زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های داریوش شایگان

زندگینامه داریوش شایگان

داریوش شایگان (Dariush Shayegan)، روز چهارم بهمن‌ماه 1313 خورشیدی در شهر تبریز و در خانواده‌ای چندزبانی و چندفرهنگی به دنیا آمد. پدرش محمدرحیم شایگان بازرگانی متمول و مذهبی بود و مادرش زولوگیدزه‌اباشیدزه باگراتیون، زنی اهل گرجستان بود و فرزندانِ این خانواده از همان کودکی زبان‌های ترکی، روسی و فارسی را فراگرفتند. افزون بر این‌ها داریوش شایگان دوره‌ی دبستان و مقطع اول دبیرستان را در مدرسه‌ی فرانسوی‌زبان سن‌لوئی در تبریز گذراند و به زبان فرانسوی نیز مسلط شد. این نویسنده در سن 15 سالگی با نیمه‌تمام‌گذاشتن تحصیل در دبیرستان تبریز، به انگلستان فرستاده شد و مدرک دیپلم خود را در آن‌جا گرفت.

داریوش شایگان بعد از اتمام دوره‌ی دبیرستان به ژنو سوئیس رفت و تحصیل در رشته‌ی پزشکی را شروع کرد. با این‌ حال این نویسنده که مهاجرت از زادگاه و حضور در اروپا را برای خود نوعی گسستن از بند ناف خویش عنوان کرده بود، برخلاف میل پدر، بعد از یک سال رشته‌ی پزشکی را کنار گذاشت و به تحصیل هم‌زمان در رشته‌های علوم سیاسی، فلسفه و زبان‌شناسی پرداخت. این فیلسوفِ ایرانی در سال‌های تحصیل در غرب به مطالعه‌ی آثار ادیبانی همچون پل والری، مارسل پروست، کارل گوستاو یونگ، شارل بودلر و راینر ماریا ریلکه علاقه‌مند شد و به شناختی عمیق از فرهنگ و ادبیات اروپا در قرن بیستم رسید.

داریوش شایگان در دانشگاه ژنو از طریق استاد خود ژان هربر با اساطیر و حماسه در هند نیز آشنا و چنان به آن علاقه‌مند شد که دو سال را صرف یادگیری زبان سانسکریت از هانری فرای، هندشناس مشهور کرد. این نویسنده در سن 25 سالگی و بعد از پایان تحصیلات خود در دانشگاه ژنو به ایران برگشت. شایگان در زمان حضور در دانشگاه ژنو با فریده زندیه که هم‌دانشگاهی او بود، ازدواج کرد و این زوج صاحب سه فرزند به نام‌های رکسانا، ترانه و رحیم شدند که رحیم شایگان هم‌اکنون رئیس گروه ایران‌شناسی در دانشگاه‌های کالیفرنیا و لس‌آنجلس است.

داریوش شایگان سپس در دوره‌ای شش‌ساله، خود را وقف یادگیری و تأمل در عرفان و متون کلاسیک فارسی کرد و به تأمل در آثار الهیاتی و عرفانی پرداخت. پای شایگان در این دهه که دوره‌ی اوج‌گیری فعالیت‌های روشنفکری و ادبی نویسندگان ایران بود، به محافل روشنفکری باز شد. این نویسنده که در این دوره در دانشگاه تهران به تدریس زبان سانسکریت می‌پرداخت، با سید حسین نصر همکار بود و از طریق او با هانری کُربَن، اسلام‌شناس برجسته‌ی فرانسوی نیز آشنا شد.

سیر نویسندگی داریوش شایگان

داریوش شایگان در سال‌های پایانی دهه‌ی 1330 خورشیدی اولین کتاب خود را با عنوان «بهاگاوادگیتا» از زبان سانسکریت به فارسی ترجمه کرد، هرچند این اثر عرفانی هرگز به چاپ نرسید. این نویسنده سپس به‌عنوان اولین مترجم ایرانی به سراغ دیگر اثر مشهور عرفانِ هند به نام «اوپانیشادها (Upanishads)» رفت و این اثر کهن آئین هندو را به زبان فارسی ترجمه کرد. شایگان در سال 1346 برای ادامه‌ی تحصیل به کشور فرانسه رفت و مدرک دکترای خود را از دانشگاه سوربن و با رساله‌ای در موضوع هندوئیسم و تصوف دریافت کرد. پس‌ از آن این نویسنده به ایران برگشت و به‌عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس فلسفه‌ی تطبیقی پرداخت.

