معرفی و دانلود کتاب نظام رده بندی سنی محتوای صوت و تصویر فراگیر

معرفی کتاب نظام رده بندی سنی محتوای صوت و تصویر فراگیر

کتاب نظام رده بندی سنی محتوای صوت و تصویر فراگیر به قلم رضا بهنام راد، نخستین اثر در زمینه ارائه نظام بومی رده‌بندی سنی محتوا در ایران است که تلاش دارد، نقش مهمی در گسترش و فرهنگ تماشا، ایجاد و به صورت یک نظام ایفا کند.

عملکرد رسانه در دوره فعال شدن و داغ شدن فضای مجازی دستخوش تحولات شگرفی شده است. به‌ طوری ‌که این تحولات سرآغاز تغییر پارادایم حاکم بر ساختارهای کار رسانه‌ای به حساب می‌آید. فضای مجازی که به ‌نوعی فضای ذهنی معرفی می‌شود، عصر ارتباطات را عمق بخشیده و زنجیره ارتباطی را به‌ صورت غیر قابل‌ باوری گسترده و فراگیر کرده است.

اکنون دسترسی به محتوا در فضای مجازی بی‌حد و حصر امکان‌پذیر است و کاربران در این فضا با بهره‌گیری از سهولت، سرعت، کثرت، بی‌مرز بودن، ناشناخته ماندن و ارزان بودن به استفاده از این تکنولوژی اشتیاق فراوان دارند. اما این امکانات ترغیب‌ کننده، در جای خود می‌توانند اغوا کننده هم باشند، زیرا اگر امکان برقراری تعامل صحیح و سالم در چنین فضای رسانه‌ای فراهم نباشد آثار و عوارض خطرناکی جوامع بشری را تهدید می‌کند.

لذا کشورهای مختلف از راه‌های گوناگون سعی در مهار و هدایت رویکرد فرهنگی رسانه‌های نوین دارند برخی با وضع قوانین و مقررات، چارچوب و حد و مرزها را مشخص می‌کنند و برخی با کنترل و نظارت بر محتوا به این مهم می‌پردازند و گاهی نیز زیرساخت و تجهیزات را محدود و تحت نظر قرار می‌دهند.

این کتاب نشان می‌دهد که موارد بسیاری محتوای آسیب‌رسان به کودکان از جمله نمایش محتوای دارای خشونت، وحشت، مواد مخدر، مسائل جنسی و... وجود دارد و باید به دنبال راهی برای حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر محتوای نامناسب یا نامتناسب برای این دسته از مخاطبان گشت. به همین دلیل عموم کشورها برای جلوگیری از چنین آسیب‌هایی، از روش‌ها و ابزارهایی بهره جسته‌اند تا این آسیب‌ها را به حداقل برسانند.

با این حال، باید توجه داشت که نه می‌توان و نه باید همه مخاطبان رسانه تلویزیون را کودک انگاشت و بزرگسالان را از بسیاری محتواها و برنامه‌های خاص آن‌ها محروم ساخت و نه می‌توان نسبت به تأثیرات احتمالی پخش برخی برنامه‌ها بر افراد کم‌سن و سال بی‌تفاوت بود. بنابراین یافتن راهکارهایی برای «مدیریت حفظ تعادل» میان «حفاظت ازکودکان» از یک‌سو و «تماشای بیشتر بزرگسالان» از سوی دیگر، ضروری است.

یکی از ساز و کارهای اصلی حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر محتوای نامناسب که در همه بسترها یا پلتفرم‌های انتشار محتوای دیداری - شنیداری به کار می‌رود، طرح‌ریزی و ایجاد یک نظام رده‌بندی سنی محتوا است که از آن با عنوان درجه‌بندی محتوا (مثل درجه‌بندی فیلم یا برنامه‌های تلویزیونی) و یا طبقه‌بندی یاد می‌شود.

