معرفی و دانلود کتاب داوری اختلافات بین‌المللی (روش‌های حل و فصل مسالمت‌آمیز در عرصه بین‌الملل)

معرفی کتاب داوری اختلافات بین‌المللی (روش‌های حل و فصل مسالمت‌آمیز در عرصه بین‌الملل)

کتاب داوری اختلافات بین‌المللی (روش‌های حل و فصل مسالمت‌آمیز در عرصه بین‌الملل) نوشته آریا عزیزی به بررسی داوری در اختلافات کشور‌ها در جامعه بین‌الملل که متشکل از واحد‌های مستقل و مختلف سیاسی هستند پرداخته است.

منشاء پیدایش پدیده‌ای به نام «اختلافات بین‌المللی» در بطن خود تضاد منافع ملی کشورها را که در اثر عوامل سیاسی، اقتصادی، نظامی و تاریخی و... را شامل می‌شود را دارد، که این عامل‌های گوناگون ملی سبب شد تا اصل حاکم بر روابط بین‌المللی اصل «رقابت و سلطه‌جویی» باشد.

نزاع و خصومت نمی‌تواند پایدار و دائمی بماند و استفاده از جنگ‌های مدرن مانند «سلاح‌های هسته‌ای» نیز نه تنها ویرانگر دو کشور ستیزه‌جو است بلکه کل جامعه بین‌المللی را مورد تهدید قرار می‌دهد. به همین ترتیب توسل به زور به مرور زمان کنار گذاشته شد و کشورها درصدد دستیابی به راه‌های مسالمت‌آمیز حل اختلافات بین‌المللی خود برآمدند.

روش‌های حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات مخصوصا روش «داوری» از گذشته مرسوم است مانند آنچه در یونان باستان و دوران پس از اسلام و یا در اروپای قرون وسطی وجود داشت، اما روش‌های حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات در مفهوم کنونی از اواخر قرن هجدهم و با انعقاد معاهده‌ی «جی» بین‌ ایالات متحده‌ی امریکا و انگلستان «1794» طرح گردید. براساس این معاهده سه دادگاه داوری تشکیل شد این داوری شیوه‌ی حل و فصل قضایی بین‌ کشورها را تقویت و مفهوم به کارگیری زور را در روابط بین‌الملل تضعیف کرد.

بر این اساس طرفین هر اختلافی که مطرح کردن آن حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به خطر اندازد، باید تا قبل از هر چیز از طریق مذاکره، میان‌جیگری، سازش، داوری، رسیدگی قضایی و توسل به نهادها و یا سایر وسایل مسالمت‌آمیز بنا به انتخاب خود، درصدد جستجوی راه حلی برای حل آن اختلافات باشند.

در بخشی از کتاب داوری اختلافات بین‌المللی می‌خوانیم:

منشاء ایجاد یک سازمان قضایی بین‌المللی را باید در کنفرانس دوم صلح لاهه در سال 1907 جستجو کرد. این کنفرانس تأسیس دو نهاد قضایی را پیش بینی می‌کرد: دیوان غنایم جنگی و دیوان دادگستری حکمیتی یا داوری. «گرچه این دو دیوان به وجود نیامدند ولی صرف پیش بینی تأسیس آن‌ها نمودار جهتی است که در فکر سازمان دهندگان بین‌المللی وجود داشت و نهایتاً به تأسیس دیوان دایمی بین‌المللی دادگستری منتهی شد. علاوه بر اقدام فوق، پیش نهاد «موسسۀ الیهوروت» مبنی بر تأسیس یک دیوان بین‌المللی دادگستری را می‌توان ذکر کرد. در طرح پیش نهادی الیهوروت پیش‌بینی شده بود که نمایندگان نظام‌های مختلف حقوقی جهان عضویت دیوان را داشته باشند و قضاوت دیوان مستقل و غیرقابل عزل باشند و منحصراً در خدمت دیوان مذکور اشتغال داشته باشند و به کار دیگری نپردازند. هرچند این طرح مورد قبول اکثر کشورها واقع شد، اما در خصوص انتخاب قضات دیوان اختلاف نظر پدید آمد زیرا همۀ کشورها مایل بودند نماینده‌ای در دیوان داشته باشند از آن جا که تعداد قضات محدود بود، تأمین نظر همه کشورها امکان پذیر نبود و به همین دلیل طرح تأسیس دیوان بین‌المللی دادگستری عقیم ماند. با توجه به اهمیت امر قضاوت بین‌المللی، پیش از تأسیس جامعه ملل، تعدادی دیوان منطقه‌ای به وجود آمد که از آن جمله می‌توان به تأسیس «دیوان دادگستری آمریکای مرکزی» در سال 1907 اشاره کرد.

با توجه به اینکه فعالیت این نهاد قضایی رضایت اعضاء را جلب نکرده بود، در سال 1917 کشورهای عضو «کاستاریکا، گوآتمالا، هندوراس، نیکاراگوئه و السالوادر» نهاد مذکور را منحل کردند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کلیات
فصل دوم: روش‌های سیاسی حل و فصل اختلافات بین‌المللی
فصل سوّم: روش‌های حقوقی حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی
منابع و ماخذ