معرفی و دانلود کتاب غزل و مولانا

معرفی کتاب غزل و مولانا

کتاب غزل و مولانا نوشته‌ی نصرت الله کامیاب تالشی، سرگذشت مولانا جلال الدین محمد بلخی، شاعر مشهور ایرانی را شرح داده و به نقد و تفسیر غزلیات و افکار وی در دیوان شمس می‌پردازد.

تحقیق و بررسی سطح ادبی، هنری، عرفانی و... غزلیّات دیوان شمس (دیوان کبیر) کاری بس عظیم و سترگ است؛ زیرا دامنه‌ی تخیّلات، وسعت معلومات، پهنه‌ی اندیشه‌ی ادبی، عرفانی، فلسفی، تصوّف و بینش معارف اسلامی مولانا به قدری وسیع و گسترده است که دست‌یابی به همه‌ی ابعاد و سطوح آن در اشعار غنایی عرفانی هنری، امکان‌پذیر نمی‌باشد.

شرح زندگینامه‌ی مولانا جلال‌الدین بلخی:

مولانا در سال 604 ه. ق. در شهر بلخ متولد شد. پدرش بهاءالدین ولد از رؤسای شریعت بوده و سلطان‌العلماء لقب داشت. از همان آغاز بهاء‌الدین، مولانا را به نحو صحیح تربیت کرد و او را به کسب دانش و کمالات واداشت. مولانا از کسب علوم زمان خود، لحظه‌ای غافل نبود و پیوسته در تحصیل علوم می‌کوشید. وی در سن 18 سالگی در لارنده‌ی ترکیّه با زنی به نام گوهرخاتون ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سلطان ولد است.

مولانا در سن 24 سالگی به جای پدر نشست. وی همچنان به تحصیل علوم عصر خود و کمالات می‌پرداخت و بر دامنه‌ی اطلاعات خود می‌افزود. او به مکان‌های مختلفی سفر کرد و در همه جا کسب معارف و دانش می‌نمود تا جایی که او سرآمد علوم آن زمان شد.

مولانا مدت 5 سال در قونیه مدرّس علوم فقهی و دینی بود. او در تصوّف و عرفان دستی داشت و کلاس درسش همه‌جا دایر بود. در هر شهری که اقامت می‌گزید به ارشاد مریدان خود می‌پرداخت. مولانا فردی متدیّن و با ایمان بود و کوچکترین خدشه‌ای در عقاید دینی او وارد نمی‌شد.

مولانا با چنین افکاری بلند، آثاری بی‌بدیل از خود بر جای گذاشته که مشهورتر از همه مثنوی معنوی و غزلیّات او به نام «دیوان کبیر» یا «دیوان شمس» است. غزلیّات وی تکمیل‌کننده‌ی قصاید خراسانی است که با تصوّف و عرفان آمیخته شده و اوج عرفان عاشقانه در زبان غزل را نمایان می‌سازد. مولانا در همه جای غزلیات پرمعنی خود، به یگانگی خدا پرداخته و ارتباط انسان با خدا را حفظ می‌کند.

غزلیات مولانا بیشتر بیانگر حالات جذبه، موسیقی و شور غنایی است. اما از مسائل و مطالب تصوف و عرفانی نیز خالی نیست بلکه او اشعاری با مضامین صوفیانه و عاشقانه و عارفانه دیوان کبیر را مزین کرده است.

در بخشی از کتاب غزل و مولانا می‌خوانیم:

در شعر مولانا جذبه و شوق فراوان وجود دارد، شوق دیدار یار، شوق جنبش و حرکت، شوق زندگی، ‌شوق ماندن، شوق رفتن، شوق امید، جذبات عالی سرور، جذبه و حال و... بین او و معشوق ازلی و ابدی نیز جذبه و کششی است که او را بی‌اختیار به سوی معبود می‌کشاند و عنان اختیار به راستی در دستان عشق قرار دارد:

هر که را اختیار کردش عشق مست و بی‌‌اختیار خواهد بود
هر که او پست و مست عشق نشد تا ابد در خمار خواهد بود

فهرست مطالب کتاب

دیباچ
بخش اوّل
فصل اول: زندگی مولانا
فصل دوّم: شعر مولانا
پی‌نوشت، بخش اوّل، فصل دوّم
بخش دوّم
فصل اوّل: جان پاک و گفتار درمانی و آرامش و صفای باطن و بقای اندیشه
پانوشت‌ها، بخش دوّم، فصل اوّل
فصل دوّم: پایه‌های اساسی شعر غنایی مولانا
پانوشت‌های بخش دوّم، فصل دوّم
بخش سوّم
فصل اوّل: بلاغت و فصاحت مولانا در اشعار غنایی
فصل دوّم: مولانا و ابن عربی و تصوّف و عرفان در قرن هفتم هجری، انسان کامل و ظهور فرقه‌ی مولویّه و پیروان آن
پانوشت‌های فصل دوّم، بخش سوّم
سخن پایانی
منابع و مآخذ (سرچشمه‌های اصلی)