در بخشی از کتاب نظام رده‌بندی سنی محتوای صوت و تصویر فراگیر می‌خوانیم:

نظام رده‌بندی سنی بدون نشانه و نمادهای مشخص جهت اطلاع‌رسانی و هشدار به مخاطبان کامل نیست. به این منظور طی جلساتی به معرفی و تشریح انواع نشانه‌ها در نظام‌های رده‌بندی کشورهای مختلف پرداخته شد و از اعضا خواسته شد ویژگی‌ها و شاخص‌های مد نظرشان برای نشانه‌های نظام بومی را تشریح و تبیین نمایند.

در گام نخست، اعضا به اتفاق آرا بر استفاده از نشانه عددی که به سادگی و روشنی برای همه مخاطبان قابل فهم است تاکید و آن را تصویب کردند. سپس با تبادل نظر و بحث بسیار به دلایل مختلف با به کار بردن علائم مثبت یا منفی در کنار اعداد مخالفت کردند.

آن‌ها استفاده از گرافیک در زمینه نمایش سن کمتر یا بیشتر از اعداد رده‌بندی از یک‌سو و نمایش مناسب یا نامناسب بودن محتوا برای سنین مختلف در نشانه‌های رده‌بندی از سوی دیگر، موافقت و آن را توصیه کردند. بر این اساس در نشست پایانی اتودی از نشانه‌ها برای سنین مختلف ارائه شد که پس از بحث و بررسی نشانه‌های ذیل به تصویب رسید.

هرچند توسط تیم تحقیق تاکید شد که این نشانه‌ها نمونه و اتود است و طبیعتاً پس از تصویب اعضا و مدیریت واحد و مسئولان ذیربط، لازم است در این چارچوب و الگو یک کار گرافیکی حرفه‌ای توسط یک گرافیست انجام شود و ضمن رعایت شرایط حرفه‌ای هنری، همه ملاحظات فنی برای ارائه شفاف و گویا در صفحه نمایش انجام شود. نشانه‌های مذکور دارای چند ویژگی و معانی است:

- شبیه قاب صفحه نمایش (تلویزیون) است که برای مخاطب در فعالیت تماشای محتوای دیداری- شنیداری ملموس و آشناست.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
اشاره
نظام رده‌بندی سنی محتوای دیداری - شنیداری
1. الزامات بومی نظام رده‌بندی سنی محتوا
1-1. حاکمیت دین
1-2. حاکمیت قانون
1-3. رعایت هنجارهای شرعی و عرفی
2. ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها
2-1. محتوای ناپسند و مستهجن
2-2. محتوای مشوق نقض قانون و نظم عمومی
2-3. محتوای مروج تبعیض ناروا، بد نام کردن و برانگیختن خصومت یا نفرت قومی و اجتماعی
3. محتوای معاف از رده‌بندی
4. ملاحظات
5. موضوعات مشمول رده‌بندی
5-1. اعتقادات و باورها
2-5. گفتار نامناسب
5-3. خشونت
5-4. محتوای جنسی
5-5. محتوای ترسناک
5-6. دخانیات و مواد مخدر
5-7. مشروبات الکلی
5-8. قمار
5-9. یأس و ناامیدی
5-10. خودکشی
5-11. نقض قانون و هنجارشکنی
5-12. رفتارهای خطرناک قابل تقلید
5-13. موضوعات و فرایندهای پزشکی
6. رده‌های سنی
7. رده‌های سنی، شاخص‌ها و ملاک‌ها
7-1. رده سنی عموم مخاطبان
7-2. رده سنی 6 (بالاتر از 6 سال)
7-3. رده سنی 12 (بالاتر از 12 سال)
7-4. رده سنی 15 (بالاتر از 15 سال)
7-5. رده سنی 18 (بالاتر از 18 سال)
8. نمادها و نشانه‌ها
9. نشانه‌های توصیف‌گر محتوا
10. پیام هشدار
11- اطلاع‌رسانی
سخن آخر