داریوش شایگان در دهه‌های 40 و 50 خورشیدی، تحت‌تأثیر فضای روشنفکری آن روزگار، کتاب‌های «آسیا در برابر غرب» و «بت‌های ذهنی و خاطره‌ی ازلی» را منتشر کرد و در همین زمان کتاب «ادیان و مکتب‌های فلسفی هند» را نیز به چاپ رساند. این نویسنده سپس کتاب «هندوئیسم و تصوف، قرائتی از تلاقی دو اقیانوس (Hindouisme et Soufisme, une lecture du «Confluent des Deux Océans»)» را در سال 1357 به زبان فرانسه منتشر کرد و سه سال بعد از وقوع انقلاب در ایران، کتاب «انقلاب دینی چیست؟ (Qu'est-ce qu'une révolution religieuse?)» را در توضیح آن‌چه در ایرانِ آن روز می‌گذشت، به چاپ رساند.

داریوش شایگان در سال 1990 میلادی کتاب «هانری کربن، توپوگرافی معنوی اسلام ایرانی (Henry Corbin, La topographie spirituelle de l'Islam iranien)» را در تشریح اندیشه‌های این فیلسوف فرانسوی منتشر کرد. این نویسنده سپس در سال 1992 میلادی، سه کتاب با عنوان‌های «نگاه مثله‌شده، اسکیزوفرنی فرهنگی: کشورهای سنتی با مدرنیته (Le regard mutilé, Schizophrénie culturelle : pays traditionnels face à la modernité)»، «زیر آسمان‌های جهان: گفت‌وگوی رامین جهانبگلو و شایگان» و «توهمات هویت (Les illusions de l'identité)» را به چاپ رساند.

داریوش شایگان با شروع هزاره‌ی جدید میلادی بار دیگر به سراغ نوشتن آثاری در زمینه‌ی عرفان و تصوف رفت و کتاب‌های «نور از غرب می‌آید، طلسم دوباره‌ی جهان و اندیشه‌ی عشایری (La lumière vient de l'Occident, Le réenchantement du monde et la pensée nomade, L'aube)»، «فراتر از آینه، تنوع فرهنگی و وحدت ارزش‌ها (Au-delà du miroir, Diversité culturelle et unité des valeurs)» و «سرزمین سراب‌ها (Terre de mirages)» را در دهه‌ی اول سده‌ی حاضر و به زبان فرانسوی منتشر کرد. این نویسنده‌ی ایرانی سپس چهار کتاب «بینش اساطیری»، «پنج اقلیم حضور»، «در جست‌وجوی فضاهای گمشده» و «فانوس جادویی زمان» را به زبان فارسی به چاپ رساند.

داریوش شایگان که از زمان دانشجویی شیفته‌ی شعرهای شارل بودلر بود و کتاب «جنون هوشیاری» را در نقد و تحلیل کارنامه‌ی این شاعر بزرگ فرانسه نیز نوشته بود، در اواخر عمر، ترجمه‌ی مجموعه‌ای از شعرهای خود به زبان فرانسوی را در کتابی با عنوان «از کران تا کران از دریا تا دریا (De mer en mer, de rivage en rigave)» به چاپ رساند.

این اندیشمند بزرگ ایرانی که همه‌ی عمر خود را صرف اندیشیدن و نوشتن درباره‌ی تصوف، عرفان، هندشناسی، فلسفه و اندیشه‌ی سیاسی کرده بود، عصر پنجم بهمن‌ماه 1396 در تهران دچار سکته‌ی مغزی شد و کم‌تر از دو ماه بعد، در دوم فروردین‌ماه 1397 و در سن 83 سالگی چشم از جهان فروبست.

