معرفی و دانلود کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت

معرفی کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت

کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت تألیف رضا صبری راهنمایی کاربردی و ارزشمند است که طی شش فصل، اهمیت دستورالعمل‌های داخلی و چگونگی عمل به آن را به مخاطب نشان می‌دهد. این کتاب با نگاه نظری، فرآیند ارزیابی، کنترل‌های داخلی مرتبط با گزارشگری مالی و چارچوب‌های آن را تشریح می‌کند و سپس با رویکرد عملی نحوه‌ی انجام ارزیابی و ارائه‌ی گزارش نهایی را به مخاطب نشان می‌دهد.

درباره‌ی کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت

با وجود اینکه دستورالعمل کنترل‌های داخلی در سال 1391 برای شرکت‌های ثبت شده در بورس و فرابورس تصویب و ابلاغ شده است اما ضرورت مقوله‌ی کنترل‌های داخلی برای اغلب سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در این حوزه همچنان امری است که مغفول مانده و اهمیت آن، چنان که باید درک نشده است. از این رو، رضا صبری با نگارش کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت، در تلاش است تا منبعی جامع گرد آورد تا به سازمان‌های این عرصه در مسیر دستیابی به اهدافشان کمک شایانی کند.

درواقع دستورالعمل کنترل‌های داخلی، شرکت‌ها و سازمان‌ها را یاری می‌کنند تا نسبت به کارایی و اثربخشی عملیات، حفظ منابع و دارایی‌ها، رشد کیفیت گزارشگری حوزه‌ی مالی و رعایت قوانین و مقررات اطمینان حاصل کنند و بدیهی است که دستیابی به این اهداف مهم، مشارکت و همکاری تمامی دست‌اندرکاران و فعالان این امر، از مدیران و حسابرس‌های داخلی و مستقل گرفته تا نهادهای ناظر و جوامع دانشگاهی را می‌طلبد. به همین منظور نویسنده‌ی کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت سعی دارد تا بر اساس استانداردها و رهنمودهای بین‌المللی، این امر خطیر را ممکن سازد.

رضا صبری این کتاب را در شش فصل تدوین کرده است، او در اولین فصل کتاب که تحت عنوان «خلاصه‌ای برای مدیریت» ارائه شده است، مقوله‌ی ارزیابی کنترل‌های داخلی در ایران و سایر کشورها را شرح می‌دهد و مخاطبان دستورالعمل‌های کنترل‌های داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار را معرفی می‌کند. در فصل دوم از شناخت معیارها و رویکرد ارزیابی کنترل‌های داخلی سخن به میان می‌آورد و فصل بعدی را به موضوع سازمان‌دهی پروژه و برنامه‌ریزی برای ارزیابی اختصاص داده است.

در فصل چهارم روش ارزیابی اثربخشی کنترل‌های سطح کل شرکت را توضیح می‌دهد و پس از آن نحوه‌ی مستندسازی و آزمون کنترل‌ها را به شرح می‌گذارد. در فصل آخر نیز چگونگی ارزشیابی نارسایی کنترل‌های داخلی و گزارشگری را به شکل مرحله به مرحله به مخاطبانش نشان می‌دهد. همچنین مؤلف در پایان کتاب نمونه‌هایی از چک‌لیست و گزارش‌های کنترل‌های داخلی را به شکل پیوست ارائه کرده است تا خوانندگان به درک بهتری نسبت به مباحث ارائه شده دست یابند.

کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت، روش‌ انجام ارزیابی و متدولوژی لازم را در اختیار مخاطبان دستورالعمل کنترل‌های داخلی قرار می‌دهد تا به سؤالات احتمالی‌ آن‌ها پاسخ دهد و چالش‌هایی را که ممکن است در مسیرشان قرار گیرد از پیش پایشان بردارد. اثری ارزنده و کاربردی که انتشارات بورس برای چاپ و نشر آن اقدام کرده است.

کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت برای چه کسانی مناسب است؟

مدیران ارشد حوزه‌ی بورس، فعالان بخش حسابداری و حسابرسی و دانش‌پژوهان این عرصه می‌توانند از آموزه‌های این کتاب بهره‌ی بسیاری ببرند.

در بخشی از کتاب رهنمود ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی توسط مدیریت می‌خوانیم

در برخی صنایع خاص، افرادی از گروه‌های کنترل کیفیت یا واحدهای ممیزی کیفیت شرکت یا برخی از واحدهای دیگر شرکت، به‌عنوان مثال در مؤسسات مالی نماینده‌ای از واحد بررسی اعتبارات و در شرکت‌های بیمه‌ای نماینده‌ای از کارشناسان بیمه و کمیته ذخیره زیان، می‌توانند در مدیریت پروژه ارزیابی حضور داشته باشند.

