معرفی و دانلود کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی: رویکردی ایران مدار

معرفی کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی: رویکردی ایران مدار

کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی نوشته‌ی سیدعباس امام، درباره‌ی روش‌شناسی و تاریخ ترجمه در ایران سخن می‌گوید و به بسیاری از پرسش‌های دانشجویان در این زمینه پاسخ می‌دهد.

درباره‌ی کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی:

برگزاری «سمینارهای درون‌دانشکده‌‎ای»، از شاخص‌‎های پویایی علمی - پژوهشی گروه‌‎های آموزشی دانشگاه‌‏ها و مراکز آموزش عالی کشور است، اما متأسفانه روند جاری در برگزاری این سمینارها در نظام آموزش عالی به گونه‌‏ای شده که اعضای هیأت علمی دانشگاه‌‏ها و نیز دانشجویان، استقبال چندانی از برگزاری این‏‌گونه همایش‌‏ها نمی‏‌کنند. چرا؟! به صورت مستند نمی‌‏دانیم. اما، شاید دلیل آن اختصاص امتیاز اندک پژوهشی به این نوع سمینارها باشد. شاید جاذبه‌ی بیشتر چاپ مقاله در نشریات دانشگاهی موسوم به «مجلات علمی - پژوهشی» ریشه‌ی این موضوع باشد.

شاید هم عدم اطلاع‌رسانی مناسب واحدهای ذی‌ربط دانشگاه‌‏ها در این امر دخیل باشد. شاید عدم ارائه‌ی عناوین مناسب و جالب توجه (نظری و یا کاربردی) از سوی اعضای هیأت علمی باعث این وضعیت شده است، و شاید ریشه‌ی این قضیه به بی‌‏انگیزگی عمومی دانشجویان برمی‏‌گردد و چندین و چند شاید دیگر. بدیهی است ریشه‌‏یابی این مشکل نیازمند آسیب‌شناسی موضوع از سوی واحدهای دانشگاهی در سطح کشور و ارائه‌ی راهکارهای عملی مناسب برای بهبود شرایط فعلی است.

در اهمیت این گونه همایش‏‌ها، همین بس که بدانیم اگر در طول هر نیم‌سال تحصیلی هر عضو هیأت علمی فقط یک «سمینار درون‌دانشکده‌‏ای» (حتی صرف نظر از بار علمی - پژوهشی آن) برگزار کند، در آن صورت چه تحرکی در اعضای هیأت علمی به وجود خواهد آمد و چه تحولی در ارتقای دانش و تجربه‌ی دانشجویان (به عنوان مخاطبان اصلی این‌گونه همایش‌‏ها) بروز خواهد کرد.

این کتاب دربرگیرنده‌ی متن (عمدتاً بسط یافته‌ی) بیست مورد از سمینارهای درون‌دانشکده‌‏ای نویسنده به عنوان «عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز» است. این بیست سمینار، طی یک بازه‌ی زمانی ده ساله (1382 تا 1392) در آن دانشکده برگزار شده‌‏اند.

کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی برای چه کسانی مناسب است؟

این اثر برای دانشجویان به ویژه افرادی که در رشته‌ی مترجمی تحصیل می‌کنند و همچنین استادان این رشته، بسیار سودمند و کاربردی است.

در بخشی از کتاب جنبه‌هایی از ترجمه پژوهی می‌خوانیم:

مترجمان به عنوان یک صنف، دارای گرایش‌های گوناگون فکری، فرهنگی، سیاسی و غیره هستند. تا آن جا که به مسئله کاربرد زبان در ترجمه (یعنی مهم‌ترین ابزار این رشته‌ی تخصصی) برمی‌گردد، نیز مترجمان دارای جهت‌گیری‌های یکسانی نیستند؛ برخی سره‌گرا هستند، برخی عربی‌زده هستند، برخی انگلیسی‌زده و فرانسه‌گرا و برخی نیز دارای مواضعی در این میان.

در مورد استاد میرجلال‌الدین کزازی، باید گفت ایشان چه به عنوان یک مترجم و چه به عنوان مؤلف، در همه فرآورده‌های قلمی- قدمی زبانی خود، طرفدار و به‌کارگیرنده‌ی فارسی اصیل و یا همان «فارسی سره» بوده‌اند: چه در تألیفات و چه در ترجمه‌ها، در آثار داستانی و آثار غیرداستانی. ایشان، حتی در تألیفات خود نیز ترجمه‌محورند: به این معنا که هر چه را که می‌خواهند بیان و یا قلمی کنند، ابتدا در ذهن خود به فارسی سره برمی‌گردانند، سپس آن را بیان می‌کنند.

از این نظر، در ترجمه‌ها نیز به یک معنای خاص «تألیف مضاعف» می‌کنند: یعنی در واقع، هر کدام از ترجمه‌های کزازی در حقیقت یک تألیف (به مفهوم ویژه‌ی مورد نظر ما) نیز محسوب می‌شود. به همین دلیل، کارنامه‌ی نوشتاری و منش گفتاری استاد نشان داده که ایشان مؤلف / مترجمی یگانه و منحصر به فرد در ایران و شاید جهان فارسی زبان است. از نظر تعهد اصلی و اولویت اول، ایشان هدف خود را پاسداری از زبان فارسی و حفظ و حراست از آن و در عین حال توانمندسازی این زبان قرار داده‌اند.

ایشان هزاران واژه و اصطلاح و ترکیب نو ساخته‌اند و در آثار خود به کار گرفته‌اند و فقط به داشته‌های زبان فارسی یا پخته‌خواری اکتفا نکرده‌اند، بلکه خود نیز وارد گود شده و روز به روز گنجینه‌ی زبان نیاکانی ما را غنا بخشیده و توانمندتر ساخته‌اند.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه: نیم‌نگاهی به ترجمه‌پژوهی در جهان و ایران
1- تاریخ‌نگاری ترجمه در ایران
2- مطالعات توصیفی ترجمه
3- جامعه‌شناسی ترجمه
4- نقد ترجمه
5- مطالعات فرهنگی ترجمه
6- آموزش ترجمه