معرفی و دانلود کتاب فصلنامه جستارهای حقوق عمومی - شماره چهارم

معرفی کتاب فصلنامه جستارهای حقوق عمومی - شماره چهارم

فصلنامه جستارهای حقوق عمومی - شماره چهارم، به مباحثی چون: نسبت بی‌طرفی با نظام حقوق اساسی ایران، امکان یا امتناع، تحلیل قانون اساسی، ‌اصول حاکم بر روند دادرسی عادلانه، نقدی بر جایگاه برتر دادستان دیوان کیفری بین‌المللی در اثبات جرائم و آثار تکرار و تعدد جرم در جرایم مالیاتی پرداخته است.

تشخیص اینکه چه امری می‌تواند خوب یا بد باشد، امری نسبی است. هرکس با توجه به آنچه می‌اندیشد، به سمتی می‌رود که به زندگی‌اش معنا می‌دهد و مسلما یک معنا از زندگی قابلیت تعمیم به کل را ندارد. در این حالت آیا دولت نقشی در تعیین ارزش‌ها دارد. زمانی که دولت در حال برآوردن نیازهای مردم همچون مسکن، بهداشت و... است آیا می‌تواند در رابطه با آنچه به زندگی انسان ارزش می‌دهد، تعیین تکلیف نماید.

ممکن است گفته شود امور مربوط به زندگی مطلوب، امری شخصی و درونی است. در حالی که life style که هر شخص براساس انتخاب درونی بر می‌گزیند، به سایر امور زندگی وی (اجتماعی - سیاسی) سرایت می‌کند که احتمال مداخله دولت را افزایش می‌دهد. ارزش‌ها غالبا در حوزه‌ی خصوصی افراد قرار دارند. امور مربوط به زیبایی شناختی، دین، هنر و... . در مورد هر فرد یک معنا دارد. رسیدن به این مهم، تنها با بی‌طرف ماندن دولت امکان پذیر خواهد بود. اگر دولت بخواهد راه و روش انتخاب هریک از این حوزه‌ها را مشخص کند و یک یا مجموعه‌ای از ارزش برتر اعلام کند، از بی‌طرفی خارج شده است. 

از عمده‌ترین دلایل روی آوری مکتب بی‌طرفی، وجود تکثر در حوزه‌های مربوط به فرهنگ، هنر، مذهب و... است. تنوع فرهنگی، مذهبی امکان بروز اختلافات و تلاش در جهت جذب نیروهای فعال و رقابت در عرصه اجتماعی را فراهم می‌کند. در بی‌طرفی، بایدها و نبایدهای اخلاقی درک می‌شود و امیال شخصی از داوری‌ها دور مانده و النهایه از دریافت‌های شخصی، خویش را مستقل می‌کند. در نظریه پردازی کانت در خصوص انسان، دقیقا این مطلب برداشت می‌شود. از نظر کانت انسان‌ها در طبیعت خود آزاد و برابر هستند و با همان طبیعت عقلانی‌اند و براساس طبیعت خود رفتار می‌کنند.

بنابراین بی‌طرفی از منظر کانت این است که نباید شأن و مقام شخصی در انجام وظیفه توسط سیاستمدارن، لحاظ شود. در نظریه پردازی دیگری که بی‌طرفی وامدار این شخص است، جان رالز بی‌طرفی را معادل این می‌داند که نمایندگان علاوه بر تکلیف مداری دنبال یک جامعه خوب سازماندهی شده هستند که منافعشان را منصفانه تامین کند و در رابطه با اصول انصاف با یکدیگر مباحثه می‌کنند. در نتیجه طبیعت انسان‌ها و عدم توجه به امیال شخصی، در رفتار حکومت کنندگان و نمایندگان مردم باید بروز کند تا انسان‌ها آزادانه زندگی مطلوب خود را مشخص کنند و در آن راه گام بردارند. در تعریف بی‌طرفی آمده است که، بی‌طرفی به عنوان یک محدودیت بر سر مجموعه‌ای از دلایلی که عمل دولت را توجیه می‌کند، معنا می‌شود که اثرات سیاستِ دولت تا حدودی مبتنی بر بی‌طرفی است.

یعنی محدودیت دولت بر سر یک موضع در برخی موضوعات یا ممنوعیت دولت در اجرای ویژگی‌های اخلاقی و یا به تعبیری تعیین مسیر خیر و راه‌های زندگی و اهداف نهایی. کمیته بین المللی حقوق بشر در تعریفی که از بی‌طرفی ارائه می‌کند، آن را اصل خودداری از نظر یا رأی معنا می‌کند. کلمه neutral برگرفته از واژه لاتین ne-uter و به معنای نه این و نه دیگر است. یک دولت زمانی بی‌طرف است که در یک تعارض و اختلاف یا مجادله از مداخله خودداری ورزد. که نه طرف x را بگیرد و نه طرف g. دولت، از قضاوت بین خوب و بد، درست و نادرست، اجتناب می‌کند.

زمانی که بی‌طرفی منشا بی‌تفاوتی یا ترس از امری است، در نوع خودش بی‌طرفی یک حسن نیست. پس نمی‌توان مطلقا بی‌طرفی در نزاعی را مطلوب خواند، در شرایطی که دولت امکان جانبداری از موضوعی را دارد اما با توجه به اینکه اجازه تعیین خیر و مطلوب را به مردم واگذار می‌کند، مداخله ندارد، بی‌طرفی حاصل بی‌تفاوتی یا ترس نیست و مطلوب است. باید توجه شود، زمانی که از بی‌طرفی صحبت می‌شود، بحث بر سر رابطه دولت و مردم است (حقوق اساسی) زیرا حقوق عمومی است که ارزش‌های همچون برابری و عدالت را پیگیری می‌کند. گفتمان‌های چون عدالت، آزادی و برابری هریک در ادوار تاریخی و زمانی به عنوان گفتمان غالب بوده‌اند. 

جستارهای حقوق عمومی‌، مجله‌ای تخصصی و در‌باره‌ حقوق عمومی است که رویکرد اصلی آن معطوف به نقد و تحلیل منطق حقوق، اندیشه‌های حقوق عمومی، قواعد و نظام‌های حقوق اساسی است.

فهرست مطالب

نسبت بی‌طرفی با نظام حقوق اساسی ایران، امکان یا امتناع، تحلیل قانون اساسی
فائزه سلیم زاده کاکرودی
‌اصول حاکم بر روند دادرسی عادلانه
قاسم مرادی
نقدی بر جایگاه برتر دادستان دیوان کیفری بین المللی در اثبات جرائم
جواد صالحی
آثار تکرار و تعدد جرم در جرایم مالیاتی
حمزه بهفر دکتر عباس شیخ الاسلامی
نسبت میان دموکراسی و ولایت فقیه در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ساعد ترسه دکتر سیدطه موسوی میرکلایی
ترسیم نظری نقش مقام رهبری در موازنه قوا در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران
محمدرضا رزّاقی
تحلیلی بر قانون اجرای احکام مدنی و قانون دیوان عدالت اداری از منظر عدالت اجرایی
روح ا... باغبان
نقش دین در قانون اساسی افغانستان
حسین نجفی
دانشجوی دکتری حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان
حسین جهانتیغ
دانشکده حقوق و علوم سیاسی، کارشناس ارشد حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
Human rights supporting from street children against violence in Iran and the international human rights
A comparative study of judicial independence in Iran and United States of America
Marzieh Salmani Siboni