نقد، بررسی و نظرات کتاب الهی نامه عطار - عطار نیشابوری
4.6
880 رای
مرتبسازی: پیشفرض
پری سامانی
۱۴۰۳/۰۱/۲۹
30
الهی نامه، اثر شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، شاعر و عارف نامدار ایرانی، یکی از برجسته ترین منظومه های عرفانی در زبان فارسی است که در قرن هفتم هجری سروده شده است. این کتاب در قالب مثنوی و به زبان فارسی است و در بردارنده حکایات، مناجات ها و غزلیات عرفانی است که به شرح مراحل سلوک عرفانی و رسیدن به کمال و حقیقت می پردازد. الهی نامه از نظر ادبی اثری بسیار ارزشمند است و از لحاظ ظرافت های زبانی، صنایع ادبی و زیبایی شناسی در سطح بالایی قرار دارد. این کتاب حاوی آموزه های عمیق عرفانی و اخلاقی است و به خواننده در درک مفاهیمی مانند توحید، عشق الهی، فنا و بقا کمک می کند. الهی نامه شامل حکایات، مناجات ها و غزلیات متنوعی در موضوعات مختلف عرفانی است و تقریباً تمامی مراحل سلوک عرفانی را در برمی گیرد. این کتاب در طول قرن ها بر بسیاری از شاعران، عارفان و اندیشمندان ایرانی و اسلامی تأثیر گذاشته است. زبان و لحن کتاب تا حدودی دشوار است و فهم کامل آن نیاز به دانش ادبی و آشنایی با مفاهیم عرفانی دارد. حکایات و مناجات های کتاب به ترتیب خاصی چینش نشده اند و خواننده ممکن است در یافتن نظم و ترتیب بین آن ها دچار مشکل شود. الهی نامه بیشتر بر جنبه های فردی سلوک عرفانی تمرکز دارد و به مسائل اجتماعی و سیاسی کمتر می پردازد. به طور کلی، الهی نامه کتابی ارزشمند و خواندنی است که می تواند به علاقه مندان به ادبیات عرفانی و آموزه های اخلاقی عمیقی ارائه دهد. این کتاب به خصوص برای افرادی که به دنبال درک مفاهیم عمیق عرفانی هستند و می خواهند با مطالعه آثار ادبی کلاسیک فارسی لذت ببرند می تواند مفید باشد.
کتاب *الهینامه* اثر عطار نیشابوری یکی از آثار برجسته ادبیات عرفانی است که در قالب مثنوی و با زبان ساده اما عمیق، مفاهیم فلسفی و عرفانی را بیان میکند. این اثر به نوعی راهنمایی معنوی برای انسانها در مسیر شناخت خود و خداوند است. عطار در این کتاب از طریق داستانها و تمثیلهای مختلف، مسائل اخلاقی و روحانی را مطرح میکند و مخاطب را به تفکر و تأمل در مورد زندگی و هدفهای واقعی انسان دعوت میکند.
یکی از ویژگیهای برجسته *الهینامه*، زبان شاعرانه و جذاب آن است که عطار توانسته است مفاهیم پیچیده عرفانی را به شیوهای قابل فهم و دلنشین بیان کند. علاوه بر این، داستانهای کتاب همواره بهطور غیرمستقیم انسانها را به سوی خودشناسی و رسیدن به حقیقت سوق میدهند. این کتاب بهویژه در زمینه اخلاق و تربیت روحانی اهمیت ویژهای دارد و برای کسانی که در جستجوی معنا و هدایت معنوی هستند، راهگشاست.
با این حال، نقدهایی نیز به این اثر وارد است. برخی منتقدان معتقدند که گاهی پیچیدگیهای مفهومی و فلسفی کتاب میتواند برای خوانندگان غیرحرفهای یا کسانی که با مفاهیم عرفانی آشنا نیستند، دشوار و گنگ باشد. اما در مجموع، *الهینامه* اثری است که توانسته است در طول زمان جایگاه خود را در ادبیات عرفانی ایران و جهان پیدا کند و همچنان یک اثر قابل تأمل و معتبر در زمینه رشد معنوی و اخلاقی به شمار میآید.
یکی از ویژگیهای برجسته *الهینامه*، زبان شاعرانه و جذاب آن است که عطار توانسته است مفاهیم پیچیده عرفانی را به شیوهای قابل فهم و دلنشین بیان کند. علاوه بر این، داستانهای کتاب همواره بهطور غیرمستقیم انسانها را به سوی خودشناسی و رسیدن به حقیقت سوق میدهند. این کتاب بهویژه در زمینه اخلاق و تربیت روحانی اهمیت ویژهای دارد و برای کسانی که در جستجوی معنا و هدایت معنوی هستند، راهگشاست.
