معرفی و دانلود کتاب تبیین ویژگی‌های مدیریت مدیران از نظر حضرت علی (ع)

معرفی کتاب تبیین ویژگی‌های مدیریت مدیران از نظر حضرت علی (ع)

کتاب تبیین ویژگی‌های مدیریت مدیران از نظر حضرت علی (ع) به قلم فرشاد حکمتی پور، لیلی صفاریان گیلان و مهدیه نجفی، ویژگی‌های مدیران از نگاه اسلام و با تأکید بر نهج البلاغه را مورد بررسی قرار می‌دهد.

نیمی از نامه‌های نقل شده از امام علی (ع) (تقریباً 39 نامه) به مباحث حکومت و مدیریت اختصاص دارد و بیشترین توجه ایشان در این منشورها، عهدها و نامه‌های ابلاغ شده به کارگزاران و مدیران به مسالۀ نوع، الگو و شیوۀ حکومت و مدیریت بوده است.

با تأمل در نهج البلاغه می‌توان فهمید که نامه 53 نهج البلاغه، یک فرمان حکومتی از امام علی (ع) به مالک اشتر زمامدار مصر بوده و مفصل‌ترین منشور حکومتی و اداری امام علی (ع) است که به گونه مستقیم به معیارهای گزینش بسیاری از مقام‌های مدیریتی در جامعه پرداخته است.

از آن جا که این برنامه از سوی امام علی (ع) خطاب به یک زمامدار نوشته شده و شامل فرمان‌ها و توصیه‌هایی به مالک اشتر است، حضرت با بیان ویژگی‌ها و وظایف مالک به عنوان یک زمامدار به طور غیر مستقیم به معیارهایی که می‌تواند در گزینش و انتخاب زمامدار نقش داشته باشد، نیز اشاره کرده است.

برخی از ویژگی‌های مدیران معطوف به فعالیت مدیریت و پاره‌ای ناظر به مدیران و تعدادی درباره کارگزاران است، اصول و قواعد بینشی یاد شده غالباً در حوزه‌ها و قلمروهای دیگر جریان دارد، اما در متون و نهج البلاغه بر آن‌ها در قلمرو زمامدارای و مدیریت کلان تاکید شده است و بسیاری از آن‌ها قابل تعمیم به سطوح دیگر مدیریت و مدیریت سازمانی هستند و مبنای آن شمول متن و نص یا تنقیح و تعمیم ملاک و مناط قطعی است.

مفهوم مدیریت در نهج البلاغه و اندیشه و سیره‌ی امام علی (ع) جز به مفهوم امانت، هدایت، محبت و خدمت نیست؛ این مفهوم به زیبایی تمام در سخن و عمل امیر مومنان جلوه یافته است. آن حضرت تلاش می‌کرد تا چنین مفهومی را که با مفاهیم کهن ناسازگار بود تبیین کند و در عمل محقق سازد. امام علی (ع) در نامه‌ای که به اشعث بن قیس، فرماندار آذربایجان نوشته آن مفهوم کهن از مدیریت را زیرپا می‌گذارد و مفهوم درست و انسانی مدیریت را به او می‌آموزد.

در بخشی از کتاب تبیین ویژگی‌های مدیریت مدیران از نظر حضرت علی (ع) می‌خوانیم:

آن کس که از نعمت سعه صدر در مدیریت برخوردار است، مسئولیت را مایه‌ی تکبر نمی‌سازد، رنج‌ها و سختی‌ها را در مسیر مسئولیت تحمل می‌کند. انتقاد پذیر است قدرت عصیان علیه باطل و توان تسلیم در برابر حق را دارد و مدیر موفق با سعه سدر همه آرا و نظرات را بشنود و آنگاه تصمیم بگیرد زیرا در این صورت است که حق، به صورت شفاف برایش روشن می‌شود.

امام علی علیه السلام کسی را شایسته‌ی اداره امور مردم می‌داند که به سبب سعه صدر و قوت ناشی از آن به بردباری و حلمی دست یابد که مالک خود و قوای خود باشد آن حضرت می‌فرماید: «اقوی الناس من قوی علی غضبه بحلمه» 108 «نیرومندترین مردم کسی است که به نیروی حلم و بردباری‌اش بر خشم و غضبش چیره شود» هر چه وجود آدمی گشاده‌تر و بینشش وسیع‌تر باشد، در اداره امور قوی‌تر و موفق‌تر خواهد بود.

مدیریت کار پیچیده و دشواری است و همه کار و وظایف آن، حساس و مهم است. تعامل با انسان و سر و کارداشتن با او دشواری‌ها و مشکلات خاص خود را دارد. بنابراین کسی که می‌خواهد در نقش مدیر یک سازما»، باشد باید از توانایی وظرفیت بالای فکری و روحی برخوردار باشد و وسعت نظر، قدرت تحمل و حوصله بسیار زیادی داشته باشد بدون برخورداری از این ظرفیت و توانایی لازم، مدیر به هیچ وجه نمی‌تواند در رویارویی با دشواری‌ها و مشکلاتی که در اثر تعامل با مردم به وجود می‌آید عکس‌العمل مناسب و منطقی از خود نشان دهدو ممکن است در اثر قدرت تحمل و حوصله، در برخورد با مردم، عنان از کف بدهد و عکس‌العمل‌های نامناسب و غیرمعقولی از خود نشان دهد که به هیچ وجه به مصلحت سازمان یا کارکنان نیست.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کلیات
فصل دوم: جایگاه مدیریت از نظر امام علی (ع) در جامعه و اسلام
فصل سوم: مبانی و ویژگی‌های کلی مدیر و جایگاه مدیریت
فهرست منابع