معرفی و دانلود کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر

معرفی کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر

کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر، نوشته‌ی برونو فری، به توضیح دستاوردهای مثبت سرمایه‌گذاری‌های عمومی و دولتی در حوزه‌ی هنرهای هفت‌گانه می‌پردازد. نویسنده در این اثر پژوهشی، ضمن بررسی شیوه‌های تعامل دوسویه‌ی فرهنگ و اقتصاد، دیدگاه اقتصاددان‌های نئولیبرال که هزینه‌ کردن برای هنر را برخلاف منطق عرضه‌ و تقاضا و همچنین سیاستی پرهزینه می‌دانند، مردود می‌شمارد و تأکید می‌کند که بهره‌مندی مردم از فرهنگ و هنر، موجب افزایش شادی‌های جمعی و ارزش‌های اجتماعی می‌شود.

درباره‌ی کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر

در نیم‌قرن اخیر که فرایند ثروت‌آفرینی از هنر و نگاه اقتصادی به محصولات فرهنگی شدت گرفته، مبحثی با عنوان اقتصاد فرهنگ و هنر نیز بازتعریف شده است. حراجی‌های بزرگِ تابلوهای نقاشی و عکاسی، جایزه‌ها و جشنواره‌های سینمایی و دیگر هنرهای هفت‌گانه و شیوه‌های درآمدزایی تبلیغاتی از تولیدهای فرهنگی ازجمله مشهورترین راه‌هایی است که باعث درآمدزایی هنر می‌شود. اما چه رابطه‌ای میان اقتصاد و هنر وجود دارد و آیا هر نوع دیدگاه اقتصادی نسبت به محصولات فرهنگی را می‌توان درآمدزایی از هنر دانست؟ یا آنکه فرهنگ و هنر نیز همچون شاخه‌های علم و دانش، افزون بر ضرورت نوعی خودکفایی، نیازمند حمایت از سوی دولت‌ها هستند؟

برونو فری (Bruno Frey) در کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر (Economics of Art and Culture) به بررسی انواع دیدگاه‌های اقتصادی در زمینه‌های فرهنگی می‌پردازد و نوع تعامل میان این دو حوزه را واکاوی می‌کند. او بخش‌های مهم اقتصاد هنر را شامل هنرهای نمایشی مانند تئاتر، اپرا و فیلم، بخش‌های تجسمی و بصری مثل حراج‌های هنری، انواع مختلف موزه‌ها، گردشگری و میراث‌فرهنگی می‌داند و معتقد است رویکرد اقتصادی به هنرها، رابطه‌ای نزدیک با این دیدگاه نسبت به سایر رشته‌ها دارد. او در این کتاب، با بررسی ارزش اجتماعی هنرهای هفت‌گانه، اعتقاد دارد گرچه ممکن است در نگاه اول، پروژه‌های هنری، مقرون‌به‌صرفه به نظر نیایند اما هنر با اثرگذاری غیرمستقیم خود بر جامعه، باعث افزایش رفاه مردم به شیوه‌هایی می‌شود که در دادوستدهای پولی امکان‌پذیر نیست.

نویسنده در ادامه به نمونه‌هایی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های هنری اشاره می‌کند و آن‌ها را فراتر از ارزش بازار می‌خواند؛ زیرا او معتقد است بهره‌مندی رایگان مردم از هنر، باعث ایجاد ارزش‌های اجتماعی می‌شود. به باور این اقتصاددان سوئیسی، گرچه بازار همه‌ی این ارزش‌ها را به این دلیل که مردم پولی برای بهره‌مند شدن از این مزیت‌ها نمی‌پردازند، نادیده می‌گیرد، اما براساس نظرسنجی‌ها، این ارزش‌ها باعث افزایش شادی عمومی می‌شود.

