معرفی و دانلود کتاب دستخط

معرفی کتاب دستخط

کتاب دستخط، دربرگیرنده‌ی 39 غزل محمدحسن جمشیدی است که نگاهی متفاوت به اطراف و موضوعات مختلف دارد و می‌کوشد هم به گذشته‌ی فرهنگی و زبان پیشینیان و اصطلاحات رایج در حوزه‌ی غزل‌سرایی توجه داشته باشد و هم شرایط امروز و ویژگی‌های زندگی در شرایط امروز را مد نظر قرار دهد.

غزل هویت دیرین ادبی ماست که با گذر زمان همچون درختی تناور و کهنسال هنوز شاخه‌های جوان از گریبانش سر‌می‌زند. جمشیدی یکی از آن شاخه‌های جوان با میوه‌هایی نو رَس است که این جسارت و توان را داشته تا خود را مورد قضاوت دیگران قرار دهد و اکنون با انتشار اولین اثر خود منتظر است تا بداند زمان در مورد او چه تصمیمی خواهد گرفت.

دستخط شامل 39 غزل است که همگی آن‌ها به غیر از چند شعر آیینی‌ در فضایی عاشقانه سروده‌ شد‌ه و راوی احساسات و عواطف شاعر است. جمشیدی در غزل پیرو قوانین و چارچوب‌های مرسوم و معمول است و غزل را چون گذشتگان به معنی تغزل و عشق‌ورزی ترجمه می‌کند. ابزار شاعرانگی او در این مسیر همان مصالح همیشگی ‌و آشناست. از اندوه حرف می‌زند، از بی‌وفایی یار گله دارد و در خوف و رجا به سر می‌برد.

جمشیدی در این مجموعه با حذف مکان، زمان و نشانه‌ها از متن، راوی شعر را شخصی بسیط و سیال جلوه داده تا بتواند هر خواننده‌ای را در جایگاه شاعر بنشاند و از این رهگذر سبب شود هر شعری یادآور عاشقانه‌های زندگی شخصی آن مخاطب برای خودش باشد، که نمونه‌ای صحیح از ایجاد یک فضای خوشایند برای هم‌ذات پنداری‌ است. اما گاهی زیاده‌روی در اینگونه از روایت، سبب شده تا فضای ذهن شاعر در هنگام، خویش دیگر پنداری، دچار تردید در نگرش شود و کمتر بتواند فضایی که بیانگر فلسفه‌ی شخصی و ثابت او نسبت به عشق باشد را ساخته و بیان نماید، و بعضا شاهد آنیم که شاعر در یک غزل مواضع متناقضی را اختیار کرده، که تا حدودی نشانه‌ی بلاتکلیفی در رویکرد است. درست در این مواقع است که شعر‌ها بیشتر در سطح واگویه‌های عاشقانه مانده‌ و کمتر می‌توانیم در پایان با قطعیت بگوییم دیدگاه شاعر به مقوله‌ی مورد نظرش چیست.

ذهن و قلم جمشیدی فاصله‌ی کمی دارند و او به لطف همین توانایی توانسته هر چه را در ذهن دارد تا حدود بسیاری به کاغذ منتقل کند و کمتر باعث شده تا مخاطبانش دچار تشویش در یافتن معانی شوند، تا آن‌جا که ذهن به راحتی از نمونه‌های رفت‌ و آمد‌های زبانی او بین گذشته و حال چشم‌پوشی می‌کند. زبان شعر محمدحسن جمشیدی بسیار روان و ساده‌ است شاعر تلاش کرده تا مانند خودش سخن بگوید و به غیر از مواردی که به اقتضای وزن یا هر محدودیت دیگری مجبور به کاربرد الفاظ کهن شده در هنگام بیان، تابع گویش نو قدمایی رایج در شعر موزون معاصر است، بر همین اساس به ندرت پای واژگان مدرن و امروزین را به شعر خود باز کرده.

اگر برای کلاسه‌بندی ادبیات در دوران خود قدری عجول باشیم و باور کنیم که غزل امروز دارای سبک مشخصی است، می‌توان یکی ازخصوصیات این سبک را امتزاج تمامی سبک‌های ادبی پیشین دانست که البته طرز هندی در آن نقش پررنگ‌تری دارد. دلیل بر مدعا هم آن که با نگاهی به کتاب‌های منتشر شده و نیز صفحات مجازی، می‌توان دریافت شاعران در سبک شعری معاصر به دنبال حکمت‌ورزی و تک بیت سازی هستند.

جمشیدی هم در نوشته‌های خود از ظرفیت مذکور غافل نبوده و سعی کرده تا حدودی با استفاده از آن اسباب رسوخ و ماندگاری شعر خود را در ذهن مخاطب فراهم آورد، اما خوش‌بختانه تک بیت سازی را هدف خود قرار نداده و بیشتر در فکر انتقال دغدغه‌های عاشقانه‌ی خود بوده و همین دلیلی شده تا اکثر غزل‌های او ارتباط مفهومی را از ابتدا تا انتها حفظ کنند. شاعر دستخط، در شعر موضعی جدی و هدفی محترم دارد زیرا توانسته در اولین تجربه‌ی مکتوب خود غزل‌هایی استوار و قاعده‌مند را خلق کند و امید آن می‌رود تا در آینده با کشف جهان‌بینی منحصر به خود و ارائه‌ی آن غزل‌هایش را با دستخط متعالی‌تری به ادبیات هدیه دهد.

در بخشی از کتاب دستخط می‌خوانید:

نباید بار دیگر از بهار خویش برگردم
به حرف نارفیقانم ز یار خویش برگردم
اگر چه صیدهایی بکرتر در تیررس باشند
نباید دست‌ِ خالی از شکار خویش برگردم
به خود گفتم که با چشمان بسته عاشقش باشم
چگونه حال باید از قرار خویش برگردم
اگر از چشمت افتادم، گناهم خاکساری بود
خودم می‌خواستم از اقتدار خویش برگردم
تو را با خون دل پرورده‌ام بر بوم تقدیرم
مگر دیوانه‌ام از شاهکار خویش برگردم

فهرست مطالب کتاب

صبوری
جاده مرگ
شناخت
شاید و اما
دل تنها
طعنه عشق
قضاوت
معما
شرط نخستین
آب و آتش
بهای خواستن
قفس گل
سزای اعتماد
قصه ساده
غم آلود
تکبیر گلوگیر
آب و آینه
ترس سقوط
تسخیر
سفر خورشید
لاف جدایی
سرد مهری
گریزان
حرف زندگی
باغ شکوفایی
اعتراف
اشتباه آینه
عیار
طعنه‌های دوستان
قفس زندگی
قطره‌ای از غربت
مرگ گنجشک‌ها
چشمان بسته
ترس تنهایی
مسیر سایه‌ها
زنجیر عقل
دلیل تازه
مختصر