معرفی و دانلود کتاب فعالیت‌های یادگیری: طراحی، اجرا و ارزشیابی

معرفی کتاب فعالیت‌های یادگیری: طراحی، اجرا و ارزشیابی

کتاب فعالیت‌های یادگیری: طراحی، اجرا و ارزشیابی نوشته محمود تلخابی، به بررسی فرایند یادگیری از جنبه‌ی روانشناسی شناختی می‌پردازد و مربیان و معلمان را در زمینه‌ی طراحی فعالیت‌های یادگیری راهنمایی می‌کند.

بسیاری از اندیشمندان تربیت، رسالت اصلی معلمان را «تدریس» می‌دانند، اگرچه در مفهوم تدریس بین صاحب‌نظران اختلاف نظر وجود دارد، اما به نظر می‌رسد مسئله اصلی، اختلاف نظر در مفهوم تدریس نیست، بلکه تعریف رسالت اصلی معلمان است. در این کتاب، «طراحی و اجرای فعالیت‌های یادگیری» به منزله رسالت اصلی معلمان تلقی شده است و از معلمان انتظار می‌رود با کمک شواهد علمی معتبر به خلق فرصت‌های یادگیری بپردازند و معیارهای لازم برای اجرای فعالیت جهت تحقق یادگیری عمیق را به کار گیرند و در نهایت به ارزشیابی فرایند طراحی و اجرای فعالیت‌ها مبادرت ورزند.

رویکرد کتاب حاضر در فرایند طراحی و اجرای فعالیت‌های یادگیری، بهره‌گیری از مطالعات شناختی و سازگار ساختن اقدامات یادگیری با ظرفیت‌های طبیعی ذهن و مغز انسان است. به این معنا که برای تحقق فهم عمیق یا یادگیری عمیق لازم است فرایندهای شناختی از قبیل توجه، حافظه، تفکر و ... به نحو درستی به کار گرفته شود تا یادگیرندگان نه تنها به درک صحیح و کامل مفاهیم و مهارت‌ها دست پیدا کنند بلکه از امکان‌های دست‌کاری دانش و مهارت برای ساختن دانش بهره‌مند شوند و بینش عمیقی درباره نقش و نسبت خود با جهان پیدا کنند.

ایده اصلی این کتاب برگرداندن مدرسه به نقش اصلی خود به عنوان کانون یادگیری است، جایی که در آن رویداد یادگیری به طور طبیعی اتفاق می‌افتد. در تجربه روزانه مدرسه، معلمان به جای بحث درباره کنش‌های تدریس، به گفتگو درباره نحوه هدایت تجارب یادگیری دانش‌آموزان می‌پردازند. به بیان دیگر، زندگی در مدرسه، شبیه به زندگی واقعی است و در آن مسئله‌های دانشی (مانند مسائل ریاضی و علوم و ...) فعالیت‌های روزانه دانش‌آموزان را تشکیل نمی‌دهد، بلکه مسائل روزمره آن‌ها شبیه به مسائل واقعی زندگی است و مسئله‌های دانشی درون آن نهفته است.

تجربه این فعالیت‌ها، نه تنها به افراد کمک می‌کند تا به کاربست خلاقانه دانش بپردازند، بلکه فرصتی برای خلق دانش و نوآوری فراهم می‌کند. در این تجارب یادگیری، نگاه دانش‌آموزان به دنیای پیرامون تغییر می‌کند، نگرشی که به واسطه آن دانش‌ورزی و حل خلاقانه مسائل اهمیت پیدا می‌کند.

موضوع دیگری که در این کتاب مورد تأکید قرار می‌گیرد، نقش فرایندهای اجتماعی در یادگیری است. از آنجا که مغز شما یک ارگان اجتماعی است برای توسعه آن ناگزیر از تجربه فرایندهای اجتماعی هستید. بنابراین در طراحی تمامی فعالیت‌ها، فرصت‌هایی برای تعامل اجتماعی، همکاری و کار گروهی فراهم می‌شود تا افراد در دنیای شناخت اجتماعی غوطه‌ور شوند و در پیوند با اذهان دیگر به توسعه ذهن خود بپردازند.

