معرفی و دانلود کتاب جامعه شناسی استبداد

معرفی کتاب جامعه شناسی استبداد

کتاب جامعه شناسی استبداد نوشته‌ی محمد ضیایی، به علل ظهور و دوام نظام استبدادی و همچنین به افکار و اندیشه‌های دیکتاتورها می‌­پردازد بدون آنکه متکی و متمرکز بر اصول و تعاریف و نظریه­‌های جامعه‌­شناسی باشد.

پیامد شوم استبداد، جوامع بسیاری را به نابودی و انحطاط کشانده است و چنین جریانی؛ همچنان در تاریخ حضور دارد. حکومت‌هایی که چه بسا براساس پاسخ به آرمان‌های بزرگ فطرت انسانی شکل گرفتند ولی به سرعت به سوی استبداد پیش رفتند و به یک سیستم سرکوب اعتقادات و آزادی‌های عقیده و مذهب و بیان منتهی شدند و سرانجام چون با فطرت و نهاد پاک انسانی، در تضاد و تعارض بودند؛ به فروپاشی منتهی شدند و خواهند شد.

چنان حکومت‌هایی باعث می‌شوند تا رفتار انسان به عنوان موجود صاحب خرد، منطق و وجدان، در بدترین مسیر ممکن پیش رود. اما باید گفت که مقصر اساسی ظهور استبداد، شخص حاکمان مستبد و دیکتاتورها نیستند بلکه خود مردم در طول تاریخ، نقش اصلی را ایفا کرده و می‌کنند.

در حکومت استبدادی که به ویژه با حضور و شکل‌گیری انسان مدرن و مجرب، بر کیفیت و کمیت انحطاط و فساد و تشویش و نابسامانی آن افزوده شده، جامعه بیشتر به یک دارالمجانین یا جنگلی بی‌قانون و به هم ریخته شبیه می‌گردد تا یک اجتماع انسانی. دارالمجانینی که تنوعی از بیماران روانی را در خود پرورانده است یا جنگلی که طمع نیز بر صفات موجودات آن افزوده شده و بنابراین، خطرناک‌تر گشته ‌است.

در این کتاب به صورت ساده و روان به جزئیات ظهور یک دیکتاتوری و انواع آن و ویژگی‌­های هر یک پرداخته شده است. همین‌طور این موضوع که چرا و چگونه یک دیکتاتوری به وجود می‌­آید و مهم‌تر اینکه چگونه دوام و استمرار می‌­یابد، با توجه به اینکه در تضاد و عناد با ذات و فطرت پاک و آزاد انسانیست، بررسی می‌شود.

همچنین به این موضوع می­‌پردازد که دیکتاتورها چند نوع هستند و هر کدام، چه مراحلی را طی می‌­کنند تا به بلوغ خود برسند، مرحله­‌ای پیش از نابودی و فروپاشی، که برای همه آن‌ها مشابه و یکسان است و در آن زمان با مشت آهنین در برابر مردمشان ایستاده‌­اند.

خواندن کتاب جامعه شناسی استبداد به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان علوم اجتماعی و سیاسی و همچنین تاریخ توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب جامعه‌شناسی استبداد می‌خوانیم:

در جامعه‌ای که حکومت استبدادی تمامیت‌خواه حاکم است؛ همه افراد، مانند ذراتی مادی و بدون اراده در سیستمی مکانیکی رفتار می‌کنند که به صورت عمده؛ رفتار آن‌ها قابل کنترل و شناسایی است. رفتار در مسیری که توسط حکومت؛ برنامه‌ریزی شده و خروج از این مسیر، به معنای نابودی و یا حداقل انزوایی مهلک و نابود کننده خواهد بود. در این مدل، جامعه؛ محل رضایت خاطر روحی و جسمی افراد اجتماع نیست. چون نیازها و خواست‌های ابتدایی انسانی، تامین نمی‌گردد. افراد بر هم تاثیر مثبت چندانی ندارند. بنابراین، انواع لایه‌ها و طبقات اجتماعی و همچنین؛ تنوعات و تکثرات جامعه، نه تنها تعامل و توافق سازنده‌ای با هم خواهند داشت بلکه به تدریج؛ با آشکار شدن استبداد و رشد آگاهی اجتماع؛ حتی در برابر هم قرار خواهند گرفت و بر بی‌نظمی اجتماع در همه زمینه‌ها و ایجاد حس تنفر از هم در میان افراد اجتماع خواهند افزود.

این جامعه‌، در نقطه مقابل جامعه مردم‌سالار است که همگان در همه رویدادها و تحرکات اجتماع؛ به صورت مثبت، کم و بیش تاثیرگذارند. گرایش‌ها، خلاقیت‌ها، مشارکت‌ها و تعاملات فردی - جمعی، اساس این جامعه رنگارنگ و گوناگون است. همه افراد هم موثرند و هم تاثیرپذیر. چنین جامعه‌ای با سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی قدرتمند و گسترده که قدرت اجتماعی حکومت را نزول داده‌اند؛ افراد در تفکر، بیان، انتخاب، قلم و عقیده و رفتار؛ آزادند. محدوده این انتخاب‌ها و رفتارها؛ گستره‌ای معقول بر اساس مشروعیت و حدود خواست‌ها و نیازهای فردی و جمعی انسانی است که حافظ منافع همگان و موجد نظم قابل پذیرش و حتی داوطلبانه از سوی اکثریت قریب به اتفاق افراد جامعه خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: ظهور استبداد و جامعه فیزیکی
دخالت خدا
تصادفات و احتمالات
انتخاب و برنامه‌ریزی انسانی
رویه تکاملی گریزناپذیر برخی جوامع
قوانین و معادلات فیزیکی حاکم بر جامعه
گسستگی و پیوستگی
اندازه‌گیری و عدم قطعیت
درهم‌تنیدگی
ارتباطات جدید
جامعه ترمودینامیک؛ جبر ترمودینامیکی
فیزیک تاریخ
واقعیت فیزیکی
فیزیک، مذهب و قداست
فصل دوم: حیات و دوام استبداد
انحطاط قدرت؛ استبداد
ایدئولوژی و استبداد
انسان جدید
خطر آزادی
روح سرکش جامعه؛ جامعه رُمبَنده و آنتروپی اجتماع
معضل نخبگان
محبوبیت و مشروعیت
جریان تاریخ
سیستم گرگ‌پرور
مهندسی نفرت
سه معادله
سرکوب نرم
بیم و امید
یاران خطرناک
مهره نارنجی
قدّیسان حامی
ماشین حادثه‌شویی
فرودستان و استبداد
طبقه خطرناک
لایه خاموش
ثروت‌اندوزی شفاف؛ آخرین روزهای استبداد
مرگِ استبداد
پسااستبداد؛ گذار از استبداد به دموکراسی
فصل سوم: اصول و قوانین استبداد؛ و آنچه دیکتاتور می‌اندیشد
فصل چهارم: امراض جامعه استبدادی
ریشه‌های انفعال
فردگرایی
التهابات هرروزه
نظم منحط
نهادهای مزاحم
تعاملات رمه‌ای
قانون‌شکنی (قانونی برای نقض کردن)
هنر نیندیشیدن
تخفیف معضلات
حقیرسازی ذهن؛ فضائل کثیف
حماقت‌مداری؛ شرط قدرت و ثروت