطراب به زبان می‌آورند. برای مثال، بحران‌هایی نظیر جنگ می‌تواند یکی از موقعیت‌های پرشایعه برای طرفین درگیری باشد.

واکنش بیشتر مردم به شایعه، شیوع بیشتر آن است. این در حالی است که افراد می‌توانند جویای منشأ و صحت ماجرا شده و به این چرخه‌ پایان دهند. لازم به ذکر است که شایعه‌پراکنی در عصر فناوری و اینترنت، به‌شدت توسعه یافته. چراکه هم جوامع بزرگ‌تری را درگیر می‌کند و هم با سرعت بالاتری دهان‌به‌دهان می‌چرخد. یکی دیگر از موقعیت‌های مناسب برای گسترش شایعه، زودباوری و فقر اطلاع‌رسانی است.

این پدیده در همه‌ی انواع جوامع به دلایل متفاوتی رشد می‌کند. برای مثال، در جوامعی که از شبکه‌های اطلاع‌رسانی متعدد و گسترده‌ای برخوردارند، شایعه‌پراکنی می‌تواند در راستای تحقق اهداف عده‌ی محدودی از افراد به‌ کار رود.

انواع شایعه، راه‌های مقابله با آن، اهدافش، تاریخچه‌ی آن و تأثیر آداب و فرهنگ مردم جامعه در گسترش شایعه، شماری از مطالب مورد بحث در کتاب روانشناسی شایعه هستند. مطالعه‌ی این کتاب، ارتقای آگاهی اجتماعی مخاطبان را موجب می‌شود. کتاب حاضر را انتشارات وانیا به چاپ رسانده است.

کتاب روانشناسی شایعه برای چه کسانی مناسب است؟

این اثر برای مخاطبانی که به کسب آگاهی اجتماعی علاقه دارند، مفید خواهد بود. همچنین نکات سودمندی به دوستداران کتاب‌های روان‌شناسی عرضه می‌کند.

با علی بیجاد بیشتر آشنا شویم

علی بیجاد نویسنده‌ی ایرانی متولد سال 1343 است که آثار ارزشمندی را در حوزه‌ی روان‌شناسی به چاپ رسانده. کتاب‌های «روان‌شناسی خرافات»، «رازهای جذابیت» و «رازهای ازدواج موفق» از دیگر آثار این نویسنده به شما می‌آیند.

در بخشی از کتاب روانشناسی شایعه می‌خوانیم

چگونگی انتقال و اینکه چه کسی آن را منتقل می‌کند به اندازه خود اطلاعات مهم است. تلاش‌های هماهنگ و جمعی برای برقراری روابط پیش از توسعه اعتماد ضروری است و اطلاعات باید به طور کامل مدنظر قرار گیرد. سطوح مختلفی وجود دارد که روابط می‌تواند بر آن مبتنی شود و مدیر باید به طور فعال به دنبال آن باشد. کارکنان، ارتباط نفر به نفر و قواعد فرهنگی مؤثرترین عوامل به شمار می‌آیند. در حالی که این رویکرد شاید ناکارا به نظر برسد، شبکه‌های گسترده اجتماعی کارکنان باید همزمان با آموزش خانواده‌ها تلاش‌های خود را مضاعف کنند. از این گذشته، این قابل اغماض‌ترین سطح برای اصلاح اختلافات فرهنگی است. چنانچه اشتباه صورت گیرد و سوءتفاهم رخ دهد، می‌توان بلافاصله عذرخواهی کرد یا آن را توضیح داد. زمانی که ارتباطات شخصی برقرار شود، به احتمال فراوان با گذر زمان قوی‌تر و قابل اعتمادتر خواهد شد.