او در ادامه با اشاره به جنبه‌های ویژه و متمایزکننده‌ی مزایده‌های هنری، به تحلیل این حراجی‌ها و دلیل سرمایه‌گذاری مردم در این حوزه می‌پردازد و منطق آن را آمیزه‌ای از عاطفه و اشتیاق می‌داند. برونو فری در ادامه‌ی کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر، به تعریف و دسته‌بندی انواع مختلف هنرمند می‌پردازد و سپس جنبه‌های سودمند و زیان‌آور آثار بدلی را بررسی می‌کند. او در فصل ششم کتابش، تعریفی از اقتصاد فرهنگی خلاقانه، رابطه‌ی خلاقیت و فرهنگ و ویژگی‌های اقتصادی آن ارائه می‌کند و در فصل‌های بعد به تحلیل بُعد اقتصادی هنرهای نمایشی، فیلم‌ها، جشنواره‌ها، موزه‌ها و نمایشگاه‌ها می‌پردازد.

نویسنده به اهمیت میراث‌فرهنگی و ارزش‌هایی ایجادشده از آن نیز اشاره می‌کند و راهکارهای حفظ این سرمایه‌های تاریخی را برمی‌شمرد. او سپس با یادآوری آثار موجود در فهرست میراث جهانی یونسکو، جنبه‌های مثبت و منفی این لیست و رویکردهای جایگزینی را که می‌توان برای آن در نظر گرفت، پیشنهاد می‌کند. در ادامه، گردشگری فرهنگی و انواع آن، به همراه تحلیلی اقتصادی درمورد این شاخه از اقتصاد نیز بررسی و استدلال‌های موافق و مخالف درباره‌ی حمایت‌های دولتی و عمومی از هنر، نقد و تحلیل می‌شود.

دست‌آخر نیز نویسنده با تأکید بر وجه شادی‌آفرین هنر، تأثیر حضور مردم در رویدادهای فرهنگی و هنری را مورد تحلیل قرار می‌دهد. کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر، نوشته‌ی برونو فری، به‌عنوان یکی از کتاب‌های «خلاصه‌هایی از اقتصاد» (SpringerBriefs in Economics) منتشر شده و در ایران نیز انتشارات دنیای اقتصاد آن را با ترجمه‌ی امیرحسین مجتهدزاده به چاپ رسانده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی کتا‌ب‌های خلاصه‌هایی از اقتصاد

باور همگانی تأیید می‌کند که زیرساخت‌های عمرانی، فرهنگی و اجتماعی تا اندازه‌ی زیادی به بهبود عملکرد اقتصادی جامعه نیز کمک می‌کند. از این منظر، سرمایه‌گذاری‌های عمومی و دولتی برای بهره‌وری جاده‌ها، راه‌آهن‌ها و بندرهای تجاری، می‌تواند برای اقتصاد هر کشور و جامعه‌ای سودمند باشد؛ اما آیا همیشه این‌گونه است؟ برای تحلیل این وضعیت و به منظور بررسی سیاست کشورهای اروپایی و هماهنگی رویکرد اتحادیه‌ی اروپا در سرمایه‌گذاری‌ بر زیرساخت‌ها، مجموعه‌ای بزرگ از اقتصاددان‌های برجسته‌ی جهان، 154 کتاب با عنوان مجموعه آثار «خلاصه‌هایی از اقتصاد» را نوشته‌اند. این کتاب‌ها بر اندازه‌گیری بهره‌وری علمی و مطالعات موردیِ سیاست‌های عمومی درباره‌ی زیرساخت‌ها تمرکز دارند.​​​​​​ کتاب حاضر، یکی از این آثار به شمار می‌رود.

کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به هنرمندان، فعالان گردشگری، میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و افراد علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر از شیوه‌های درآمدزایی پیشنهاد می‌شود.

