معرفی و دانلود کتاب جایگاه نامزدی در قانون ایران

معرفی کتاب جایگاه نامزدی در قانون ایران

کتاب جایگاه نامزدی در قانون ایران نوشته‌ی مهران نوروزی، به بررسی موضوع نامزدی در قانون مدنی ایران که از مراحل مقدماتی ازدواج است و از نظر روان‌‌شناسان و کارشناسان خانواده اهمیتی بنیادین دارد، پرداخته است.

مبحث نامزدی یکی از مباحث حقوق خانواده است که در خصوص شرعی بودن و آثار و احکام صادر شده بر آن نظرات مختلفی ارائه گردیده است. در حقوق موضوعه (قانون مدنی) قانونگذار ما نامی از این نهاد یا تأسیس برده و آثار و احکامی را از آن نفی نموده است و به عبارتی وجود واقعی این نهاد را تأیید کرده است.

در قانون مدنی تعریفی از نامزدی نشده است ولی مسلماً به مرحله‌ای قبل از ازدواج اطلاق می‌گردد و در اصطلاح عرف، نامزدی به موردی گفته می‌شود که از طرف مردی نسبت به زنی خواستگاری صورت پذیرد که بعداً با او ازدواج نماید. به همین دلیل دوران نامزدی را «دوره‌ٔ شناخت» نامیده‌اند و فلسفه وجودی دوران نامزدی این است که طرفین از روحیات و اخلاقیات یکدیگر شناخت پیدا نموده و ضمن آشنایی با افکار و بینش همدیگر در مورد زندگی آینده خود تصمیم بگیرند.

کتاب جایگاه نامزدی در قانون ایران درباره‌ٔ مرحله‌ٔ خواستگاری، تعریف حقوقیِ نامزدی، نگاه عُرف به این موضوع و در نهایت صور انحلال آن از دیدگاه حقوقی می‌پردازد. نامزدی بعنوان یک پیش قرارداد عقد نکاح تلقی می‌گردد اگر نامزدی منتهی به وقوع عقد نکاح گردد پرسش چندانی از حیث حقوقی قابل مطرح نخواهد بود و یک نامزدی مجاز از دیدگاه اسلام می‌باشد چرا که نامزدی مجاز در اسلام چنین تعریف گردیده است: نامزدی، جایز و ضروری است و آن عبارت است از فاصله‌ای که میان عقد شرعی و قانونی با مراسم عروسی برقرار می‌شود و فرصت کافی به دختر و پسر می‌دهد تا بعد از عقد رسمی و قبل از عروسی از همدیگر شناخت بیشتری کسب کنند. این دوران به این معنی از منظر فقه و اسلام کاملاً جایز و لازم است.

آنچه که در این میان مجهول و شبهه ناک هست این که آیا آنچه در عرف از آن بعنوان نامزدی یاد می‌شود با آنچه که در شرع و قانون آمده است مطابقت دارد و یا نه؟ آیا قانون از فقه شیعه گرفته است یا از فقه اهل سنت و با سایر مذاهب، چه ارتباطی به لحاظ شباهت و تفاوت دارد؟ و ابهام بیشتر مسئله در این است که عرف جامعه نمی‌تواند این دو را با هم دیگر جمع کرده و تفاوت‌ها را شناسایی نماید.

از طرف دیگر در کشورهای خارجی یک دوره دوستی قبل از ازدواج وجود دارد که دارای یک سری آزادی در روابط اجتماعی و شخصی است که شباهت‌های و تفاوت‌های با نامزدی دارد که لازم است این موارد از هم دیگر تفکیک شود تا ابهامات متخصصان و عوام مرتفع گردد.

در بخشی از کتاب جایگاه نامزدی در قانون ایران می‌خوانیم:

اجرای تعهد قراردادی با این ترکیب اضافی در حقوق کشورها تعریف نشده است. حقوقدانان پس از تعریف اجزای تشکیل دهنده‌ی این مفهوم، خود را بی نیاز از تعریف مستقل آن دیده‌اند. در حقوق کشورهای ایران و فرانسه و فقه اسلامی (امامیه و اهل سنت) اجزای تعهد قراردادی تعریف نشده است. حقوقدانان و فقها به دلیل وضوح عرفی مفهوم اجرای تعهد قراردادی، خود را بی نیاز از تعریف آن دیده‌اند.

در حقوق ایران، باید اجرای تعهد قراردادی را چنین تبیین نمود، اجرای تعهد قراردادی، انجام تعهد است ناشی از قرارداد است. و به این ترتیب انجام نقطه مقابل نقض قرارداد، عقیم شدن اجرای قرارداد از طریق عوامل غیرقابل پیش‌بینی و فسخ قرارداد است. و تعهد ناشی از قرارداد نقطه مقابل تعهد ناشی از جرم و شبه جرم و مسئولیت مدنی و تعهدات ناشی از قانون است. تعهد قراردادی، شامل تعهد ناشی از ایقاع، ایجاب یک طرفه و تعهدات غیرقابل اجرا نیست. ولی اعم از تعهدات ناشی از عقود معین (لازم و جائز) و قرارداد می‌باشد. هم چنین اعم از تعهدات مستقل و ضمن العقد، ساده و تضمین دار، تخییری و بدل است. رابطه‌ی اجرای تعهد قراردادی با ایفای تعهد و پرداخت، رابطه‌ی عموم و خصوص من وجه است. زیرا از یک سو تعهد به ایفاء و پرداخت، اعم از تعهد قراردادی است و از سوی دیگر، اجراء اعَمّ از اجرای اختیاری است. چون اجبار به اجراء نیز امکان دارد. ولی وفای به عهد اختیاری است نه اجباری. و پرداخت نیز متصرف به پرداخت اختیاری می‌باشد. از جهت سوم وفای به عهد، به انجام تعهد منطبق بر قرارداد گفته می‌شود. و بعید است شامل اجرای غیر مطابق با قرارداد باشد.

فهرست مطالب کتاب

پبشگفتار
فصل اول: کلیات
فصل دوم: ماهیت حقوقی نامزدی
فصل سوم: آثار برهم خوردن نامزدی (مطالبه خسارت)
فصل چهارم: ماهیت و وضعیت حقوقی هدایا
منابع و مآخذ