بهترین کتاب‌های داریوش شایگان

کتاب آسیا در برابر غرب (Asia vs. the West)، مشهورترین اثر داریوش شایگان است که بعد از انتشار کتاب «غرب‌زدگی» اثر جلال آل‌ احمد نوشته شد. شایگان در این اثر تحلیلی تلاش می‌کند با معرفی فرهنگ و ادبیات مشرق‌زمین، به استیلای فرهنگ و فلسفه‌ی غرب بر جوامع جهان سوم واکنش نشان دهد. گفتنی است که کتاب صوتی آسیا در برابر غرب در کتابراه موجود است.

کتاب پنج اقلیم حضور: بحثی درباره‌ی شاعرانگی ایرانیان، اثر مهم داریوش شایگان، مجموعه‌ای متشکل از پنج مقاله‌ی بلند درباره‌ی حافظ، سعدی، مولوی، فردوسی و خیام، پنج شاعر بزرگ کلاسیک فارسی‌زبان است و به اهمیت و تأثیر شعر و شاعرانگی در اندیشه‌ی ایرانی می‌پردازد. کتاب صوتی پنج اقلیم حضور نیز در وبسایت کتابراه موجود است.

کتاب زیر آسمان‌های جهان: گفت‌وگوی رامین جهانبگلو و شایگان (Sous les ciels du monde, Entretiens avec Ramin Jahanbegloo)، منبعی درخشان از مواجهه‌ی دو اندیشمند ایرانی است. داریوش شایگان و رامین جهانبگلو در این کتاب جذاب، به مباحثه و گفت‌وگو پیرامون مسائلی هم‌چون تقابل سنت و مدرنیته، دین، ایدئولوژی و الهیات، و معضلات اجتماعی و سیاسی ایران و جهان می‌پردازند و مخاطب نیز از خلال این گفت‌وگوی بلند، با دیدگاه‌ها و نظریه‌های این دو فیلسوف معاصر ایران بیش‌تر آشنا می‌شود.

سبک نگارش و دیدگاه‌های داریوش شایگان

داریوش شایگان از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان ایرانی در سده‌ی معاصر است و نظریه‌های او در زمینه‌ی ارتباط میان فرهنگ شرق و غرب، باعث شکل‌گیری نوع جدیدی از گفتمان فرهنگی درباره‌ی ایران شده است. این نویسنده که اغلب به زبان فرانسه می‌نوشت، باور داشت که تمدن ایران‌زمین همیشه به‌عنوان حلقه‌ی واسط میان شبه‌قاره‌ی هند و اروپا و نقطه‌ی تلاقی میان فرهنگ شرق و غرب مطرح بوده است. شایگان معتقد بود که وجود عنصر شعر و شاعرانگی در جهان‌بینی، اندیشه‌ورزی و اخلاقیات ایرانیان تأثیری غیرقابل‌انکار گذاشته است؛ امری که از منظر این نویسنده در کشورها و فرهنگ‌های کهنِ دیگر مشاهده نمی‌شود. داریوش شایگان عمده‌ی پژوهش‌های خود را در زمینه‌ی فلسفه‌ی تطبیقی و هندشناسی انجام داد.

حقایقی جالب درباره‌ی داریوش شایگان

• داریوش شایگان در سال 1354 خورشیدی، مرکز مطالعه‌ی فرهنگ‌ها را در تهران بنیان گذاشت.
• داریوش شایگان در سال 1977 میلادی کنفرانس بین‌المللی «گفت‌وگوی تمدن‌ها» را برگزار کرد.
• بعد از درگذشت داریوش شایگان، کتاب «جهان شایگان» که حاصل پنج دیدار و گفت‌وگوی محمدرضا ارشاد با این نویسنده بود، به چاپ رسید. این گفت‌وگوها از سال 1380 تا 1396 انجام شده و در آن‌ها اندیشه و دیدگاه‌های این نویسنده مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته است.