معرفی و دانلود کتاب توسعه مدیریت شهری از منظر تمدن ایرانی اسلامی

معرفی کتاب توسعه مدیریت شهری از منظر تمدن ایرانی اسلامی

کتاب توسعه مدیریت شهری از منظر تمدن ایرانی اسلامی نوشتۀ سید جلال عرفانیان و سید روح الله عربانیان، به موضوع بحران هویت و پایین بودن سطح کیفی زندگی شهروندان می‌پردازد.

از مسائلی که در شهرهای امروزی مورد توجه قرار گرفته، بحران هویت و پایین بودن سطح کیفی زندگی شهروندان است. یکی از مهم‌ترین بحران‌های جامعه مدرن و نیز جوامع در حال گذار، بحران هویت است. بنابراین بحران هویت به عنوان یکی از مهم‌ترین بحران‌های جوامع معاصر به خصوص جوامع جهان سوم شناخته می‌شود. وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 شمسی و استقرار نظام جمهوری اسلامی در کشور، انتظار بروز تغییرات بنیادینی در بخش‌های مختلف فرهنگی را نزد اکثریت فعالان این عرصه ایجاد نموده است. این تغییرات به تدریج وارد عرصه‌های کالبدی گردید و تمنای بازیابی هویت بومی و به عبارت دیگر معماری و شهرسازی ایرانی - اسلامی را در میان مردم، حرفه ‌مندان و مسئولین در سال‌های پس از انقلاب به تدریج بوجود آورد. در پی یافتن بنیان‌هایی شدند تا شهر کنونی را با معیارهایی منتج از فرهنگ و تمدن ایرانی - ‌اسلامی بازسازی نمایند. چرا که تحولاتی که از دهه‌ی 1300 در ایران آغاز شد سبب آغاز و سپس توسعه‌ی روند شهرنشینی شد و ضمن گذار از مراحل مختلف بالاخره به مرحله‌ی شهرنشینی سریع معاصر رسید. فروپاشی روابط سنتی در جامعه و جایگزینی هرچند ناقص روابط سرمایه‌داری از مهم‌ترین عوامل شهرنشینی در دهه‌های اخیر بوده است. به طور کلی از مهمترین ویژگی بسط روابط سرمایه‌داری در ایران آن است که این بسط تحت لوای مدرنیزاسیون صورت گرفته است. دوره‌ی پهلوی اول (1304 تا 1320) منشأ کلیه‌ی تحولات اقتصادی - اجتماعی قرن حاضر تلقی می‌شود. شروع تحولات شهرسازی و شهرنشینی به مفهوم جدی آن نیز تا حدود زیادی مربوط به این دوره است. مهم‌ترین تغییرات کالبدی مربوط به پیدایش خیابان‌ها و میادین جدید و تعریض خیابان‌های قدیمی بود. تحولی که اساسی‌ترین نقش را در دگرگونی سیمای شهر ایفا کرد. الگوی رایج خیابان‌کشی در این دوران ایجاد خیابان‌های عمود بر هم است. یکی از ویژگی‌های مدرنیته، گسست و انقطاع آشکار عصر مدرن با دوران پیش از آن است. در حقیقت شهر در مفهوم جدید خود در دوران مدرن شکل گرفته و پیش از آن عملکرد و شرایط کالبد و محتوای شهر، تفاوتی آشکار داشته است. شهر به عنوان دستاورد حیات جمعی انسان سهم زیادی در روند تکاملی تمدن او داشته است. اما با الگوی وارداتی برنامه‌ریزی شهری، بسیاری از ساختارهای فضایی شهر کهن اسلامی که در سرزمین ایران استقرار یافته بودند دچار دگرگونی شدند. معابر شهر سنتی پیاده محور بوده و برای عبور پیاده، چارپایان و گاری با نظم فضایی و سلسله مراتبی خاص خود شکل گرفته بودند و تمدن مدرن با ماشین‌آلات بزرگ و تحت عملکرد اقتصاد سرمایه‌داری که به فضایی جهت گردش کالا نیاز داشت، احداث خیابان امری لازم بود. در حال حاضر شهرهای سنتی ایرانی با گسترش فیزیکی خود و ادغام ایران در فرایند جهانی‌ شدن در دوره‌ پهلوی، با چالش‌های فراوانی روربه‌رو هستند. افزایش جمعیت، مهاجرت‌های روستا به شهری، انواع آلودگی‌ها، کمبود فضای سبز، انباشت ترافیکی و... در حال حاضر مسئولین برای رفع مشکلات شهرها، دنبال بنیانی برای شهرسازی ایرانی - اسلامی هستند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل یکم: مفهوم شهر ایرانی- اسلامی
فصل دوم: مفهوم توسعه شهری
فصل سوم: مباحث نظری شهر ایرانی- اسلامی
معماری اسلامی و نمادهای بارز آن
برخی از نمادهای معماری اسلامی
گنبد
طاق
مفهوم امام یا پیشوا
نور و رنگ
احجام سه گانه‌ کروی
مباحثی در علوم رفتاری و روانشناسی محیط
پدیدار شناسی
مفهوم مکان
هویت مکان
حس مکان
"لا"مکانی یا "بی" ‌مکانی
حافظه جمعی
خرد جمعی
شعور و حافظه‌ی جمعی
وجه سوم در هستی: ماده، ‌ انرژی و شعور
نظریه‌ی شعور
پزشکی هومیوپاتی
تشریح شعور در حوزه‌ی کلام
شعور مثبت و منفی
تشعشع در کلام