مدیریت پروژه باید توانایی و قدرت لازم برای انجام قضاوت و ارائه توصیه جهت تغییرات در رابطه با موضوعات ذهنی و حساسی مانند «کنترل‌های سطح کل شرکت» تحلیل هزینه- منفعت و اثربخشی کنترل‌های داخلی شرکت را داشته باشند. از آن جا که ارزیابی برخی از کنترل‌های سطح کل شرکت مرتبط با نگرش‌های مدیریت ارشد است، مدیریت پروژه نیز باید شامل افرادی مانند اعضای کمیته حسابرسی و مشاور قانونی یا متخصصان برون‌سازمانی باشد که بتوانند به صورت واقعی به موضوع رسیدگی کنند.

مدیریت پروژه مسئول تکمیل ارزیابی اثربخشی کنترل‌های داخلی می‌باشد، میزان ارتباط مدیریت پروژه در کار اجرایی احتمالاً از شرکتی به شرکت دیگر و از فعالیتی به فعالیت دیگر تفاوت خواهد داشت؛ برای نمونه مدیریت پروژه در سطح کلان باید با سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری شامل شناسایی سیستم‌ها و رویه‌های حسابداری در ارتباط باشند که نیازمند بازنگری در واحد‌های مختلف شرکت است. هر چند این تیم ممکن است گردآوری اطلاعات را به دیگران محول کند و بر فعالیت‌های روزمره افرادی نظارت کند که بررسی و ارزیابی را انجام می‌دهند؛ برای نمونه این فرایند ممکن است برای حسابرس داخلی یا رئیس حسابداری مناسب باشد که کارکنان بخش حسابرسی داخلی و حسابداری به تجزیه و تحلیل سیستم‌های حسابداری مورد نظر بپردازند و توصیه‌هایی را برای تصویب به مدیریت پروژه ارائه دهند و یا ممکن است هنگام ارزیابی کنترل‌های مربوط به موجودی کالا، بهتر است کارکنان عملیاتی شرکت به طور مستقیم در ارزیابی شرکت کنند.

