معرفی و دانلود کتاب ولگردی در کوچه‌های زبان: یادداشت‌هایی درباره پدیده‌های زبانی

معرفی کتاب ولگردی در کوچه‌های زبان: یادداشت‌هایی درباره پدیده‌های زبانی

کتاب ولگردی در کوچه‌های زبان: یادداشت‌هایی درباره پدیده‌های زبانی مجموعه یادداشت‌های کورش علیانی است دربارهٔ پدیده‌های زبانی که اغلب در مطبوعات چاپ شده‌اند. در این مجموعه، چند یادداشت هم هست که در وبلاگم منتشر کرده‌ام یا برای نشریه‌ای نوشته‌ام، اما در دقایق آخر با یادداشتی دیگر، که در آن زمان به گمان من درخشان‌تر بوده، عوض کرده‌ام و نزد خودم باقی مانده‌اند.

موضوع تمام این نوشته‌ها زبان و پدیده‌های زبانی است. به خاطرات این چهار دههٔ زندگی‌ام که نگاه می‌کنم می‌بینم همیشه پدیده‌های زبانی برایم جذاب بوده‌اند و من را بیش از همسالان و دوستانم جذب خود می‌کرده‌اند. طبیعتاً این جذابیت و علاقه به اقتضای سن بوده است؛ مثلاً، و باز هم طبیعتاً، در کودکی کتاب حاکمیت و مرجع گزینی چامسکی برایم جذاب نبود بگذریم که شاید هنوز هم نباشد و خوش داشتم سرم را با معماها و لغزهایی مثل «دایی چاقه چایی داغه» گرم کنم.

یکی از چیزهایی که دقیقاً در یک روز سرد زمستان سال ۱۳۵۷ شاید یک ماه به پیروزی انقلاب ذهن من را درگیر خودش کرد و هنوز رها نکرده، و گمان نکنم هرگز رها کند، ربط زبان و قدرت بود. به ماجرا در یادداشت «روزی سه قاشق پشت پلک» اشاره‌ای کرده‌ام. در کلاس جمله سازی، جمله‌ای نوشته بودم که در آن گل‌ها بعد از باران «برق برق» می‌زدند و معلمم، بی اینکه راه و جایی برای بحث و پرسش بگذارد، می‌گفت «برق برق زدن» غلط است و گل‌ها «برق می‌زنند».

احتمالاً هرکس که ذهنش را درگیر الزام‌های زبان مدرسه‌ای نکرده باشد می‌داند که برق زدن یعنی نور افشاندن و برق برق زدن یعنی لحظه به لحظه درخشیدن. انگلیسی‌ها به اولی می گویند to shine و به دومی می گویند to flash. اولی کاری است که یک آینهٔ تخت در محیط نورانی می‌کند و دومی کاری است که یک کپه خرده شیشه می‌کند.

به هر حال، معلم در جایگاه معلمی قدرت داشت و این قدرتش زبان من را محدود می‌کرد. از نگاه او زبان چیزی بود که کتاب درسی تأییدش می‌کرد و «برق برق زدن» ساختار مشکوکی بود که نه خودش و نه حتی شبیهش در کتاب‌های درسی نیامده بود؛ پس جایی در زبان نداشت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
سپاسنامه
همشهری جوان
نازک نارنجی
کرایه ش چهارصد تومن اِه
چایی؟ نه! خوبم
«دودو بَف» و «چیچه چیچَس»
هلیم بخور با حویج
خط گرفتن و حال گرفتن
زبان آن رانندۀ خجول
یک قبضه پتو و دو سیخ آش
طرف اصلاً ریخت این حرف ها هم نیست
حدیث نفس کمتر گو
رنج فکر کردن با دست
جراحی پوست یا تغییر رژیم غذایی؟
یک میز بستنی در تهران دودآلود
شاعر اگر دیوانه شد، دیوانه شاعر می شود؟
از درجۀ اعتبار ساقط است
بر سر جنازۀ سبْک
راننده و معین و سمندر
روزی سه قاشق پشت پلک
خرید نازبوی جهت حفظ اصالت زبان فارسی
فرمانروایان دستور زبان
درس های خرمافروش
اقتدار بی مایه
زبان از پیش معلوم
غلط انداز
این چشم بادامی ها
تو را می ویرایم چون نان و نمک
از نیکو به هوشتنگ خان
من افتخار می کنم
تحقیقات ادامه دارد
چرا بحث می کنی آقا؟
ما استرعاب داریم؟
اینترنت
آنچه علم نمی گوید
چرا مترجم باید؟
شین زائد و زشت؟
شجاعت افزودن تکواژ
لبتاب یا لپتاپ
بی استاد زنده می مانیم اگر بگذارند
تهران امروز
واژه های یخ بسته
افشای پشت پردۀ زبان
خنگی از خودمان است
در عقل کل بودن عقل کل
بازی زبان را مبهم می کند
اغوا با زبان ممکن است و غیر اخلاقی
من و شما و ایشان
زبان شناسان تاریخی و ماجرای میگو
نحو و روش انتقال آن
توانستن و بلد بودن
آسانی ملاکی انسانی است
رخت و چوب شبانی
تاریخ ملاک رفتار زبانی نیست
از قیاسش خنده آمد خلق را؟
هر فاعلی که فاعل نیست
«ر» آمریکایی
خطاگیران
ارسطو، خودبسندگی و آن پیکرۀ غول آسا
می گویند حرف زیادی نزنید
ممیز، اعشار و هدف اصلی زبان
خون و خون؛ ایستادن و ایستادن
زبان در محصولات فرهنگی
اسکیموها و عامه پسندها
این را امروز برای شما نوشته اند