با برونو فری بیش‌تر آشنا شویم

برونو فری در سال 1941 در شهر بازل سوئیس به دنیا آمد و تاکنون پنج مدرک دکترای افتخاری از پنج کشور جهان دریافت کرده است. او سال‌ها در دانشگاه‌های زوریخ، شیکاگو و شهر زادگاهش در رشته‌های مدیریت هنر و اقتصاد مشغول تدریس بود و تاکنون 23 کتاب و بیش از 600 مقاله در مجله‌های علمی منتشر کرده است. او به‌خاطر پژوهش‌هایش در اقتصاد، جوایزی از جمله جایزه‌های ریموند ورنون (در سال 1996)، گوستاو استولپر (در سال 2007) و روپکه (در سال 2012) را به دست آورده است.

از بهترین کتاب‌های این نویسنده‌ی سوئیسی می‌توان به «اقتصاد شادکامی» و کتاب حاضر اشاره کرد.

در بخشی از کتاب اقتصاد فرهنگ و هنر می‌خوانیم

تأمین‌کنندگان فرهنگی که با هزینه‌های بالا نسبت به درآمد مواجهند، برای جلوگیری از زیان‌دهی، راهبردهای مختلفی را در اختیار دارند. مهم‌ترین این راهبردها شامل افزایش درآمد از طریق فعالیت‌های جانبی مانند راه‌اندازی فروشگاه، کافه‌تریا و رستوران، اجاره دادن ملک فرهنگی و جلب حمایت حامیان مالی عمومی و خصوصی است. بسیاری از سازمان‌های هنری نشان داده‌اند که می‌توان با استفاده از این راه‌ها، درآمد بسیاری کسب کرد. بااین‌حال، فرصت‌های پیش‌رو برای انجام این فعالیت‌ها محدودند. بسیاری از موسسات هنری، فرصت کمی برای انجام فعالیت‌هایی از این دست در اختیار دارند. بسیاری از تأمین‌کنندگان فرهنگی محلی و منطقه‌ای، علی‌رغم این‌که آثار هنری ارزشمندی تولید می‌کنند، چنین وضعیتی را دارا هستند. تجاری‌سازی می‌تواند کیفیت هنر را تهدید کند.

تولید‌کنندگان فرهنگی نباید ماهیت و اصالت کار خود را فراموش کرده و سعی کنند به سرگرم‌کنندگان اجتماعی تبدیل شوند. پتانسیل سودآوری این راهبرد نیز محدود است، زیرا تأمین‌کنندگان آثار هنری ممکن است جایگاه غیرانتفاعی‌ خود را از دست بدهند. این موضوع بیش از همه در مورد فروشگاه‌های موزه‌ای صدق می‌کند که خارج از ملک موزه، مثلاً داخل مراکز خرید بزرگ، راه‌اندازی شده‌اند. در صورت از دست رفتن وضعیت غیرانتفاعی، تأمین‌کنندگان هنر باید مالیات بیشتری را پرداخت کنند و کمک‌های مالی به آن‌ها دیگر از درآمد مشمول مالیات کسر نخواهد شد. هر دوی این پیامد‌ها ماهیت وجودی بسیاری از تأمین‌کنندگان فرهنگی (اگر نگوییم همه) را تهدید می‌کند و بنابراین، اثرات زیانباری خواهند داشت.

اتکای محض و صرف به بازار برای ارائه خدمات و کالاها در بخش فرهنگ قطعاً پیامد مطلوبی نخواهد داشت. بازار هنر در چندین زمینه، عملکرد رضایت‌بخشی ندارد.