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
مقدمه آقای دکتر بهرام هاتفی (CPA , CFF ,CIA, CFE, CICA)
مقدمه نویسنده
فصل اول: خلاصه‌ای برای مدیریت
1-1. مروری بر ارزیابی کنترل‌های داخلی در ایران و سایر کشورها
1-2. مخاطبین دستورالعمل کنترل‌های داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار
1-3. چالش‌ها و دغدغه‌های موجود برای مخاطبین دستورالعمل کنترل‌های داخلی
1-4. هدف از ارائه این رهنمود
1-5. هدف از ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی توسط مدیریت
1-6. تعریف ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
1-7. ذی‌نفعان خدمات اطمینان‌بخشی ارزیابی
1-8. مزایای ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
1-9. نقشه راه فرایند ارزیابی:
1-10. مراحل ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
فصل دوم: شناخت معیارها و رویکرد ارزیابی کنترل‌های داخلی (مرحله اول)
2-1. اهمیت و ضرورت کنترل‌های داخلی
2-2. تعریف کنترل‌های داخلی
2-3. اجزا و اصول کنترل‌های داخلی
2-4. رابطه اهداف شرکت و اجزای کنترل‌های داخلی
2-5. تعریف کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
2-6. به‌کارگیری چارچوب کنترل‌های داخلی COSO بر ای ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
2-7. طبقه‌بندی کنترل‌ها در فرایند ارزیابی
2-8. ضرورت ارزیابی کنترل‌های سیستم‌های اطلاعاتی
2-9. چارچوب اهداف کنترلی اطلاعات و فناوری‌های مرتبط با آن (COBIT)
2-10. ارتباط چارچوب5 COBIT با چارچوب2013 COSO در راستای ارزیابی
2-11. رویکرد ارزیابی کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
فصل سوم: سازماندهی پروژه و برنامه‌ریزی برای ارزیابی (مرحله دوم)
3-1. پشتیبان پروژه ارزیابی
3-2. مدیریت پروژه ارزیابی
3-3. برنامه‌ریزی ارزیابی
3-4. فعالیت‌های برنامه‌ریزی
3-5. تعیین دامنه ارزیابی
3-6. تعیین حساب‌ها و افشاهای قابل توجه، فرایندها/ چرخه‌ها و زیرفرایند/ زیر چرخه‌ها
3-6-1. مرحله1: شناسایی حسابها و افشاهای قابل توجه:
3-6-2. مرحله2: شناسایی ادعاهای مربوط به صورت‌های مالی برای هریک از حساب‌ها و افشاهای قابل توجه.
3-6-3. مرحله 3: شناسایی فرایندها/چرخه‌ها و زیرفرایند/زیر چرخه های کسب و کار و ترسیم آن به حساب‌ها و افشاهای قابل توجه
3-6-4. مرحله4: انجام ارزیابی ریسک برای هریک از زیرفرایندها/ زیرچرخه‌ها
3-7. تعیین مکان‌های مختلف تحت پوشش
3-7-1. مرحله 5: تهیه فهرستی از مکان‌ها یا واحدهای کسب و کار
3-7-2. مرحله 6: شناسایی مکان‌ها برای آزمون و ارزیابی
3-7-3. مرحله 7: ترسیم مکان فرایندها/ چرخه‌ها و یا زیرفرایند/ زیرچرخه‌ها به مرحله قبل
فصل چهارم: ارزیابی اثربخشی کنترل‌های سطح کل شرکت (مرحله سوم)
4-1. ارتباط بین کنترل‌های سطح کل شرکت با اجزای چارچوب COSO
4-2. محیط کنترلی
4-3. ارزیابی ریسک
4-4. فعالیت‌های کنترلی
4-5. ارتباطات و اطلاعات
4-6. نظارت
4-7. روش ارزیابی کنترل‌های سطح کل شرکت
4-8. انتخاب مکان‌ها برای ارزیابی کنترل‌های سطح کل شرکت
4-9. ارزیابی کلی در سطح کل شرکت
فصل پنجم: مستندسازی و آزمون کنترل‌های سطح فرایندها و فعالیت‌ها (مرحله چهارم)
5-1. مستندسازی
5-2. مرحله 1: تعیین دامنه مستندسازی
5-3. مرحله 2: مستند نمودن فرایندها
5-3-1. فرایند گزارشگری مالی پایان دوره
5-3-2. افشاها
5-3-3. قضاوت‌ها و برآوردهای حسابداری
5-3-4. روش‌های مستندسازی فرایندها
5-4. مرحله 3: مستند نمودن کنترل‌های فرایندها
5-5. مستندسازی کنترل‌های سیستم‌های اطلاعاتی
5-5-1. کنترل‌های عمومی
5-5-2. کنترل‌های کاربردی
5-6. نمونه‌هایی از کنترل‌های کاربردی مبتنی بر سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری:
5-7. مستندات فرایند ارزیابی
5-8. آزمون تعیین اثربخشی کنترل‌ها
5-8- 1. مشخص نمودن کنترل‌هایی که باید آزمون شوند
5-8-2. مشخص نمودن افرادی که آزمون را انجام خواهند داد
5-8-3. تهیه و اجرای برنامه‌های آزمون
5-8-4. ارزیابی نتایج آزمون
فصل ششم: ارزش‌یابی نارسایی کنترل‌های داخلی و گزارشگری (مرحله پنجم)
6-1. فرایند شناسایی، ارزیابی، طبقه‌بندی نارسایی کنترل‌های داخلی
6-2. مرحله 1: شناسایی نارسایی‌ها
6-3. مرحله2: درک و ارزیابی نارسایی
6-4. مرحله 3: ارزیابی احتمال وقوع تحریف
6-5. مرحله 4: ارزیابی اندازه بالقوه تحریف
6-6. مرحله 5: شناسایی کنترل‌های جبرانی
6-7. مرحله 6: تعیین طبقه‌بندی نارسایی‌ها
6-8. مرحله 7: ارزیابی نارسایی در ترکیب با سایر نارسایی‌ها
6-9. نمونه ضعف‌های با اهمیت مطابق استاندارد 265
6-10. مرحله پایانی: گزارشگری کنترل‌های داخلی
6-11. اصلاح ضعف‌های کنترلی
پیوست 1: نمونه چک لیست ارزیابی اثربخشی سیستم کنترل داخلی
پیوست 2: چک لیست رعایت الزامات کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی
پیوست 3: نمونه چک لیست ارزیابی اثربخشی کنترل‌های سطح فرایندها و فعالیت‌ها
پیوست 4: نمونه‌هایی از گزارشگری ضعف‌های با اهمیت
گزارش 1
گزارش 2
گزارش 3
گزارش 4
گزارش 5
پیوست 5: نمونه گزارش کنترل‌های داخلی ناشرین بورس و اوراق بهادار
منابع و مآخذ
واژه‌نامه (انگلیسی به فارسی)