معرفی و دانلود رایگان کتاب ره آورد: از ژرفاى دعاى ابوحمزه ثمالى

معرفی کتاب ره آورد: از ژرفاى دعاى ابوحمزه ثمالى

و چه زیبا و دوست‌داشتنى است سحرهاى ماه رمضان، خلوتى که کم‌تر دست مى‌دهد تا ـ به دور از غوغاى بى‌حاصل روزانه، که زندگى انسان‌ها را غرقه در خود ساخته ـ این امکان فراهم آید تا دمى هم به خود بپردازیم و قصّه‌ى دل‌هاى پُرغصّه باز گوییم.

آن زمان که برادران خطاکار یوسف، پدر را گفتند که:

(براى ما استغفار کن.)

یعقوب در پاسخ به این درخواست به آنان گفت :

(به‌زودى در پیشگاه خدایم برایتان طلب بخشش مى‌نمایم.)

آن‌حضرت این فاصله‌ى زمانى را، از هنگام درخواست فرزندان تا زمان طرح تقاضا از خداوند، بدان‌جهت مطرح نمود تا «وقت سحر در رسد» و در آن هنگام از خداوند بخشش آنان را نماید.پیامبر اکرم 6نیز مى‌فرمایند :

«بهترین هنگامى که شما خداوند بزرگ را در آن مى‌خوانید وقت سحر است.»

چنین است که با توجّه به تأثیر موقعیّت زمانى و مکانى در نیایش، هنگام سحر از ارج و قدر افزون‌ترى برخوردار است. از این جهت همواره روى وقت سحر عنایت خاصّى بوده است تا جایى‌که امام کاظم (ع)پس از برخاستن از رکوع نماز وتر و پیش از رفتن به سجده، به پیشگاه خداوند عرضه مى‌داشتند که:

«خداوندا، این جایگاه کسى است که نیکوکارى‌هایش از توست، شکر او کم و گناه او بیش است. و جز مهربانى و مداراى تو این کمبود را چاره‌سازى در میان نیست و تو در کتابِ فروفرستاده‌ات بر پیامبرت فرموده‌اى که: ((مؤمنان) مقدار کمى از شب را مى‌خوابند و در سحرگاهان به استغفار در پیشگاه تو مى‌پردازند.) خدایا، من خوابم گران شد و به‌طول انجامید و قیامم به آیین بندگى کاستى گرفت و اینک سحر است و من از پیشگاه تو طلب بخشش دارم؛ استغفار کسى که براى خود و به خود، هیچ‌گونه سود و زیان و مرگ و حیاتى را توانا و دارا نیست.»

از این‌رو، سزاوار چنان است که در میان موقعیّت‌هاى زمانى و مکانى دعا، سحر را اهمّیّتى افزون‌تر دهیم و از سیره‌ى پیشوایان خود در بیدارى شب الهام گیریم و این امر مهم را غنیمت شماریم که وقت فضیلت نماز شب، هنگامى است که نماز وتر به نافله‌ى صبح بپیوندد تا بدین‌سان سربلند از سحرگاهان بگذریم و بر دامن صبح بنشینیم.

سالیانى نه چندان کم است که در این راستا توفیق بیدارى سحر و نیایش با خداى متعال دست داده که امرى بسیار مبارک و فرصتى بس مغتنم است. متن انتخابى براى این گفت‌وگوى جانانه با حضرت حق، دعاى ابوحمزه‌ى ثمالى رسیده از ناحیه‌ى مولایمان امام سجّاد (ع)است. رسم بر این شده که در فرصت میان دو بخش دعا، سخنانى نیز بیان گردد؛ باشد که در زمینه‌ى تحقّق اهداف نیایش مؤثّرتر عمل کند. حاصل این گفت‌وگوها تا کنون ثمراتى ماندگار به‌بار آورده است. نخستین نوشته در این باب، تدوین کتابى با نام حرفى از هزاران در بیان برخى از فضایل مولایمان امیرمؤمنان على (ع)است که به مصداق: خوش‌تر آن باشد که سرّ دلبران  گفته آید در حدیث دیگران ترجمه‌ى بخشى از کتاب شرح نهج‌البلاغه نگارش ابن‌ابى‌الحدید معتزلى سنّى‌مذهب است. این کتاب، حاوى متن و ترجمه و شرح کوتاه 24 حدیث از رسول خدا 6به استناد مدارک اهل سنّت در زمینه‌ى فضل و برترى امیرمؤمنان على (ع)بر دیگران مى‌باشد.

دومین نوشته، کتابى تحلیلى با نام بر بساط نیایش بود که در مسأله‌ى دعا به زبان فارسى مباحث متنوّع و دل‌انگیزى در بر دارد.

نوشته‌ى سوم کتابى با نام جان‌مایه‌ى سحرى است که به شرح یکى از حکمت‌هاى ارزنده و آموزنده‌ى نهج‌البلاغه اختصاص یافته است.

نوشته‌اى که اینک مى‌خوانید، چهارمین حاصل از این سلسله کارهاست. که به نام ره آورد با دقّت و ژرف نگرى، معناى پاره‌اى از واژه‌ها و عبارات دعاى ابوحمزه را در بر گرفته است.

پیش از این در مقدّمه‌ى کتاب جان‌مایه‌ى سحرى ـ آن‌جا که پیشینه‌ى نوشته‌هایى از این دست مطرح بودـ آوردم که :

یادداشت‌هاى سال‌هاى 1424 و 1425 قمرى، غریبانه و از سر نبودِ فرصت به کنجى افتاد و یک بار هم که حرکتى براى سامان‌دهى آن‌ها صورت گرفت، به همان دلیل ناکام ماند و راه به جایى نبرد؛ به این امید که فرصتى دست دهد تا با نام ره‌آورد به زیور طبع آراسته آید و یادآور این حقیقت باشد که :

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ         از یُمن دعاى شب و ورد سحرى بود
اینک خدا را شاکرم که در آغاز سال‌هاى 85 و 86 شمسى در دو مقطع زمانى به‌صورتى پیش‌بینى نشده، فراغتى دست داد تا در گوشه‌اى خلوت، فرصت بازبینى و نگارش نهایى آن یادداشت‌هاى مورد اشاره فراهم آید و سبب شود تا این کار انجام گیرد و سامان یابد. اینک ره آورد آن فرصت مغتنم، به‌صورت حاضر به خواننده‌ى گرامى تقدیم مى‌شود؛ امید که مؤثّر افتد و در راستاى هدف نگارشى خود کامیاب گردد

فهرست مطالب کتاب

پیشینه
فرصت طلایى
بازگشت
مغفرت
پارسایى و پرواپیشگى: «ورع»
مراقبه
حیله هاى شیطانى
نگاه به آخرت
اخلاص
عصیانگرى
گناهان بزرگ
عبادت
شرک
آفات اندیشه و عمل (1)
آفات اندیشه و عمل (2)
سمعه: شهرتطلبى
شک
خاشعین
شکر (1)
شکر (2)
روسپیدى
ابزار کار شیطان (1)
ابزار کار شیطان (2)
مناجات
سخن آخر