معرفی و دانلود کتاب دیپلماسی فرهنگی و منافع ملی

معرفی کتاب دیپلماسی فرهنگی و منافع ملی

کتاب دیپلماسی فرهنگی و منافع ملی اثر دکتر رضا سیمبر و دکتر احمدعلی مقیمی سعی کرده است با تجزیه و تحلیل ضمن پاسخ به سؤالات، به اهمیت دیپلماسی فرهنگی در روابط بین‌الملل جهان با هدف ارزیابی دیپلماسی فرهنگی بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران بپردازد. چون‌که دیپلماسی فرهنگی نقش بنیادین در حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران دارد.

میان ارزیابی اقدامات و سازوکارهای فعلی دیپلماسی فرهنگی و خلق فرصت‌های جدید در سیاست خارجی آن، ارتباط وجود دارد. در سیاست خارجی آن در خاورمیانه الگو و مدل علمی و پیش رو در حوزه دیپلماسی فرهنگی که بتواند در خور شأن و جایگاهش باشد، دیده نمی‌شود. برای ارزیابی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیاز به الگوی مطلوب است.

جمهوری اسلامی ایران، با داشتن فرهنگی کهن و پویا و نیز تمدنی متعالی که تأثیرات عمیق و گسترده‌ای در مناطق پیرامونی خود گذاشته است، امروزه می‌تواند با بهره‌گیری از دیپلماسی فرهنگی به نحوی مطلوب نفوذ فرهنگی خود را در بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه مناطقی که در آن دارای تاریخ و پیشینه‌ای مشترک با حوزه تمدنی خود را دارد، افزایش دهد. همچنین این کشور می‌تواند به‌ مانند بسیاری از کشورهای توسعه‌ یافته جهان با تکیه‌ بر فناوری‌های نوین ارتباط‌ جمعی و رسانه‌های قدرتمند به گسترش فرهنگ خود در میان ملل دیگر اقدام نماید. در صورت چنین اقدامی، به چنان قدرتی می‌رسد که امروزه معروف به قدرت نرم است. این کشور با استفاده از قدرت نرم خود، ملت‌های منطقه خاورمیانه و جهان را به پیروی از فرهنگ و اهدافش متقاعد کرده و در نتیجه به خواست نهایی خود یعنی همراه کردن دولت‌ها باسیاست‌های خویش دست می‌یابد. ازاین‌رو، جمهوری اسلامی ایران با تکیه‌ بر ظرفیت‌ها و عناصر فرهنگی، از قدرت بالفعل به بالقوه در زمینه دیپلماسی فرهنگی و در نهایت قدرت نرم خواهد رسید. برای اجرای آن، تاکتیک‌ها و راهبردهای فراوانی در این خصوص فراهم است.

کتاب دیپلماسی فرهنگی و منافع ملی با توجه به اهمیت ذکرشده در دیپلماسی فرهنگی و فراهم نمودن الگویی خاص برای ایجاد یک سیستم در روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه خاورمیانه و جهان ضروری دانسته و در این رابطه مؤلفه‌های مؤثر فرهنگی و میزان تأثیرگذاری آن و همچنین ساز و کارهای کنونی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت‌ها و چالش‌های آن‌ها درنهایت آسیب‌شناسی و روابط فرهنگی ایران با دیگر کشورهای خاورمیانه مورد ارزیابی و تأثیر دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی پرداخته است.

با توجه به اهمیت دیپلماسی فرهنگی در برنامه‌ریزی استراتژیک و افزایش درک و آگاهی آن در افکار عمومی ملت‌ها و دولت‌ها و عرصه فرهنگ یک ملت به ملت‌ها و نهادها و سازمان‌های دیگر کشورها با عنایت به تجارب گذشته و نفرت افکار عمومی از جنگ و خونریزی، دولت‌ها ترجیح می‌دهند به‌جای هزینه بسیار سنگین نظامی برای پیشبرد روزافزون تکنولوژی و فضای مجازی اقدام نمایند. امروزه عامل فرهنگی نسبت به سایر ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی از قدرت پایدارتر و تأثیرگذارتر برخوردار است.

