معرفی و دانلود کتاب سایه‌ی مجازی ما

معرفی کتاب سایه‌ی مجازی ما

دامون براون در کتاب سایه‌ی مجازی ما، به ثبت خاطرات و یادبودها در ابزارهای مجازی اشاره کرده و به چگونگی ایجاد این سایه در زندگی ما پرداخته است. سایه‌ای فیزیکی، که نشانی از موقعیت واقعی خود ماست و ما اکنون در آن سایه به سر می‌بریم. هرچند این سایه مقدار کمی عقب‌تر است. 

دامون براون (Damone Brown) معتقد است توجه اصلی ما باید بیشتر معطوف به گشودن حقیقت زندگی پیش روی‌مان باشد تا مستندسازی و ساختن تاریخچه زندگی‌مان. 

در فصل‌های نخست کتاب سایه مجازی ما (Our virtual shadow) به ایجاد نشان‌هایی در ذهن‌مان برای یادآوری تجربه‌ها و خاطرات اشاره شده است و این که نشان‌ها، فضایی از ذهن ما را اشغال می‌کنند. به‌ علاوه برای ایجاد چنین نشان‌هایی ‌باید لحظات خوشی را که می‌توانیم داشته باشیم، فدای ثبت آن‌ها کنیم. وجود چنین فضایی در ذهن، منجر به ایجاد سایه‌ای غیر واقعی برای ما می‌شود که همیشه ذهن ما را با خود درگیر می‌کند و یا به‌عبارتی همیشه دنبال ماست. 

در ادامه نیز از محاسن و معایب فناوری برای ثبت لحظات در حافظه‌های رایانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی سخن به میان آمده است. 

دامون براون از یک تجربه شخصی درباره سایه مجازی اینگونه روایت می‌کند: هنگامی که درحال توییت کردن با گوشی همراه بودم، به تیر چراغ برق خوردم. بی‌شک فناوری تلفن همراه و اینترنت، زندگی ما را تغییر داده است و کسی تاکنون در ردّ این حرف، استدلالی ارائه نکرده است. 

بحث حقیقی ما درباره‌ی تعارض میان مستندسازی زندگی‌مان و آن زندگی واقعی است که در حال سپری کردن آن هستیم. انفجار شبکه‌های اجتماعی، تالارهای گفت‌وگو و سایت‌های دریافت‌کننده‌ی پیام‌ها و اخبار بسیار کوتاه، بازتاب دهنده‌ی علاقه‌ی روزافزون ما در پی‌گیری اطلاعاتی هستند که دوست داریم جمع خودمان و دیگر افراد را در دانستن آن‌ها سهیم کنیم. امروزه عادت کرده‌ایم لحظه‌های زندگی خود را ضبط کنیم و به حافظه‌های رایانه‌ای بسپاریم. اغلب، پیام‌دهندگان به شبکه‌های اجتماعی را در علاقه‌ی روزافزون خود برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات، مقصر دانسته و خودمان را بی‌تقصیر می‌دانیم.

ما می‌خواهیم تویتر، فِیس‌بوک و پایگاه‌های اینترنتی که برای ثبت اظهار نظرات هستند را در تصنّعی بودن و عدم هیجان زندگی روزمره‌مان مقصر بدانیم. ما هنوز نمی‌دانیم چرا علاقه‌مند هستیم وانمود کنیم مسایل پیش پا افتاده‌ی زندگی ما، موضوعات با شکوهی هستند. خود بزرگ‌سازی و خود شیفتگی، از ویژگی‌های جدید انسان‌ها نیستند. ما همیشه درباره‌ی خودمان تعریف‌های شاعرانه‌ای داریم. اما این تمجیدها بر اساس سنت، به دست‌ نوشته‌هایی محدود می‌شوند که امروزه در انزوا هستند. دفتر خاطرات روزانه‌ی مندرسی که کنار رخت‌خواب جا خوش کرده‌اند، دست‌نوشته‌هایی که به دست عاشقان می‌رسیدند و یادداشت‌هایی که میان جلدی چرمین، به زردی می‌زنند، از این دست شمرده می‌شوند.

بدیهی است این ابزار سنتی و قدیمی برای ثبت خاطرات هنوز رواج داشته و کارایی دارد، اما در شرایط کنونی راضی‌کننده نیستند. نیاز کنونی ما ثبت خاطراتمان در صندوق ذخیره‌ی مجازی یا بر صفحه‌های تالارهای گفت‌وگو در شبکه‌ی اینترنت است. دیگر خبرهای خصوصی و محرمانه به‌صورت آشکار درآمده و جنبه‌ی عمومی پیدا کرده‌اند. بدون شک مسؤولیت بخشی از این مسأله بر عهده‌ی فناوری است. اما عمومیت یافتن مسایل شخصی پیچیده‌تر از آن است که به‌نظر می‌رسد. 

در کتاب سایه مجازی ما حقیقتی را کشف می‌کنیم. آن این است که توجه اصلی ما بیشتر متوجه مستندسازی و ساختن تاریخچه‌ای برای زندگی‌مان است. در حالی که باید معطوف به کشف حقیقت زندگی پیش رویمان باشد.