با این حال، نقدهایی نیز به این اثر وارد است. برخی منتقدان معتقدند که گاهی پیچیدگیهای مفهومی و فلسفی کتاب میتواند برای خوانندگان غیرحرفهای یا کسانی که با مفاهیم عرفانی آشنا نیستند، دشوار و گنگ باشد. اما در مجموع، *الهینامه* اثری است که توانسته است در طول زمان جایگاه خود را در ادبیات عرفانی ایران و جهان پیدا کند و همچنان یک اثر قابل تأمل و معتبر در زمینه رشد معنوی و اخلاقی به شمار میآید.
ربارهٔ پشت پا زدن عطّار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه گیری و تقوا را پیش گرفتن وی داستان های زیادی گفته شده است. مشهورترین این داستان ها، داستانی است که جامی نقل می کند: عطار در محل کسب خود مشغول به کار بود که درویشی از آن جا گذر کرد. درویش درخواست خود را با عطار در میان گذاشت، اما عطار همچنان به کار خود می پرداخت و درویش را نادیده گرفت. دل درویش از این رویداد چرکین شد و به عطار گفت: تو که تا این حد به زندگی دنیوی وابسته ای، چگونه می خواهی روزی جان بدهی؟ عطار به درویش گفت: مگر تو چگونه جان خواهی داد؟ درویش در همان حال کاسه چوبین خود را زیر سر نهاد و جان به جان آفرین تسلیم کرد. این رویداد اثری ژرف بر او نهاد که عطار دگرگون شد، کار خود را رها کرد و راه حق را پیش گرفت؛ که البته این روایت، به هیچ وجه پذیرفتنی نیست زیرا که زهد عطار از همان ابتدای کودکی نمایان بوده است. [۱۴] مرگ عطار در سال ۶۱۸ هجری قمری به هنگام حملهٔ مغول بود؛ وی در نزدیکی دروازه شهر به دست سربازان مغول کشته شد. علاوه بر این تمام آثار وی سوزانده شد و آثاری که از وی در دست است تنها آثاری است که قبل از حملهٔ مغول، به سایر شهرها برده شده بودند
۱. محتوا و ساختار: «الهی نامه» یکی از آثار برجسته عطار است که شامل داستانهایی عرفانی در قالب مثنوی است. این اثر به گفت وگوی نمادین میان پادشاه و شش پسرش میپردازد که هرکدام خواستهای دنیوی دارند. پدر با حکمت و عرفان، آنها را از این خواستهها به سوی حقیقت الهی راهنمایی میکند. ۲. زبان و سبک: - زبان اثر ساده اما سرشار از نمادهای عرفانی است. - استفاده از تمثیل و داستانهای کوتاه برای انتقال پیامهای معنوی، از ویژگیهای بارز این کتاب است. ۳. نقاط قوت: -تعالیم عرفانی عمیق: مفاهیمی مانند زهد، عشق الهی، و ترک دنیای مادی در این اثر برجستهاند. - داستان پردازی جذاب: عطار از حکایتهای شیرین و تأمل برانگیز استفاده میکند تا مفاهیم دشوار عرفانی را ساده تر کند. ۴. نقاط ضعف احتمالی: - برخی داستانها ممکن است برای خوانندگان امروزی پیچیده یا نیازمند توضیح باشند. - تکرار برخی مفاهیم باعث میشود بخشهایی از کتاب یکنواخت به نظر برسد. ۵. نتیجه گیری: «الهی نامه» یکی از مهمترین آثار عرفانی است که در قالب داستانهای کوتاه و تمثیلی، مفاهیم عمیق معنوی را به مخاطب منتقل میکند. این اثر برای علاقه مندان به ادبیات عرفانی و تعالیم صوفیانه ارزشمند و خواندنی است.
نقد حاضر قرائتی اسطوره ای و یونگی از الهی نامه عطّار است. حوزه مطالعه در این پژوهش، داستان اصلی الهی نامه است و حکایت های فرعی را شامل نمی شود. مسأله پژوهش نیز بررسی شخصیّت ها، موقعیّت ها و نمادهای کهن الگویی است. فرضیه مقاله حاضر این است که پیرنگ مرکزی داستان الهی نامه مطابق موقعیّت کهن الگویی طلب، و سفر است که در بسیاری از آثار داستانی می توان آن ها را مشاهده کرد. اما آنچه متن را بیشتر به سمت داستانی کهن الگویی می کشاند، حضور نمادهای کهن الگویی چون جام جم، انگشتری سلیمان، آب حیات و کیمیاست که بر آرکی تایپی بودن داستان صحه می گذارد. شخصیت «پادشاه» و «پسران» و «دختر شاه پریان» نیز از منظر روانشناسی ناخودآگاه یونگ قابل مطالعه اند. «دختر شاه پریان» یا پری نمادی از آنیمای درونی قهرمان است و «پادشاه» قهرمانی است که راه دشوار طلب و سفر را در پیش دارد. عطار طلب «جادو» را راهی برای یافتن شیطان نفس و یا «سایه» می داند و ظرفی که حاوی معجون جاودانگی «آب حیات» است. «حلقه» ای که مهری بر خود دارد نماد قدرت است. نشانه استیلای روحانی یا مادی است. «کیمیاگری» رمزی برای دستیابی به فرایند فردیت است، کیمیاگری همچون مجرایی به سوی نوزایی است که در آن عارف توفیق تبدیل احوال و تصفیه و پاکسازی خود را می یابد.