در بخشی از کتاب فعالیت‌های یادگیری می‌خوانیم:

یکی از یافته‌های چشمگیر و با پشتوانه قوی در علوم یادگیری، نقش مهم تعامل اجتماعی در یادگیری است. هنگامی‌که دانش‌آموزان و معلمان در فعالیتی موقعیتی برای ساخت فهم مشترک با هم همکاری می‌کنند، تعامل اجتماعی به بهترین نحو در خدمت یادگیری قرار می‌گیرد. درک و فهم اصول و ایده‌ها از طریق به اشتراک گذاشتن، به کار‌گیری و مباحثه با دیگران رشد و توسعه می‌یابد. علاوه بر آن باعث ایجاد اجتماع یادگیرندگان می‌شود که می‌تواند از ارتباط بین ایده‌های دانش‌آموزان پشتیبانی کند.

گفت‌وگو، مشارکت گروهی و یادگیری فردی را تسهیل می‌کند. نتایج یادگیری در گروه‌های مشارکتی بهتر از محیط‌های یادگیری فردی یا رقابتی است. دلایل زیادی برای این وجود دارد که چگونه همیاری و مباحثه، یادگیری فردی شرکت‌کنندگان را بهبود می‌بخشد. برای مثال برای این‌که افراد در گروه بتوانند به صورت مؤثر شرکت و مباحثه کنند باید بتوانند به طور دقیق توضیحات و پرسش‌های خود را ارائه کنند و به توضیحات دیگران گوش کنند و به این ترتیب دانش خود را آشکار کنند که باعث ایجاد پیوندهای جدید می‌شود. همیاری همچنین می‌تواند شکاف دانشی و بدفهمی‌های ایجاد شده را آشکار و تصحیح کند. مباحثه باعث تأمل افراد بر فرایند استدلال خودشان می‌شود که می‌تواند تغییر مفهوم را بهبود بخشد. یادگیرندگان به طور ناگهانی فعالیت همیارانه کارآمد را یاد نمی‌گیرند. دانش‌آموزان معمولاً برای رشد مهارت‌های همیاری مانند رعایت نوبت، گوش کردن فعلانه، ارزیابی نقادانه و احترام به عقاید دیگران نیاز به الگوسازی و راهنمایی دارند.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
فصل اول - کلیات
مقدمه
آسیب‌شناسی وضع موجود
آنچه در این کتاب می‌توان یافت
فصل دوم - زمینه‌های نظری
ریشه‌های نظری
آموزش تلفیقی
تلفیق در حوزه‌های یادگیری
تلفیق حوزه‌های یادگیری
علوم و ریاضی
یادگیری پروژه‌محور
فصل سوم - طراحی فعالیت‌های یادگیری
اصول شناختی در طراحی فعالیت‌های یادگیری
آموزش مبتنی بر فرایندهای شناختی
کنش‌های اثربخش در طراحی فعالیت‌های یادگیری
معیارهایی برای بهسازی کلاس درس
شواهد کنش‌های اثربخش در کلاس درس
الگوی طراحی فعالیت
فصل چهارم - راهنمای طراحی فعالیت‌های یادگیری
معیارهای کلی طراحی فعالیت
معیارهای طراحی فعالیت یادگیری تلفیقی
فعالیت‌های تلفیقی علوم، ریاضی و فارسی
راهنمای معلم ریاضی و خواندن
فعالیت‌های تلفیقی ریاضی و فارسی
منابع
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوست شماره 1 - معیارهای ارزیابی فعالیت‌های یادگیری
پیوست شماره 2 - نمونه فعالیت تلفیقی علوم، ریاضی و خواندن
پیوست شماره 3 - نمونه کاربرگ فعالیت پل بسازیم
کاربرگ دانش‌آموز شماره (الف)
کاربرگ دانش‌آموز شماره (ب)
کاربرگ ارزیابی
پیوست شماره 4 - نمونه کاربرگ فعالیت ریاضی و خواندن