از این رو کشورها با به‌کارگیری سرمایه فرهنگی، از ظرفیت ملی در جهت رسیدن به اهداف و منافع ملی دلخواه خود می‌رسند. از طرفی تکثر در ارتباطات و تعاملات بین‌الملل بیشتر از طریق دیپلماسی صورت می‌گیرد، به‌نوعی هویت انسان‌ها و ملت‌ها دچار تزلزل گردیده است، لذا ضرورت نگاه جدید به دیپلماسی فرهنگی امری اجتناب‌ناپذیر است. از طرفی با ناکارآمدی راهکارهای قدرت محور در حل چالش‌ها و مناقشات جهانی و برقراری امنیت بین‌المللی ضرورت استفاده از دیپلماسی فرهنگی در میان دولت‌ها را دوچندان کرده است. کتاب دیپلماسی فرهنگی و منافع ملی شامل چهار فصل کلیات دیپلماسی فرهنگی، سیر تحول تاریخ دیپلماسی، نقش فرهنگ در دیپلماسی و ارزیابی دیپلماسی فرهنگی ایران می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات دیپلماسی فرهنگی
1-1 مقدمه
2-1 تعریف دیپلماسی فرهنگی
3-1 تاریخچه دیپلماسی فرهنگی
4-1 مدل دیپلماسی فرهنگی
5-1 تعاریف واژه‌ها
1-5-1 فرهنگ ایرانی
2-5-1 منافع ملی
3-5-1 دیپلماسی
4-5-1 دیپلماسی فرهنگی
5-5-1 قدرت نرم
فصل دوم: سیر تحول تاریخ دیپلماسی
1-2 سیر تحول تاریخی دیپلماسی در چشم‌انداز کلان
2-2 دیپلماسی دوران باستان
3-2 دیپلماسی سنتی
4-2 دیپلماسی کلاسیک
5-2 دیپلماسی نوین
6-2 دیپلماسی جنگ سرد
7-2 دیپلماسی هزاره سوم (دیپلماسی اقتصادی)
8-2 مفاهیم و مبانی فرهنگ در دیپلماسی
1-8-2 فرهنگ عمومی
2-8-2 فرهنگ سیاسی
3-8-2 فرهنگ ملی
4-8-2 هویت ملی در سایه فرهنگ ملی
5-8-2 فرهنگ و تمدن
9-2 دیپلماسی فرهنگی
10-2 اهمیت دیپلماسی فرهنگی
11-2 اهداف دیپلماسی فرهنگی
12-2 ابزار دیپلماسی فرهنگی
13-2 روش دیپلماسی فرهنگی
14-2 فواید استفاده از دیپلماسی فرهنگی
15-2 ارتباط دیپلماسی فرهنگی با دیپلماسی عمومی
16-2 ارتباط دیپلماسی فرهنگی با منافع ملی
17-2 ارتباط دیپلماسی فرهنگی با ژئوکالچر
18-2 ارتباط دیپلماسی فرهنگی با روابط میان الملل
19-2 ارتباط دیپلماسی فرهنگی با قدرت نرم
20-2 دیپلماسی / در چشم‌انداز خُرد
21-2 مرحله تدوین و اجرای دیپلماسی در سیاست خارجی
22-2 نظریه‌های دیپلماسی فرهنگی
1-22-2 نظریه ضد فرهنگی مارکس
2-22-2 نظریه اثبات گرای امیل دورکیم در فرهنگ
3-22-2 نظریه ایده آلیستی ماکس و بر در فرهنگ
4-22-2 نظریه واقع گرا و نو واقع گرایی در فرهنگ
5-22-2 نظریه نظام جهانی و الرشتاین در فرهنگ
6-22-2 نظریه سازه ‌انگاری در فرهنگ
7-22-2 نظریه نوکارکردگرایی قدرت نرم در دیپلماسی فرهنگی و ایران
8-22-2 نظریه دیپلماسی عمومی (دیپلماسی فرهنگی و ارتباطات) نای
23-2 دیپلماسی فرهنگی ایران
24-2 نقش عوامل داخلی و بین‌المللی در دیپلماسی فرهنگی ایران
فصل سوم: نقش فرهنگ در دیپلماسی
1-3 مقدمه
2-3 عناصر مشترک فرهنگی ایران
1-2-3 حوزه تمدنی
2-2-3 حوزه فرهنگی،
3-2-3 نوروز
4-2-3 حوزه فراتمدنی
3-3 ظرفیت فرهنگی ایران
4-3 دین
5-3 جغرافیای فرهنگی ایران
6-3 بهره بردن از ابزار تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات
1-6-3 استفاده از رسانه‌های مکتوب
2-6-3 استفاده از رسانه‌های مجازی
7-3 استفاده از ابزار دیپلماسی رسمی در روابط فرهنگی