الهی نامه همانطور که از نامش پیداست تماما حاوی نقل قولها داستانها پندها و نصایح برای جهت گرفتن به سمت حضرت حق است یکی از داستانهای کتاب را برای دختر 9 ساله خودم تعریف میکردم و در پایان میگفت یعنی اینقدر خدا مهربونه شاید تعبیر متفاوتی شنید و زمینه ساخت یک باور خوب از خداوند رحمان در او ایجاد امید که با خواندن این کتاب بسیار مفید به رمز و رازهای آن دست پیدا کنیدهر چند خواندن درست نظم سخته برای من که سخت بود و دنبال نثر یا ترجمه ساده تر این کتاب جستجو کردم و کتاب طنز و رمز در الهی نامه نوشته بهروز ثروتیان را خریداری کردم تا بتوانم در دریای این کتاب بیشتر سیر کنم و یاد بگیرم ممنون از کتابراه که چنین در و گوهری را به صورت رایگان برا عموم قرار داده 🙏 خدا جزای خیر عنایت کنه بهتون ممنون
اول سپاس از اینکه این کتابهای بزرگ در اپلیکیشنتون رایگان هست
دوم اینکه بیتها بعضی جاها واقعا به هم ریخته هست اگر نگاهی بندازید و اصلاح کنید ممنون میشم...
این بیت رو ببینید به عنوان مثال:
توئی گوهر درون بحر بیشک/توئی در عشق لطف و قهر بیشک
در برنامهی شما اینطور اومده:
توئی گوهر درون بحر بیشک/به دست آرم ز دریای جلالت
دوم اینکه بیتها بعضی جاها واقعا به هم ریخته هست اگر نگاهی بندازید و اصلاح کنید ممنون میشم...
این بیت رو ببینید به عنوان مثال:
توئی گوهر درون بحر بیشک/توئی در عشق لطف و قهر بیشک
در برنامهی شما اینطور اومده:
توئی گوهر درون بحر بیشک/به دست آرم ز دریای جلالت
واقعا ممنونم از همتون زکات کارتون رو پرداخت کردین وقتی کتاب عارفان و سالکان دین رو در ابعاد شعر میخونیم چه عطار، فردوسی، حافظ، سعدی.......... انگار که خود کتاب اسمانی عزیزمون قران رو به زبون ساده و قابل لمس میخونیم همه اینها راهنما و استادان ما بودن برای شناخت الله و رفتار و عمل خدا پسندانه ممنون
الهینامه از عطار نیشابوری یه اثر عرفانی و شاعرانهست که توش با داستانای جذاب و نمادین، مفاهیم عمیق اخلاقی و معنوی رو بیان میکنه. نثر و شعرش ساده و دلنشینه، ولی در عین حال پر از معنا و رمز و راز. از اون کتاباست که هم لذت میبری، هم به فکر فرو میری. اگه به ادبیات عرفانی و حکایتای پرمفهوم علاقه داری، حتماً میتونه برات جذاب باشه
واقعا خیلی ممنونم که این کتاب خیلی خوب رو رایگان قرار دادید تا همه بتونن ازش استفاده کنن من خودم نیشابوری هستم و به این شاعر توانمند افتخار میکنم
مجموعهای از داستانها و اشعار زیبا که هر داستانش ادم رو به تعقل دعوت میکنه داستانهایی که از خودت میپرسی ایا صحت دارن یا نه
برای علاقه مندان به داستان در قالب شعر پیشنهاد میشه👌🏻
مجموعهای از داستانها و اشعار زیبا که هر داستانش ادم رو به تعقل دعوت میکنه داستانهایی که از خودت میپرسی ایا صحت دارن یا نه
برای علاقه مندان به داستان در قالب شعر پیشنهاد میشه👌🏻
سلام خدمت دوستان عزیز. من واقعا خیلی از این کتاب راضی بودم . من دنبال این کتاب کتاب (الکترونیکی) زیاد گشتم ولی پیدا نکردم، و میخواستم از کتابراه بابت اینکه این کتاب زیبا را در اختیار ما اونم رایگان قرار داده است تشکر کنم. کتاب جذابی بود، از شما میخواهم تا این کتاب زیبا را مطالعه کنید. خدا نگهدار
خوندن این کتاب رو به اونایی که خیلی به داستان و تاریخ گذشته علاقه دارن و توی زندگیشون از پند استقبال میکنن توصیه میکنم مخصوصا اونایی که کنجکاوی دارن توی این زمینهها و لطفا اونایی که حوصله خوندن ندارن و عربیشون خوب نیس دست روی این کتابها نزارن تا بعدا اظهار نظر بی منطق و ناعادلانهای درباره این کتاب نکنن، مرسی