معرفی و دانلود کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن

معرفی کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن

کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن نوشته‌ی رشید رکابیان، حمیدرضا داودی و مهرداد عله‌ پور، پژوهشی دقیق و کاربردی است که تأثیر و قدرت مجلس کشورمان را بر اجرای قوانین بررسی می‌کند.

حاکمیت قانون یکی از مفاهیم بنیادی در دنیای امروز محسوب می‌شود و تاکنون در رشته‌های گوناگون علوم انسانی مانند فلسفه، حقوق، علوم سیاسی، جامعه شناسی و اقتصاد مورد توجه کارشناسان و محققان قرار گرفته است. در عمل هم برای استقرار قانون در جامعه نیاز به قوانینی سیستماتیک و جدی وجود دارد که در بسیاری از کشورها این وظیفه بر عهده‌ی مجلس است.

کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن (The role and the position of the majlis in the rule of law and its proper implementation) از جمله آثار ارزشمندی است که به اجرای صحیح حاکمیت قانون در قالب مجلس‌ شورای‌ اسلامی می‌پردازد و کوشیده است با نگاهی واقع‌بینانه این موضوع را تحلیل کند. آنچه ارزش کتاب پیش رو را بیشتر می‌کند، سابقه‌ی مطالعاتی نویسندگانش است.

آن‌ها کوشیده‌اند تا با رویکردی توصیفی تحلیلی و با کاربَست ملاحظات کاربردی، تحلیلی واقع‌بینانه از ماهیت حاکمیت قانون در نهاد مجلس شورای اسلامی ارائه دهند و تا حدود زیادی نیز در این زمینه موفق عمل کرده‌اند و جزئیات ذکر شده در کتاب به حدی زیاد است که می‌توان آن را اثری مرجع در این زمینه دانست.

کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم:

با توجه به سرفصل‌های دانشگاهی، اثر پیش‌رو را می‌توان به‌عنوان منبع مکمل برای برخی از دروس مربوطه به دانشجویان دانست. البته ناگفته نماند آگاهی نسبت به حقوق و قوانین مجلس شورای اسلامی وظیفه‌ی تمام ایرانیان است.

در بخشی از کتاب نقش و جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن می‌خوانیم:

به‌تحقیق از هنگام ظهور علم اقتصاد، توسعه در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و همچنین سیاست‌گذاریِ توسعه اقتصادی به سه دوره متمایز قابل تفکیک است؛ دوره نخست، از پایان جنگ جهانی دوم آغاز می‌شود و تا اواخر دهه 1970 ادامه می‌یابد.

این دوره مقارن با بازسازی ویرانی‌های جنگ در اروپا و طرح مارشال بود و از طرفی بحران بزرگ 1929 را نیز پشت‌سر داشت. لذا اکثر نظریه‌پردازان و سیاست‌گذاران اعتقاد به دولت بزرگی داشتند که زمام امور را در دست بگیرد و شرکت‌های دولتی به‌مثابه «قهرمان ملی» تصور می‌شدند. در کشورهای درحال توسعه نیز استدلال بر این بود که چون بخش خصوصی توان و سرمایه مورد نیاز برای بسیج توسعه را ندارد، پس دولت از طریق شرکت‌های دولتی، منابع لازم را تجهیز می‌کند. نظریات کینزی نیز دولت را عامل تصحیح‌کننده شکست بازار می‌دانستند که با طرح‌های عمرانی دولتی و صرفه‌های مقیاس حاصل شده از آن، فرآیند توسعه را تسریع می‌بخشید.