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: مقدمه
فصل 1: چیستی اقتصاد فرهنگ و هنر
1-1- رشته‌ای چالش‌برانگیز
1-2- رویکرد علمی
1-3- مسائل جذاب
1-4- نتیجه‌گیری
بخش دوم: جنبه‌ها
فصل 2: ارزش اجتماعی هنر
2-1- دیدگاه‌های متضاد
2-2- نتیجه‌گیری
فصل 3: بازارها و مزایده‌های هنری
3-1- تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هنر
3-2- تعادل بین عرضه‌ و تقاضا
3-3- مزایده‌ها
3-4- انواع ریسک‌های بازار هنر
3-5- چرا مردم در هنر سرمایه‌گذاری می‌کنند؟
فصل 4: بازار کار هنرمندان
4-1- هنرمندان ثروتمند یا بی‌نوا؟
4-2- چرا افراد هنرمند می‌شوند؟
4-3- هنرمند کیست؟
4-4- درآمد
4-5- جوایز
4-6- فوق‌ستاره‌ها و بازارهای «برنده همه‌ چیز را از آنِ خود می‌کند»
4-7- خلاقیت
4-8- آیا هنرمندان واقعاً غمگین هستند؟
4-9- نتیجه‌گیری
فصل 5: بازتولید در هنر
5-1- دیدگاه‌های متضاد در مورد نسخه‌های کپی و بدلی
5-2- جنبه‌های مفید آثار بدلی
5-3- جنبه‌های مضر آثار بدلی
5-4- چه باید کرد؟
5-5- نتیجه‌گیری
بخش سوم: حوزه‌ها
فصل 6: اقتصاد فرهنگی خلاقانه
6-1- خلاقیت و فرهنگ
6-2- ویژگی‌های اقتصادی
6-3- نتیجه‌گیری
فصل 7: هنرهای نمایشی
7-1- ویژگی‌های هنر نمایشی
7-2- طرف تقاضا
7-3- طرف عرضه
7-4- نتیجه‌گیری
فصل 8: جشنواره‌ها
8-1- وفور فستیوال‌ها
8-2- پارادوکس
8-3- ویژگی‌ها
8-4- نتیجه‌گیری
فصل 9: فیلم‌ها
9-1- ویژگی‌ها
9-2- نتیجه‌گیری
فصل 10: موزه‌ها
10-1- انواع موزه‌ها
10-2- تقاضا برای موزه‌ها
10-3- تدارکات
10-4- رفتار موزه
10-5- مدیریت کلکسیون
10-6- بهای ورودی
10-7- فعالیت‌های تجاری
10-8- نتیجه‌گیری
فصل 11: موزه‌های ابرستاره (سوپراستار) و نمایشگاه‌های خاص
11-1- ویژگی‌های موزه‌های سوپراستار
11-2- نمایشگاه‌های خاص
11-3- نتیجه‌گیری
فصل 12: میراث فرهنگی
12-1- انواع مختلف میراث فرهنگی
12-2- ارزش‌های ایجادشده
12-3- چه چیزی را باید حفظ کنیم و چگونه این کار را انجام دهیم؟
12-4- نتیجه‌گیری
فصل 13: فهرست میراث جهانی یونسکو
13-1- محتوای فهرست
13-2- جنبه‌های مثبت فهرست میراث جهانی
13-3- جنبه‌های منفی فهرست میراث جهانی
13-4- جایگزین‌هایی برای فهرست میراث جهانی یونسکو
13-5- رویکرد‌های جایگزین
13-6- جمع‌بندی
فصل 14: گردشگری فرهنگی
14-1- انواع گردشگری
14-2- تحلیل اقتصادی
14-3- نتیجه‌گیری
بخش چهارم: سیاست فرهنگی
فصل 15: حمایت‌های عمومی از فعالیت‌های هنری
15-1- حمایت دولت از فعالیت‌های هنری
15-2- استدلال‌های موافقان حمایت عمومی از فعالیت‌های هنری
15-3- مسائل قانونی موافق و مخالف حمایت عمومی از فعالیت‌های هنری
15-4- نتیجه‌گیری
فصل 16: آیا هنر شادی‌آفرین است؟
16-1- شادی در فعالیت‌های هنری
16-2- سنجش شادی
16-3- هنرمندان شاد
16-4- شرکت در فعالیت‌های فرهنگی
16-5- رابطه بین هنر و شادی
16-6- علیت معکوس؟
16-7- نتیجه‌گیری