تشعشع شعوری
شواهد تذکر به روح جمعی در قرآن
وجود آگاهی نسبت به مباحث شعور و تشعشع شعوری در فرهنگ اسلامی
معماری، هرمنوتیک، شعور و القای حس و معنا در ناخودآگاهی
نظریه‌های پدیدارشناسانه در روانشناسی محیط
تحلیل ماهیت حس مکان و حس تعلق به اجتماع از منظر شعور
حس تعلق به مکان در شهر‌های قدیمی و شهرهای سنتی
تاملی بر شهرسازی در جهان اسلام از منظری نو و از بُعد شعور
شهرسازی اسلامی در سیره‌ پیامبر اکرم (ص)
شهرسازی اصفهان‌، تجلی نمونه‌ای از شهرسازی ایدئولوژیک ایرانی‌- اسلامی
ریشه‌ی مفهومی شهر- فرهنگ
‌تعریف مدل شهر- فرهنگ
تعریف میدان شعوری
میدان شعوری، شکل گیری کائنات و جاذبه‌ی اجرام سماوی
میدان شعوری فضا- زمان در سرنوشت شهرها
پایداری و مفهوم آن - پیدایش مفهوم پایداری
توسعه‌ی پایدار
ابعاد توسعه‌ی پایدار
پایداری اکولوژیکی
پایداری اجتماعی
پایداری اقتصادی
پایداری محیطی در فرهنگ قرآن
جمع‌گرایی در اجتماع و تلاش در جهت رواج فرهنگ اجتماع محور
کانون‌گرایی در بافت و ساخت شهر
ایجاد محیط ارزشی مرکزی شهر
کانون گرایی در بافت و ساخت شهر
محلات شهری
فصل چهارم: مدیریت و توسعه در شهرسازی معاصر
یکم - نیمه اول قرن بیستم
دوم - نیمه دوم قرن بیستم
سوم- روندها و تحولات پیش روی قرن بیست و یکم
سیر تحول نظری شیوه‌های تهیه و تحقق طرح‌های توسعۀ شهری در کشورهای اروپای غربی (تا پایان دهۀ 1960)
تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری (پس از دهه 1960)
ویژگی‌های شهرنشینی و شهرسازی کشورهای در حال توسعه
چالش‌های عمده شهرهای کشورهای در حال توسعه
ویژگی‌های شهرسازی کشورهای در حال توسعه
سیر تحول نظری شیوه‌های تهیه و تحقق طرح‌های توسعۀ شهری در کشورهای در حال توسعه
در جستجوی پارادایم‌های جدید برنامه ریزی درکشورهای در حال توسعه
استراتژی توسعه شهری (CDS)
اهمیت راهبرد توسعه شهری
پیشینه رهیافت استراتژی توسعه شهری
سیر تحول CDS
هدف از تشکیل سازمان ائتلاف شهرها
نقش استراتژی توسعه شهری در ساماندهی رشد فزاینده جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه
دلایل شکل گیری CDS
تحول نظریه‌های برنامه ریزی
بروز مشکلات در فرآنید «تهیه» برنامه‌ها
نیاز به استقلال برنامه‌ها از تغییرات مدیریتی
نیاز به برنامه‌های موجد تغییرات
محتوای اسناد استراتژی توسعه شهری
محورهای عمده مطالعاتی در سند استراتژی توسعه شهری
نقش راهبرد توسعه شهری و کاهش فقر
تفاوت CDS با طرح‌های جامع و تفصیلی
تفاوت CDS با برنامه ریزی استراتژیک
فرآیند تهیه و اجرای سند راهبرد توسعه شهر CDS
مرحله اول: نیمرخ شهر یا شناخت وضع موجود
مدل‌های مورد استفاده در فرآیند چشم انداز سازی
راهبردها
تجارب جهانی راهبرد توسعه شهری
پروژه CDS شهر شن یانگ چین
فصل پنجم: ساختار ویژگی‌ها، ‌ مسائل و مشکلات نظام برنامه ریزی شهری در ایران
تحولات عمده شهر نشینی و شهرسازی کشور
از سال 1340 تا انقلاب اسلامی ایران
پس از انقلاب اسلامی تا کنون
تاریخچه تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری در ایران
ساختار نظام برنامه ریزی شهری در ایران
جایگاه طرح‌های توسعه و عمران در نظام شهرسازی کشور
نحوه مشارکت مردم در توسعه و عمران شهری
ارتباط نظام برنامه ریزی ایران با عدم تحقق اهداف طرحهای توسعه شهری
موانع عمده عدم تحقق طرح‌های توسعه شهری در ایران
اصلاحات دوره اخیردر نظام شهرسازی کشور
ناکامی نظام برنامه ریزی در شناسائی معضلات شهری در ایران
نظام برنامه ریزی و تشخیص مساله شهری در ایران
کاستی‌های دانش شهری موجود
در جستجوی پارادایم جدید برنامه ریزی
راهکارهای لازم جهت موفقیت رویکرد CDS در نظام برنامه ریزی ایران
فصل ششم: مطالعه تحلیلی توسعه شهر ایرانی- اسلامی
مدیریت شهری و مشارکت مردمی
بررسی سابقه مشارکت مردمی
تدوین چشم انداز
مشخص کردن زمینه‌های مختلف تصمیم گیری در تدوین چشم انداز آتی توسعه شهرها بر اساس مدل AIDA
پالایش اهداف خرد و تدوین اهداف کلان
سوم - تعیین عرصه‌های سیاستگذاری
فصل هفتم: تدوین استراتژی توسعه شهر
فصل هشتم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
منابع و مآخذ