این دوره تا اواخر دهه 1970 ادامه یافت. اما شرکت‌های دولتی در عمل نشان دادند که کارایی و انعطاف‌پذیری لازم را نداشته و در معرض فشارهای سیاسی و تورم نیروی کار قرار دارند و اکثریت آن‌ها زیان دیده‌اند. در چنین شرایطی دیدگاه طرفداران اقتصاد بازار (مکتب شیکاگو یا نولیبرال‌ها) که خصوصی‌سازی را یک غایت و کمال مطلوب دانسته و خواهان کاهش سهم دولت در تولید ناخالص داخلی و محدود کردن نقش دولت در اقتصاد بودند به‌شدت رواج یافت.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: سپهر نظری پژوهش (نظریه حکمرانی خوب)
مقدمه
1. تبیین سیر تاریخیِ تئوریِ حکمرانی خوب
2. تعاریف معطوف به نظریۀ حکمرانی خوب
3. شاخص‌های حکمرانی خوب
4. تئوری حکمرانی خوب و مقولۀ پاسخگویی
5. تئوری حکمرانی خوب و مقولۀ شفاف‌سازی
6. مدل مفهومیِ معماری حکمرانی خوب
7. مباحث بنیادین در بررسی حکومت‌داری خوب
8. مهم‌ترین کنشگران عرصۀ حکمرانی خوب
9. مقولۀ حکمرانی خوب از منظر اسلام
جمع‌بندی فصل
فصل دوم: تبیین تاریخی جایگاه قوه مقننه در ایران و جهان
مقدمه
1. تاریخچه قانون‌گذاری و حاکمیتِ قانون درجهان
2. تاریخچه قانون‌گذاری و حاکمیت قانون در ایران
جمع‌بندی فصل
فصل سوم: شاخص‌های حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن در حکمرانی مطلوب
مقدمه
1. محدودیت‌های قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی از منظر اصل حاکمیت قانون
2.  شاخص‌های حاکمیت قانون در باب اجرای حکمرانی خوب در قالب مجلس شورای اسلامی
3. شاخص‌های حاکمیت قانون و حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی و تمدن نوین اسلامی
جمع‌بندی فصل
فصل چهارم: تبیین جایگاه مجلس‌شورای‌اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن
مقدمه
1. تبیین جایگاه حاکمیت قانون در جمهوری اسلامی ایران و مُنتخبی از کشورها
2. تبیین جایگاه مجلس شورای اسلامی در حاکمیت قانون و اجرای صحیح آن
جمع‌بندی فصل
فصل پنجم: بازوهای تقنینی و نظارتی مهم‌ترین ابزارهای مجلس شورای اسلامی در اجرای حاکمیت قانون
مقدمه
1. تبیین لغوی و اصطلاحی مفهوم نظارت
2. ترتیب‌بندی انواع نظارت
3. مبانی نظارت و بازرسی از دیدگاه اسلام
4. مکانیسم‌های نظارتی در جمهوری اسلامی ایران؛ با تأکید بر مجلس شورای اسلامی
5. پیشنهاداتی در خصوص اِعمال مؤثر نظارت از جانب مجلس شورای اسلامی
6. قانون‌گذاری در حکومت اسلامی
7. کارکرد تقنینی مجلس شورای اسلامی بر اساس آراء اسلامی
8. کالبدشکافی علل ضعف دستگاه‌های نظارتی و تقنینی مجلس شورای اسلامی در راستای اجرای حاکمیت قانون
9. راه‌کارهای مؤثر در اجرای حاکمیت قانون در قالب مجلس شورای اسلامی
جمع‌بندی فصل
تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش
1. فساد سیستماتیک و اثرات آن بر حاکمیت قانون
2. اصل شفافیت
3. توجه به امر گردش نخبگی و شایسته‌سالاری
سخن پایانی
1. اصلاح و بازنگری جدی در نظام قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران
2. اصلاح قانون انتخابات؛ با رویکرد اصلاح و ارتقاء نظام انتخاباتی (تعهد و تخصص)
3. توجه به منافع ملی به‌جای نیازهای منطقه‌ای
4. بهرهگیری صحیح از ابزارهای نظارتی
5. تنقیح و پرهیز از انباشت قوانین
6. توجه ویژه و جدی به فعالیت و اثرگذاریِ کمیسیون‌های تخصصی
7. چابک‌سازی سازمان
8. شکل‌گیری مجلسی نو تحت عنوان مجلس اَدنی و مجلس اعلی
9. قانون‌گرایی و قانون‌پذیری نمایندگان
10. اصلاح و بازنگری جدی در آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
11.  ایجاد مرکز اطلاعات و داده‌های مجلس شورای اسلامی
12. التزام عملی به بیانات مقام معظم رهبری (ولی فقیه زمان)
13. مشارکت همگانی در انتخاب نمایندگان اصلح با معیارهای تعهد و متخصص
منابع و مراجع
الف) فارسی
ب) انگلیسی
ضمیمه: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران