معرفی و دانلود کتاب روایت و کنش جمعی: چرا فراخوان‌های سیاسی و اجتماعی به داستان نیاز دارند

معرفی کتاب روایت و کنش جمعی: چرا فراخوان‌های سیاسی و اجتماعی به داستان نیاز دارند

فردریک دبلیو میر در کتاب روایت و کنش جمعی، به بررسی موضوعی پرداخته که هم برای نظریه‌پردازان ادبی جالب توجه است و هم برای جامعه‌شناسان. این موضوع تأثیر قصه و روایت را بر رفتارهای اجتماعی و سیاسی بررسی می‌کند و به خوبی نشان می‌دهد که چگونه روایت‌ها می‌توانند هویت فردی و جمعی انسان‌ها را شکل دهند و آن را هدایت کنند. درواقع این اثر می‌تواند آغازی باشد بر نظریه‌پردازی روایت‌محور در زمینه‌ی علوم سیاسی و اجتماعی.

درباره کتاب کنش جمعی و روایت:

امر‌وزه تمام نظریه‌پردازان ادبی بر این باور پافشاری می‌کنند که روایت و روایت‌گری، امری‌‌ست که دامنه‌ی بحث درباره‌ی آن بسی فراتر از حیطه‌های نظری مربوط به ادبیات می‌رود. در همین راستا، ایشان انسان را به عنوان «حیوان قصه‌گو» تعریف می‌کنند.

در کنار این دسته از نظریه‌پردازان ادبی، بسیاری از جامعه‌شناسان، روان‌شناسان و حتی متخصصین علوم اعصاب و روان نیز، با تحقیقات گسترده‌ی خود بر این واقعیت که بشر ماهیتی قصه‌گو و قصه‌د‌وست دارد، صحه گذاشته‌اند. باری، پرسش اساسی این است که پذیرش این نظر، ما را به کجا خواهد برد؟ این سوالی‌ست که فردریک دبلیو میر (Frederick Mayer) در کتاب روایت و کنش جمعی (Narrative Politics) درصدد پاسخ‌ گفتن به آن برآمده است.

او در این اثر که از بسیاری جنبه‌ها جامعه‌شناسانه محسوب می‌شود و از برخی جنبه‌ها نیز ذیل مطالعات ادبی و فرهنگی قرار می‌گیرد، با ارائه‌ی مثال‌هایی واقعی نظیر مورد مارتین لوتر کینگ، نشان می‌دهد که قصه‌ها، چگونه می‌توانند بر انسان‌ها تاثیر بگذارند و ایشان را به انجام کارهای گوناگون ترغیب کنند.

زمینه‌ی بحث میر در کتاب روایت و کنش جمعی، بیشتر مربوط به تاریخ و سیاست است. در واقع نویسنده اثر بیش از هر چیز به تأثیر روایت‌ها بر شکل‌گیری کنش‌ها و جنبش‌های سیاسی - اجتماعی توجه کرده است. برای مثال به شکل‌گیری تجمع‌های انتخاباتی و اعتراضی اشاره می‌کند و از کنش‌های جمعی سخن می‌گوید که شهروندان جوامع گوناگون برای دغدغه‌ها و مشکلات پیش‌آمده گرد هم می‌آیند و گاه کارهای خارق‌العاده‌ای نیز انجام می‌دهند. با این حال، نویسنده دیگر جنبه‌های این موضوع را قلم نینداخته است؛ به عنوان مثال درباره دلایل علمی تأثیرپذیری افراد از داستان‌ها توضیحاتی ارائه داده است.

کتاب روایت و کنش جمعی مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به کسانی که دوست دارند در حوزه‌های سیاست، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نظریه‌های ادبی مطالعه کنند، پیشنهاد می شود.

با فردریک دبلیو میر بیشتر آشنا شویم:

او استاد علوم سیاسی و متخصص محیط زیست است. فردریک دبلیو میر تاکنون بیشتر فعالیت‌هایش را صرف کارهای آکادمیک کرده است و خارج از دانشگاه، نامش را بیش از همه با همین کتاب «روایت و کنش جمعی» می‌شناسند. از دیگر آثاری مهمی که توسط او منتشر شده کتاب «هنر و علم تحلیل سیاسی» است.