باید درباره‌ی سایه‌ی فیزیکی خود بیاندیشیم و این که چگونه با تأثیرات خارجی می‌توان آن را از شکل طبیعی خود خارج کرد. چطور چاقی و فربهی فردی که در یک فضای سه بعدی قرار دارد، روی یک سطح صاف که همان تصویر وی است، بر کاغذی نازک انعکاس پیدا می‌کند. این که چگونه می‌توان تصویر به‌وسیله‌ی دیگران یا حتی خود فرد، طوری دستکاری شود که انعکاس دهنده‌ی چیزی باشد که در واقع درست نیست. مشابه چنین چیزی برای سایه‌ی مجازی ما نیز اتفاق می‌افتد. در دنیای جدیدمان سایه‌های خود را با زندگی حقیقی‌مان اشتباه می‌گیریم. مستندسازی زندگی‌مان چیز جدیدی نیست اما مقدم ساختن سایه‌ی زندگی بر اصل آن، مسأله‌ی عمده‌ی دنیای مدرن است. 

تناقض کنونی میان تجربه‌ی زندگی و مستندسازی آن، به پیش از شروع عصر فناوری و دست کم به دوران کهن ابداع خط باز می‌گردد. در گذشته، برای تهیه‌ی مستنداتی از زندگی، قالب‌بندی مشخصی داشتیم. با این حال نگران کشمکش میان تجربه‌ی زندگی و به تحریر درآوردن آن نیز بودیم. پس از آن ابزارها احساس نیاز ما برای ثبت خاطرات برجسته را برآورده کردند، اما این ابزارها ما را از زندگی واقعی که در حال سپری کردن آن هستیم، دور نگاه داشته‌اند. 

در حال حاضر، ما در غایت مأموریت نابخردانه‌ی خود هستیم، مأموریتی که بر اساس آن همه چیز را قربانی حفظ خاطرات زندگی‌ خود می‌کنیم. حتی اگر در حال حاضر این ثبت کردن سبب نقصان در زندگی ما شود. 

در بخشی از کتاب سایه مجازی ما می‌خوانیم:

مشترکات عجیبی میان نوشتن و نقاشی کشیدن وجود دارد. تصاویر نقاشی طوری ایستاده‌اند و به ما می‌نگرند که گویی زنده هستند. اما اگر کسی از آن‌ها چیزی بپرسد، بی‌شک نمی‌توانند پاسخی بدهند. این درست همانند کلمات نوشته شده است. وقتی به کلمات یک سند مکتوب، ناجوانمردانه یورش برده می‌شود، به پدری برای پشتیبانی نیاز خواهد داشت. آنان هرگز نمی‌توانند به تنهایی از خود دفاع کنند و به حمایت از خود برخیزند.

سقراط معتقد است کلمات آن طوری که بیان می‌شوند معنی می‌شوند، نه آن طور که نوشته می‌شوند. رها کردن ناقص و ابتر آن‌ها بر روی سند کاغذی، به مثابه‌ی آن است که پدری فرزند بی‌دفاعش را تنها بگذارد.

مشکل دیگری که سقراط مطرح می‌کند ندانستن مخاطبانی است که کلمات برای آن‌ها نوشته شده است. بر خلاف مکالمه‌ای که بین دو نفر انجام می‌گیرد و هر دو طرف مخاطب خود را می‌شناسند، هر کس می‌تواند برگی از یک نوشته را بخواند. آن وقت چگونه می‌توانیم مباحث مکتوب را مناسب با خواننده‌ی دیگر تنظیم کنیم؟ یا در حالت بدتر، اگر نوشته‌ها به دست خواننده‌ای بیافتد که پیش‌بینی آن را نمی‌کردیم، چه خواهیم کرد؟ تا پیش از الفبای مدرن ما، تمام داستان‌ها، مباحثات، گفت‌وگوها و تواریخ، زبان به زبان از یک نسل به نسل دیگر منتقل می‌شد. داستان‌سرایی گریوت‌ها یعنی کسانی که بانی حفظ، حراست و انتقال ادبیات و سنن تاریخی در میان اقوام بودند، درون خانواده‌ها، شهرها وکشورها موجب اشتراک اندیشه‌ها می‌شد. سقراط می‌نویسد: با تاریخ مکتوب، اشیای بی روح آن طور که ما قبول داریم تداعی می‌شوند، و نمی‌توان آن‌ها را با مخاطب خاصی مطابقت داد.

فهرست مطالب کتاب

سخن مترجم
درآمد: یک ماموریت مضحک
فصل اول: لنگرگاه‌های حافظه
فصل دوم: یک یادآوری از هیچ
فصل سوم: اینترنت فرار کرده است!
فصل چهارم: دفاع از میراث
فصل پنجم: دنیایی مانند خمیر نرم
فصل ششم: ترس از چیزهای غیر منتظره
فصل پایانی: تسخیر زمان
منابع