معرفی و دانلود کتاب آشنایی با اندیشه سیاسی شهید مطهری

معرفی کتاب آشنایی با اندیشه سیاسی شهید مطهری

کتاب آشنایی با اندیشه سیاسی شهید مطهری برای دوره کارشناسی رشته علوم سیاسی نگارش یافته است و ‌حاصل تلاش ارزشمند آقایان محمدمهدی باباپور، منصور میراحمدی و علیرضا بی‌نیاز است.

در این کتاب نگاهی گذرا به زندگی علمی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی شهید مطهری خواهیم داشت و دوران کودکی، مراحل تحصیل و تهذیب، اساتیدی که از محضرشان علم آموخت و فعالیت‌های علمی فرهنگی و سیاسی اجتماعی ایشان را بررسی خواهیم کرد همچنین به معرفی مهم‌ترین آثار و منابع گفتاری و نوشتاری ایشان خواهیم پرداخت.

استاد مطهری یکی از شخصیت‌های بزرگ عصر کنونی، فقیهی برجسته، فیلسوفی واقع‌گرا و مجاهدی خستگی‌ناپذیر است. وی یکی از نظریه‌پردازهای انقلاب اسلامی ایران است. حوزه‌های علمیه در تلاش وصف ناپذیر خود در طول تاریخ، همواره تعلیم و تربیت شاگردان را جزو رسالت‌های اصیل خود قرار داده و بدین وسیله، معارف فاخر اسلام و علوم اهل بیت(ع) را نسل به نسل به دست ما رسانیده‌اند و به همین سبب به کتاب‌های آموزشی توجه داشته‌اند.

گسترش فناوری، پیشرفت شگرفی را در عرصه علم پدید آورده است. در دنیای امروز، آگاهی‌های مورد نیاز بشر در تمام عرصه‌ها به صورت لحظه‌ای قابل دسترسی است. شیوه‌های سنتی و انبوه خوانی جای خود را به روش‌های نوین آموزشی داده است، که این دگرگونی‌ها در پی رسیدن هرچه سریع‌تر به اهداف آموزشی است.

در بخشی از کتاب آشنایی با اندیشه سیاسی شهید مطهری می‌خوانیم:
اکثر علمای شیعه معتقدند مشروعیت حکومت فقیه همانند حکومت امام معصوم علیه السلام، از شارع مقدس نشأت می‌گیرد؛ به این معنا که خداوند به فقیه، ولایت و حکومت داده و مردم نقشی در آن ندارند. خداوند با معرفی شرایط و صفات، حاکم اسلامی را (به طور عام) مشخص فرموده و حق حکومت کردن بر مردم توسط خداوند، به ولی‌فقیه واگذار شده است و بر مردم اطاعتش را واجب کرده است.
براساس آموزه‌های اسلامی و با توجه به اصل توحید، تنها خداست که خالق انسان‌ها و جهان بوده و قادر بر همه چیز و مالک همه چیز است و انسان‌ها تنها در برابر ذات اقدس الهی باید تسلیم باشند و از هیچ‌کس یا چیز دیگر نباید اطاعت کنند؛ مگر آنکه اطاعت از او، اطاعت از خدا باشد. حکومت با همه شئون و بخش‌های مختلفش مادامی که از سوی شرع مقدس و خداوند تبارک و تعالی مجوز شرعی نداشته باشد، مشروع نخواهد بود.
رسول خدا (ص) توسط خداوند به ولایت و حکومت بر مردم برگزیده شدند و ایشان نیز قبل از رفتن از دنیا، جانشین و جانشینان خود را تا زمان غیبت مشخص فرمودند. این جانشینان و اوصیاء رسول گرامی اسلام (ص) نیز امت را به حال خود نگذاشته و برای زمان غیبت، امام و رهبر تعیین کردند؛ ازاین‌رو، فقهای جامع‌الشرایط، از طرف معصومین علیهم السلام، در تمام امور شرعی و سیاسی و اجتماعی نیابت دارند و مسئولیت اداره امور مردم و جامعه در عصر غیبت به آنان واگذار شده است.
استاد مطهری (ره) در تبیین این نظریه که آن را «حق الهی» می‌نامد، می‌فرماید:
حق الهی به معنای اینکه، حاکمیت اعم از وضع قوانین و وضع مصوبات فرعی و حکم به مفهوم فقهی، یعنی بر مبنای مصالح موقت (زمان) نظیر معبودیت است؛ نظیر فصل قضاست؛ نظیر اِفتاست. جز خداوند کسی شایسته نیست. ریشه این مطالب همان فلسفه نبوت است که ایدئولوژی و وضع قانون بشری جز به‌وسیله خدا میسر نیست. قهراً در مقام اجرا نیز ولایت الهی شرط است و افرادی [هستند] که نه به دلیل خاصیت طبیعی و موروثی، بلکه به دلیل خاصیت تقرّب و عدالت و علم، این حق را پیدا می‌کنند.
ایشان در تبیین مشروعیت الهی ولایت فقیه، حاکمیت مردم را منتفی دانسته و می‌گوید:
قهراً ماهیت حکومت، ولایت بر جامعه است، نه نیابت و وکالت از جامعه. فقه هم این مسئله را به‌عنوان ولایت حاکم مطرح کرده است؛ از نوع ولایتی که بر قصر و غیب دارد. پس ملاک، انتخاب مردم نیست؛ [بلکه] انطباق با معیارهای الهی است و با آن انطباق، خودبه‌خود حاکم می‌شود و مانعی نیست که در آنِ واحد، ده‌ها حاکم شرعی و ولی شرعی وجود داشته باشد.
بنابراین، ولی‌فقیه به انتخاب مردم، مشروعیت نیافته تا به نیابت یا وکالت از مردم حق حکومت و ولایت داشته باشد؛ بلکه فقیه، ولایت بر مردم دارد و این ولایت، از ناحیه خداوند برای فرد واجد شرایط ثابت است و احتمال اینکه در آن واحد چند فقیه جامع شرایط باشند وجود دارد.

فهرست مطالب کتاب

1: نگاهی گذرا به زندگی سیاسی اجتماعی شهید مطهری (ره)
درآمد
1. تولد و دوران کودکی
2. دوران تحصیل و اساتید
3. تقوا، معنویت و تهذیب نفس
4. فعالیت‌های علمی و فرهنگی
الف) تدریس
ب) سخنرانی در مجالس و محافل مختلف علمی، فرهنگی و مذهبی
ج) آثار شهید مطهری
5. فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی
الف) حضور فعال در قیام 15 خرداد 1342
ب) هدایت و رهبری هیئت‌های مؤتلفه اسلامی
ج) ارائه ایدئولوژی اسلامی
د) ارتباط با حضرت امام خمینی
2: مبانی نظری اندیشه سیاسی استاد مطهری (ره)
1. مبانی هستی‌شناختی
2. مبانی انسان‌شناختی
3. مبانی معرفت‌شناختی
الف) نص‌گرایی
ب) عقل‌گرایی
4. مبانی جامعه‌شناختی
3: حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه سیاسی استاد مطهری (ره)
1. مفهوم حکومت
2. مفهوم ولایت فقیه
الف) معنای لغوی ولایت
ب) تفاوت وِلایت و وَلایت
ج) مفهوم اصطلاحی ولایت در اندیشه شهید مطهری
د) مفهوم فقه و فقیه
3. ضرورت حکومت
الف) نظریه آنارشیسم
ب) نظریه ضرورت وجود حکومت
4. مشروعیت حکومت اسلامی و نظریه انتصاب و انتخاب در بحث ولایت فقیه
الف) مفهوم مشروعیت
ب) مبنای مشروعیت
ج) منشأ مشروعیت و چگونگی انتخاب ولی‌فقیه
یکم) نظریه انتصاب
دوم) نظریه انتخاب
د) صفات و شرایط ولی‌فقیه
ه‌) ادله ولایت فقیه
یکم) ادله عقلی
جامعیت، اکملیت و خاتمیت دین اسلام
مقدس بودن مقام حکومت و رهبری
دوم) ادله نقلی
توقیع شریف منسوب به حضرت حجت (عج)
مقبوله عمربن‌حنظله
و) حدود و اختیارات ولی‌فقیه
4: آزادی در اندیشه سیاسی استاد مطهری (ره)
1. آزادی و زندگی فردی
الف) آزادی فلسفی
ب) آزادی معنوی
ج) آزادی عقیده
2. آزادی و زندگی اجتماعی
الف) آزادی اجتماعی
ب) آزادی سیاسی
5: انقلاب در اندیشه سیاسی استاد مطهری (ره)
1. مفهوم انقلاب
الف) معنای لغوی انقلاب
ب) معنای اصطلاحی انقلاب
2. تفاوت انقلاب، کودتا و اصلاح
3. تفاوت انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی
4. اقسام انقلاب
5. نظریه‌های پیدایش انقلاب
6. نهضت اسلامی ایران
الف) ضرورت تحلیل نهضت اسلامی
ب) ماهیت انقلاب اسلامی
ج) عوامل تداوم انقلاب اسلامی
د) آفات انقلاب اسلامی
6: عدالت در اندیشه سیاسی استاد مطهری (ره)
1. نقش عدالت اجتماعی در رشد معنوی
قرآن، منشأ اصلی عدل
2. علت انحراف مسلمانان از عدل
3. اقسام عدل به حسب موضوع
4. مفهوم عدل
الف) موزون بودن
ب) تساوی
ج) رعایت حقوق افراد
د‌) رعایت استحقاق‌ها (قابلیت‌ها‌)
5. معیار عدالت
6. نزاع اشاعره و عدلیه
7. محوریت بُعد اجتماعی عدالت
8. ایمان و معنویت، ضامن اجرای عدالت
9. عدالت و مساوات
10. عدالت و آزادی
11. عدالت و حق
کتابنامه