در بخش از کتاب روایت و کنش جمعی می‌خوانیم:

رفتارگرایی نهادی برای ارتقای فهم ما از کنش جمعی گام‌های بزرگی برمی‌دارد. اما این رویکرد هم محدودیت‌هایی دارد. اول، این پارادایم در موقعیت‌های عادیِ آشنا متقاعده‌کننده‌تر از هر موقعیت دیگری‌ست. وقتی طرف‌ها مکرراً بده‌بستان کنند، طرح‌واره‌های مشترکی شکل می‌گیرند، هنجارهای اعتماد و معامله‌به‌مثل وارد عمل می‌شوند و عرف به وجود می‌آید. همه‌ی این‌ها کنش جمعی را ممکن می‌کنند. اما رفتار نهادی برای توضیح کنش جمعی در شرایط منحصربه‌فرد و تکرارنشدنی کمتر رضایت‌بخش است. البته که نهادها هم در راه‌پیمایی 1963 در واشینگتن نقش داشتند؛ همان راهپیمایی که کینگ در آن نطق «من رؤیایی دارم» را ایراد کرد. جنبش حقوق مدنی شدیداً سازمان‌یافته بود، مطبوعات در انعکاس اعتراض‌ها کارکشته بودند و عامه‌ی مردم برای تفسیر چیزهایی که در اخبار می‌شنیدند طرح‌واره‌هایی داشتند. اما گردهمایی صدهزار نفر در رویدادی منحصربه‌فرد را نمی‌شود به رفتار عادی آشنا فروکاست.

دوم، نظریه‌های رفتاری نمی‌توانند پیدایش یا انتشار طرح‌واره‌های اجتماعی را تمام‌و‌کمال توضیح دهند. نظریه‌ی طرح‌واره عموماً طرح‌واره‌ها را ته‌نشستِ تجربه قلمداد می‌کند. مثلاً سندرا مارشال می‌گوید «طرح‌واره‌ها پس از تجربه‌های مکرر و مشابه پرشمار پدید می‌آیند؛ تجربه‌هایی که هر کدام مسئله‌ای برای فرد بوده‌اند.» این حرف شاید درباره‌ی بعضی طرح‌واره‌ها، مثل روال روزمره‌ی رانندگی من تا محل کار، درست باشد اما درباره‌ی همه‌شان درست نیست. من چوب‌بُر نیستم و به عمرم چوب‌بُر ندیده‌ام اما طرح‌واره‌ای برای چوب‌بُرها دارم. روشن است که اکثر قریب‌ به اتفاقِ طرح‌واره‌ها باید از فرهنگ وارد ذهن‌مان شده باشند. ممکن است این طرح‌واره‌های فرهنگی صرفاً عصاره‌ی تجربه‌های گذشته‌ی گروه باشند. مثلاً می‌شود تصور کرد جامعه چگونه حول کلیشه‌هایی درباره‌ی فروشندگان ماشین‌های دست‌دوم همگرا شده است و بعداً این کلیشه‌ها به نحوی حتی به مشتری‌هایی که برای اولین بار می‌خواهند ماشین بخرند هم انتقال یافته‌اند. اما روشن است که همه‌ی طرح‌واره‌های فرهنگی از بطن تجربه‌ی عملی زاده نمی‌شوند. در مثالی حداکثری، کلیشه‌های نژادی را در نظر بگیرید؛ کلیشه‌هایی درباره‌ی فساد یهودی‌ها در آلمان نازی یا جانورخویی سیاه‌ها در جنوبِ دوران تفکیک نژادی یا وحشی بودنِ «سرخ‌پوست‌ها» در آمریکای استعمارشده یا حتی فرودستیِ فکریِ ایرلندی‌ها در بوستون قرن نوزدهم. دشوار می‌شود پذیرفت چنین طرح‌واره‌هایی محصول تجربه‌اند، چون نادرست‌اند. واضح است که بعضی طرح‌واره‌ها با سازوکارهای دیگری تولید می‌شوند و رواج می‌یابند.

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
یادداشت مترجم
پیش‌گفتار نویسنده
1- مقدمه
بخش اول: کنش جمعی
2- مسائل کنش جمعی
خیر جمعی، معضلات اجتماعی و مفت‌سواری
خاطرجمعی
هماهنگیِ همکاری
برساختن خیر جمعی
3- نظریه‌های کنش جمعی و آغاز بحث روایت
انتخاب عقلانی
نهادگرایی
ساخت‌گرایی اجتماعی
آغاز بحث روایت
بخش دوم: روایت، ذهن و انگیزه
4- حیوان قصه‌گو
رمزگان روایی
نکته‌ای درباره‌ی حقیقت در روایت
قصه‌ در ذهن
احساسات
هویت
اجرا و عمل
5- افسون قصه‌ها
مفتون شدن: تسخیر ذهن و تحریک عواطف
متقاعدسازی
هویت و همذات‌پنداری
ایفای نقش: الزام دراماتیک
بخش سوم: روایت و کنش جمعی
6- برساختن خیر جمعی
چشم‌انداز روایی فرهنگ
هویت جمعی، جهان‌بینی مشترک و منش مشترک
جامعه‌پذیری، عاملیت و سیاست‌ورزی‌ با روایتِ عمومی
برساختن خیر جمعی
نکته‌ای درباره‌ی «منفعت جمعی»
7- برانگیختن کنش جمعی
متقاعد کردن به همکاری
هماهنگی و خاطرجمعی
جمع‌بندی
فهرست اسامی خاص
فهرست اصطلاحات تخصصی
کتاب‌شناسی