معرفی و دانلود کتاب راهکارهای پیشگیری از مسمومیت به زبان ساده

معرفی کتاب راهکارهای پیشگیری از مسمومیت به زبان ساده

کتاب راهکارهای پیشگیری از مسمومیت به زبان ساده به قلم نوید رحیمی و میثم نظری و بهروز سلطانی، ابتدا عوامل مؤثر در رشد میکروب‌ها را مورد مطالعه قرار داده و سپس به بررسی مسمومیت و بیماری‌های منتقله از آب، غذا و گیاهان به انسان می‌پردازد.

خوردن غذای آلوده و یا گاهی زیاد خوردن باعث ایجاد مسمومیت غذایی در انسان شده که معمولا دستگاه گوارش را درگیر می‌کند. این بیماری طیف گسترده‌ای دارد. گاه بسیار خفیف بوده تا حدی که نیاز به اقدامات درمانی هم ندارد و گاه در کودکان زیر 1 سال، افراد پیر و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند تا حدی پیش می‌رود که جان آن‌ها را تهدید می‌کند.

این بیماری معمولا از چند ساعت تا چند روز ادامه دارد و طول مدت بیماری به عواملی که مسبب مسمومیت شده‌اند بستگی دارد. موجودات میکروسکوپی از طریق آب، هوا، خاک یا راه‌های گوارشی وارد غذای انسان و حیوانات شده و با آنکه تغییری در رنگ، بو و بافت غذا ایجاد نمی‌کنند، آن‌ها را آلوده می‌کنند. افراد هم که متوجه آلوده بودن غذا نمی‌شوند آن را مصرف می‌کنند. مناسب‌ترین راه پیشگیری، حفاظت از غذاها، جلوگیری از آلوده شدن آن‌ها و رعایت بهداشت است.

مسمومیت‌های غذایی به 2 دسته تقسیم می‌شود: دسته‌ی اول مواد عفونی هستند که شامل ویروس، باکتری و انگل‌ها می‌شوند و دسته‌ی دوم مواد سمی شامل قارچ‌های سمی، حشره‌کش‌ها، برخی گیاهان و غذاهای دریایی!

اسهال مسافران از جمله بیماری‌های شایعی است که بر اثر مسمومیت غذایی اتفاق می‌افتد. باکتری‌های اشرشیاکلی (E. coli)، کمپیلوباکتر ژژنی (C. jejuni) و شیگلا (shigella) از عوامل عمده این اسهال‌های عفونی هستند. استفاده از دست‌های آلوده با مدفوع، باعث انتقال این عفونت از طریق آب و غذا می‌شود.

کسانی که به طور مستقیم با غذا تماس دارند (مثل آشپزها، کارگرهای رستوران‌ها و...) باید دارای گواهی سلامت از وزارت بهداشت باشند و در رعایت بهداشت دقت کافی داشته باشند. اگر گوشت خام یا گوشتی که خوب پخته نشده است، مصرف کنند احتمال خطر بالایی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد.

شیرهای آب از دیگر عوامل انتقال بیماری است. در واقع ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم با اشیای آلوده می‌تواند این بیماری را منتقل کند. مثلا در آشپزخانه پس از قرار دادن گوشت خام بر روی میز، میز را به خوبی بشویید زیرا ممکن است با قرار دادن مواد غذایی دیگر این بیماری منتقل شود.

اشتباهی که اکثر مسافران مرتکب آن می‌شوند استفاده از یخ است. با قرار دادن آب در جایخی باز هم قابلیت انتقال میکروب وجود دارد. سعی کنید از یخ‌های فروشنده‌های سر راه استفاده نکنید و خودتان با آب سالم اقدام به درست کردن یخ نمایید. 85 درصد از مسافران به دلیل استفاده از همین یخ‌ها و باکتری‌های درون آن مسموم می‌شوند.

کالباس، سوسیس، گوشت نیمه پخته شده و کاهو نیز منتقل کننده‌ی این باکتری‌ها هستند. پس از ورود باکتری از طریق دهان، این باکتری‌ها وارد روده‌ها شده و به سلول‌های مخاط روده‌ می‌چسبد و شروع به تکثیر می‌کند و زمانی که تعدادشان زیاد شود، همگی شروع به آزاد کردن سم می‌کنند. سم ناشی از باکتری‌ها، مخاط روده را تخریب و دردهای شدید شکمی و اسهال را ایجاد می‌کند.

در بخشی از کتاب راهکارهای پیشگیری از مسمومیت به زبان ساده می‌خوانیم:

از میان این میکروب‌ها، تعدادی هستند که مزوفیلند ولی به طور اختیاری قادرند در حرارت‌های پایین هم رشد و نمو داشته باشند که به آن‌ها سرماگرا گویند و تعدادی از باکتری‌ها نیز اصولاً در درجه حرارت‌های سرد و زیر صفر دارای رشد و نمو هستند که به آن‌ها باکتری‌های سرمازی می‌گویند. از میان سرماگراها بعضی از انواع میکروکوکوس‌ها و استرپتوکوکوس‌ها را می‌توان نام برد. در سردخانه باکتری‌های سرمادوست، مانند سودوموناس، کورینه باکتریوم، آکروموباکترها، استروپتوکوکوس‌ها، فلاووباکتریوم، میکروکوکوس‌ها، استرپتومیسس، آلکالیژنز وآلتروموناس باعث فساد مواد غذایی می‌شوند.

بسیاری از کپک‌ها هم با حرارت‌های پایین سازش دارند، در نتیجه به سرعت حتی در حرارت‌های 50 - + درجه بخوبی رشد می‌کنند. مانند کلادوسپوریوم که تا 8 – درجه سانتی گراد نیز رشد می‌کند. آسپرژیلوس و تامنیدیوم نیز در یخچال روی مواد غذایی رشد می‌کنند. از باکتری‌های گرمادوست بیشتر اسپورزاها را می‌توان نام برد، باکتری‌هایی از جنس باسیلوس و کلستریدیوم به خاطر اسپور‌های مقاوم به حرارت در فرآیند‌های حرارتی مواد غذایی اشکال ایجاد می‌کنند.

این قبیل باکتری‌ها بیشتر در کنسروهای استریل اشکال ایجاد می‌کنند. چون بی‌رقیب رشد خواهند کرد. مخمرها هم، در حرارت میانه رشد می‌کنند و در گرما از بین می‌روند. البته در تنظیم درجه حرارت محیط، کیفیت غذا نیز باید در نظر گرفته شود. گرچه به نظر می‌رسد که اکثر مواد غذایی در یخچال بهتر نگهداری می‌شوند، ولی برخی از میوه‌ها مانند موز در حرارت بین 13 درجه سانتی گراد تا 17 درجه سانتی گراد بهتر از 5 درجه سانتی گراد تا 7 درجه سانتی گراد و بعضی از سبزی‌ها در 10 درجه سانتی گراد بهتر حفظ می‌شوند مثل سیب زمینی، کرفس و کلم و…

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
بخش اول: عوامل مؤثر در رشد میکروب‌ها و نوع میکروب فاسد کننده مواد غذایی
بخش دوم: مسمومیت و بیماری‌های منتقله از آب و غذا به انسان
بخش سوم: علائم مسمومیت و پیشگیری از مسمومیت
بخش چهارم: مسمومیت به وسیله گیاهان
منابع