نوع بعدی ارتباط در سطح اجتماعی رخ می‌دهد که می‌توان با حضور منظم در اجتماعات، سالن‌های کنفرانس یا دیگر وقایع مشابه به برقراری آن اقدام نمود. در این نوع ارتباط نیز عوصر شخص مهم است، اما تفاوت‌ها در سبک‌های ارتباطی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد، زیرا گروه‌ها از افراد حس بخشش یا پذیرش عذرخواهی کمتری دارند. در این سطح، فرصت برای تقسیم اطلاعات و بحث بر سر نگرانی‌های اجتماعی وجود دارد؛ اما شنیدن مهم‌تر از این موارد است. در بسیاری از موارد، کارکنان تنها می‌خواهند از دلسردی‌ها و ناامیدی‌های خود صحبت کنند. البته این امر به معنای آن نیست که ارائه راه‌حل لازم نیست، بلکه باید در قالب فعالیت‌های حل مشکل گروهی (که در آن اعضا دچار شرم و خجالت بابت مشکل خود نمی‌شوند) ارائه شود. این مسئله نیز به معنای آن نیست که شخص نمی‌تواند با اعضای سازمان (گروه) مخالفت کند. بحث‌ها و مناظرات در ایران اغلب پرشور و رایج است اما سبک‌های فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
پیشگفتار
فصل اول: مفاهیم
تعاریف شایعه
تعریف شایعه در علم ارتباطات
شایعه چیست؟
انواع شایعه
در یک دسته‌بندی دیگر، شایعه را به انواع زیر تقسیم میکنند
فصل دوم: چرا شایعات رواج می‌یابند؟
قانون اصلی شایعه
انگیزه‌ها در پخش و انتشار شایعات
چرا شایعات رواج پیدا می‌کنند؟
مأخذ باور پذیر
شایعه یا خبر؟
انعکاس شایعه
شایعه و شوخ طبعی
دلایل ثانویه برای رواج شایعه
‌افراد شایعه‌پذیر، شایعه‌‌گو و شایعه‌‌جو
ویژگی شایعه
شایعه به عنوان شاخص روحیه
اهداف شایعات و شایعه‌سازی
چگونگی تولد شایعه
فرایند شکل‌گیری شایعه
دلایل شایعه پراکنی
شایعه در زمان جنگ
تهاجمات شایعه
شایعه در بین نیروهای مسلح
فصل سوم: گواهی و فراخوانی
گواهی
ادراک، یادآوری، ارائه گزارش
چگونگی انتشار شایعه
فرایند انتشار شایعه
شایعات بادوام
پیامدها و عواقب شایعه
فصل چهارم: اصول زیربنایی شایعه
تسطیح و برجستگی
برجستگی
همانندسازی
همانندسازی نسبتاً غیر عاطفی
همانندسازی با زمینه اصلی
همانندسازی به وسیلة تلخیص
همانندسازی با توقعات
همانندسازی با عادات زبان شناسی
همانندسازی ناشی از انگیزه‌های قوی‌تر
الگوی اساسی تحریف
چرا شایعات را باور می‌کنیم؟
آیا شایعه هرگز حقیقت ندارد؟
اغراق
تفصیلات
وفق یا رسوم
راهکارهای مقابله با شایعه
فصل پنجم: شایعه از دیدگاه جامعه‌شناسی
شایعه از دیدگاه جامعه شناسی
شایعه و کارکردهای آن در عملیات روانی
سوءاستفاده افراد سودجو
توده‌ها؛ مستعد زودباوری
شایعه هارپ
آسیب‌های شایعه‌پردازی
هیجان طلبی
شایعه؛ باور و تاثیرگذاری آن در جامعه
هماهنگی شایعه با رسوم
افراد شایعه‌پذیر، شایعه‌گو و شایعه‌جو و انگیزه‌های شایعه‌پردازی
مخاطبان شایعه
نقش روشنفکران
نقش زنان
اهمیت مفاد استعاره‌ای شایعه و افسانه
مشتریان شایعه
شایعات در گوشی
مطبوعات و شایعه
شایعه و تاریخ
بازار شایعه
کارکرد شایعه
جمع بندی
دسته‌بندی‌های شایعات
شایعات جنسی
مقابله با شایعه
راه‌کارهای مقابله
تاکتیک‌هایی برای خنثی کردن شایعات
فصل ششم: شایعه از دیدگاه روان‌شناسی
تعبیه خلاق
شایعه به عنوان شاخص روحیه
یک روش تجربی
روان‌شناسی شایعه
مبانی روان‌شناختی شایعه
انگیزه‌های روانی شایعه پراکنی
علل و عوامل انتشار شایعه
نحوه، شیوه و ابزارهای گسترش شایعه
شایعه در سازمان‌ها
شرایط رواج شایعه در سازمان
انگیزه‌های انتقال شایعه در سازمان
راه‌های علاج شایعه در سازمان
اهداف شایعه
کنترل شایعات
نفوذ در سازمان‌های غیر رسمی
فصل هفتم: مدیریت شایعه
استراتژی تکذیب
جنبه‌های مثبت
مدیریت شایعه در سازمان‌ها
راهکارهای مقابله با شایعه
مقابله و خنثی‌سازی شایعه
کنترل شایعه در شرایط بحران
تجزیه و تحلیل شایعه
منابع