معرفی و دانلود کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی: از آغاز تا امروز

معرفی کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی: از آغاز تا امروز

کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی نوشته‌ی ندا داودی، بر مباحث حقوقی در حوزه‌ی نفت و گاز ایران متمرکز شده و می‌کوشد مهم‌ترین تغییرات آن را مرور کند. این کتابِ راهنما انواع قراردادهای نفتی، رویه‌ها و معاهدات بین‌المللی را شرح می‌دهد و تحولاتی که پیش و پس از انقلاب سال 1357 در زمینه‌ی نهادهای حقوقی، قراردادها و مقررات نفت و گاز در کشور رخ داده را بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی

نفت و گاز برای دولت‌ها پدیده‌های پیچیده‌ای محسوب می‌شوند. نمی‌توان آن‌ها را صرفاً به اکتشاف و فروش محدود کرد، بلکه موضوعات دیگری همچون حمل‌ونقل، انتقال فناوری یا مسائل زیست‌محیطی هم بخشی جدایی‌ناپذیر از آن‌ها به‌حساب می‌آیند. این امر باعث شده تا تصویب مقررات و تنظیم قراردادهای مرتبط با آن‌ها اهمیت بسیار زیادی پیدا کند. بر همین اساس شاخه‌ای در رشته‌ی حقوق شکل گرفته که اختصاصاً بر نفت و گاز متمرکز است و می‌کوشد قوانین و مقررات نفتی را تصویب و بر آن‌ها نظارت داشته باشد تا تعاملات این صنعت به بهترین شکل انجام گیرد. کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی نوشته‌ی ندا داودی می‌کوشد این شاخه‌ی حقوقی را در ایران تحلیل و بررسی کند و تغییرات آن را نشان دهد. نویسنده‌ی این کتاب، صنعت نفت کشور را از حدود صد سال پیش تا زمان حال مدنظر قرار می‌دهد و قراردادها و مقررات مصوب آن را مرور می‌کند.

نفت برای کشوری مثل ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. اقتصاد کشور تا حد قابل‌توجهی به نفت وابسته است و بخش زیادی از درآمد کشور از فروش آن به دست می‌آید. طبیعتاً برای صیانت از این سرمایه و تنظیم روابط موجود در آن، قوانین و مقرراتی در کشور تصویب شده‌اند و اجرا می‌شوند. ندا داودی در کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی، کوشیده صنعت نفت کشور را از سه منظر قرارداد، مقررات و سازمان‌های حقوقی بررسی کند. داودی کتابش را در سه فصل نوشته: او در بخش اول کلیات رشته‌ی حقوق نفت و گاز را توضیح می‌دهد. در بخش دوم تحولات حقوقی‌ای که پیش از انقلاب در صنعت نفت کشور به وجود آمده را بررسی می‌کند. برای مثال سازمان‌هایی که با کشف نفت شکل گرفته‌اند، قراردادهای امتیازهای نفتی یا تأثیر حقوقی ملی شدن صنعت نفت را تشریح می‌کند. نویسنده در فصل پایانی نیز به سراغ تغییرات پس از انقلاب می‌رود و از موضوعاتی همچون تشکیل وزارت نفت، قانون اساسی و قانون نفت و قراردادهای بیع متقابل صحبت می‌کند.

کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی را انتشارات چتر دانش چاپ کرده است.

کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به مدیران و فعالین صنعت نفت توصیه می‌شود. همین‌طور دانشجویان رشته‌ی حقوق، گرایشِ نفت و گاز هم می‌توانند این راهنما را مطالعه نمایند.

در بخشی از کتاب تحولات حقوق نفت و گاز ایران در ارتباط با قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی: از آغاز تا امروز می‌خوانیم

دولت به نمایندگی از ملت، مسئولیت اداره منابع را بر عهده دارد و در این راستا، برای اعمال اختیارات دولتی در حوزه نفت و عملیات نفتی، نهاد و سازوکاری تعیین می‌کند که معمولاً به‌صورت تأسیس شرکت ملی نفت یا از طریق یک دستگاه اجرایی مشخص انجام می‌شود.

در واقع، هدف از تعیین مقام صالح، اجرای سیاست‌های دولت در موضوعات نفتی و انعقاد قرارداد است. این ساختار و یا نهاد، دو وظیفه اصلی به‌عهده دارد؛ یکی، اعمال مالکیت بر منابع هیدروکربوری و دیگری اعمال کنترل و نظارت بر عملیات نفتی. در نتیجه، شرکت یا دستگاه اجرایی مزبور، به نمایندگی از طرف دولت، حقوق ملت را درخصوص نفت و عملیات نفتی اعمال می‌کند و از مهم‌ترین کارکردهای آن، می‌توان به نماینده دولت در انعقاد قرارداد و نظارت بر اجرای قرارداد اشاره داشت.