8-3 بهره‌گیری از قراردادها و کنوانسیون‌های بین‌المللی در روابط فرهنگی
9-3 شناخت ساختار حاکمیتی و سیاست فرهنگی کشور هدف
10-3 ارتباط با مقامات رسمی فرهنگی کشور
11-3 رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی در زمینه تبادل فرهنگی
12-3 به‌کارگیری از نیروهای متخصص و ساختار مناسب سازمانی علمی
13-3 استفاده از ابزار دیپلماسی غیررسمی در روابط فرهنگی
1-13-3 ارتباط با افکار عمومی
2-13-3 ارتباط با نخبگان و اندیشمندان
3-13-3 ارتباط با سازمان‌های غیردولتی (NGO)‌ها
4-13-3 فعالیت در سازمان‌های بین‌المللی فرهنگی
1-4-13-3 فعالیت در اکو، به عنوان نهاد فرهنگی در منطقه جغرافیای تمدن ایران
2-4-13-3 فعالیت در آیسیسکو، به عنوان نهاد همگرایی کشورهای اسلامی
3-4-13-3 فعالیت در یونسکو، به عنوان نهاد فرهنگی جهان
فصل چهارم: ارزیابی دیپلماسی فرهنگی ایران
1-4 ارزیابی دیپلماسی فرهنگی ایران
2-4 تأثیر بنیادین دیپلماسی فرهنگی از موقعیت سرزمینی و جغرافیایی فرهنگی ایران
3-4 تأثیر بنیادین برخی مولفه های فرهنگی ایران در دیپلماسی
1-3-4 عناصر سازنده فرهنگ
2-3-4 خصوصیات و ارزش‌های ملی
3-3-4 فرهنگ سیاسی
4-3-4 ایدئولوژی و مذهب
4-4 تأثیر برخی از مؤلفه‌های قدرت نرم ایران در دیپلماسی فرهنگی
1-4-4 جهان‌گرایی بودن فرهنگ ایرانی
2-4-4 آموزش پذیر و آموزش دهنده فرهنگ‌ها
3-4-4 توجه به آیین الهی و مذهب در انقلاب اسلامی
4-4-4 هنر و معماری
5-4-4 زبان و ادبیات فارسی
6-4-4 جاذبه‌های توریستی
5-4 اقدامات فعلی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
1-5-4 تکیه بر انقلاب اسلامی
2-5-4 تکیه بر رهبری هوشمندانه
3-5-4 تکیه بر موقعیت جغرافیای ایران
4-5-4 توجه به حوزه تمدنی اسلامی- ایرانی در عرصه جهانی
5-5-4 توجه به ژئوپلیتیک شیعه
6-5-4 توجه به هویت ملی
6-4 خلق فرصت‌های جدید در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
1-6-4 استفاده از عناصر مشترک فرهنگی با سایر کشورها
2-6-4 استفاده از جغرافیای فرهنگی
3-6-4 استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی
4-6-4 استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات
7-4 چالش‌های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
1-7-4 عدم تصمیم سازی و مدیریت فرهنگی منسجم
2-7-4 نبود کادر مجرب و متخصص در اجرا
3-7-4 عدم شناسایی دقیق از محیط داخلی و خارجی در دیپلماسی
4-7-4 نبود برنامه صحیح در امور مدیریت استراتژیک فرهنگی
8-4 سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه با تأکید بر جنبه‌های روابط فرهنگی
1-8-4 روابط فرهنگی ایران با اعراب
2-8-4 روابط فرهنگی ایران با ترکیه
3-8-4 روابط فرهنگی ایران با کشورهای آسیای مرکزی
4-8-4 روابط فرهنگی ایران با کشورهای قفقاز جنوبی
5-8-4 روابط فرهنگی ایران با افغانستان
6-8-4 روابط فرهنگی ایران با پاکستان
9-4 توجه به برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
10-4 نقاط قوت و ضعف برنامه ریزی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
11-4 چشم انداز برنامه‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سطح کلان
منابع