در تشریح وظیفه اول، باید دانست که یکی از کارکردهای قوانین نفتی، بیان موضوع نمایندگی در تعاملات میان دولتِ صاحب منابع نفتی و دیگر بازیگران، به‌خصوص شرکای خارجی است. به بیان دیگر، با توجه به اینکه مالکیت منابع نفتی به کشور یعنی آنچه در ترمینولوژی حقوقی با عنوان دولت از آن یاد می‌شود، تعلق دارد و از سویی مفهوم حکومت، مفهومی مرکب و انتزاعی است، لازم است سازمان و یا نهاد مشخصی جهت اعمال حق مالکیت بر منابع نفتی تعیین شود تا به نمایندگی از حکومت، توسعه این منابع را مدیریت کند. چنین ساختاری، درصورت نیاز باید بتواند به نمایندگی از طرف کشور، اقدام به انعقاد قرارداد با طرف‌های داخلی و خارجی کرده و قبول حقوق و تکالیف قراردادی نماید. زیرا هنگامی که یک شخص بخواهد قراردادی درخصوص اکتشاف یا توسعه میادین نفت و گاز منعقد نماید، باید مشخص شود که چه شخص یا مقامی حق انعقاد چنین قراردادی را دارد، و طرف قرارداد سرمایه‌گذار و نقطه ارتباط آن با دولت چه نهادی است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل یکم: کلیات حقوق نفت و گاز
مبحث یکم: تعریف حقوق نفت و گاز
مبحث دوم: موضوعات حقوقی نفت و گاز
بند یکم: مالکیت منابع نفت
بند دوم: مرجع (نهاد) صلاحیت‌دار
بند سوم: عملیات نفتی
مبحث سوم: منابع حقوق نفت و گاز
گفتار یکم: قراردادهای نفتی
بند یکم: تعریف قراردادهای نفتی
بند دوم: انواع قراردادهای نفتی
گفتار دوم: قوانین ملی
بند یکم: قانون اساسی
بند دوم: قانون نفت
گفتار سوم: معاهدات
گفتار چهارم: حقوق عرفی نفت
گفتار پنجم: رویه‌های نفتی بین‌المللی
گفتار ششم: اصول کلی حقوقی
فصل دوم: تحولات قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی نفتی پیش از انقلاب اسلامی
مبحث یکم: قراردادهای نفتی
گفتار یکم: قراردادهای امتیازی
بند یکم: تعریف امتیاز
بند دوم: امتیازنامه‌های نفتی در ایران
بند سوم: مشخصات کلی قراردادهای امتیازی نفت
بند چهارم: مقدمه سست شدن قراردادهای امتیازی
بند پنجم: قرارداد کنسرسیوم
گفتار دوم: قراردادهای مشارکت در تولید
بند یکم: تعریف قرارداد مشارکت در تولید
بند دوم: اصول کلی حاکم بر قراردادهای مشارکت در تولید
بند سوم: قراردادهای مشارکت در تولید در ایران
گفتار سوم: قراردادهای خدماتی
بند یکم: تعریف قرارداد خدمت
بند دوم: سابقه قراردادهای خدمت در صنعت نفت
بند سوم: قراردادهای خدماتی در ایران
بند چهارم: ویژگی‌ها و مشخصات قراردادهای خدماتی ایران
مبحث دوم: نهادهای حقوقی
گفتار یکم: قبل از ملی شدن صنعت نفت
گفتار دوم: ملی شدن صنعت نفت
بند یکم: مقدمات قانون ملی شدن صنعت نفت ایران
بند دوم: تعریف ملی‌سازی نفت
بند سوم: تأسیس شرکت ملی نفت ایران
مبحث سوم: قوانین و مقررات
گفتار یکم: قوانین و مقررات عمومی
گفتار دوم: قانون نفت 1336
گفتار سوم: قانون نفت 1353
فصل سوم: تحولات قراردادها، قوانین و نهادهای حقوقی نفتی پس از انقلاب اسلامی
مبحث یکم: قوانین و مقررات
گفتار یکم: قانون اساسی
بند یکم: اصل 44
بند دوم: اصل 45
بند سوم: اصل 81
بند چهارم: اصل 153
گفتار دوم: قانون نفت 1366
گفتار سوم: قانون اصلاح قانون نفت (مصوب 1390)
مبحث دوم: قراردادهای نفتی
گفتار یکم: قراردادهای منعقده قبل از بیع متقابل (1371- 1358)
گفتار دوم: قراردادهای بیع متقابل
بند یکم: مفهوم و تاریخچه بیع متقابل
بند دوم: فلسفه قراردادهای بیع متقابل نفتی و مزایای آن
بند سوم: قراردادهای بیع متقابل در ایران
بند چهارم: نسل‌های مختلف قرارداد بیع متقابل
بند پنجم: ویژگی‌های کلی قراردادهای بیع متقابل
بند ششم: انتقادات وارده به قراردادهای بیع متقابل
گفتار سوم: الگوی جدید قراردادهای نفتی
بند یکم: مستندات قانونی الگوی جدید قرارداد نفتی
بند دوم: اهداف طراحی قراردادهای جدید
بند سوم: اصول حاکم بر قراردادهای جدید نفتی
مبحث سوم: نهادهای حقوقی
گفتار یکم: وزارت نفت
بند یکم: منشأ قانونی تأسیس وزارت نفت
بند دوم: صلاحیت‌ها و اختیارات وزارت نفت
گفتار دوم: هیئت عالی نظارت بر منابع نفتی
بند یکم: جایگاه قانونی هیئت عالی نظارت
بند دوم: صلاحیت‌ها و اختیارات هیئت عالی نظارت
گفتار سوم: شرکت ملی نفت ایران
بند یکم: جایگاه قانونی و حقوقی شرکت ملی نفت ایران (پس از انقلاب اسلامی)
بند دوم: صلاحیت‌ها و اختیارات شرکت ملی نفت ایران
گفتار چهارم: اهداف مجموعه ساختار و نهادهای مرتبط با نفت
بند یکم: تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی‌گری
بند دوم: خصوصی‌سازی در صنعت نفت
بند سوم: صیانت از منابع نفتی کشور
منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی و عربی
ب) منابع انگلیسی