معرفی و دانلود کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد: پاسترناک و ژیواگو

معرفی کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد: پاسترناک و ژیواگو

پیتر فین و پترا کووی در کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد ماجرای زندگی پرتلاطم بوریس پاسترناک، شاعر و نویسنده‌ی بزرگ قرن بیستم روسیه و خالق رمان بی‌همتای دکتر ژیواگو را روایت کرده‌اند و از این طریق رابطه‌‌ی سیاست و فرهنگ در حکومت‌های توتالیتری چون شوروی را زیر ذره‌بین برده‌اند. بد نیست بدانید که کتاب ادبیات علیه استبداد یکی از نامزدهای دریافت جایزه‌ی حلقه‌ی منتقدین در بخش ناداستان (2014) بوده است.

درباره کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد:

در روسیهْ بوریس پاسترناک (Boris Pasternak) را بیشتر با اشعارش می‌شناسند. در جهان اما نام وی به واسطه‌ی یک رمان جاودانه و همه‌گیر شده: دکتر ژیواگو؛ عاشقانه‌ای سیاسی که رخدادهای آن در روسیه‌ی پس از انقلاب 1917 می‌گذرد. این رمان اگرچه نویسنده‌اش را به جایزه‌ی نوبل و شهرتی جهانی رساند، در مقاطعی بلای جان او نیز شد. چرا و چطور؟ در کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد (The Zhivago Affair) بناست پاسخ همین دو سوال را بگیرید.

پیتر فین و پترا کووی در این اثر زندگینامه‌ای - تاریخی، روایتی درخشان و دست‌ اول از زندگی و زمانه‌ی نویسنده‌ی کتاب دکتر ژیواگو به دست داده‌اند. این روایت تماماً متکی به داده‌های تاریخیِ مستند و واقعی است. با این حال چنان استادانه نقل شده که با تریلرهای جاسوسی پهلو می‌زند! از این حیث، زندگی پرماجرای بوریس پاسترناک و سایر روشنفکران و نویسندگانِ هم‌عصر او که شرح آن در کتاب ادبیات علیه استبداد آمده، جمله‌ی جالبی از ادگار ادگار آلن پو را به یاد می‌رود: حقیقتْ غریب‌تر از افسانه است.

این حقیقتِ غریب‌تر از افسانه در داستان واقعی‌ای که بدان گوش خواهید داد، درباره‌ی مردی است با قریحه‌ای خارق‌العاده، که در زندگی جز نوشتن سودایی نداشت. اما زاده شدن در سرزمین و زمانه‌ای آبستن خطر، نوشتن، یعنی یگانه عشق زندگی‌اش را برای او به قماری بزرگ بدل کرد. توضیح آنکه اتحاد جماهیر شوروی، زادگاه پاسترناکِ شاعر و داستان‌نویس، به واسطه‌ی ایدئولوژی سفت و سختی که بر آن حاکم بود، و دستگاه سرکوب و سانسوری که آن ایدئولوژی را حفظ و همزمان به اقشار مختلف تحمیل می‌نمود، جهنمِ هنرمندان و ادیبانی بود که رؤیایی جز به پرواز درآوردن پرنده‌ی خیال خویش نداشتند.

ایشان که اغلبْ نویسنده و فیلمساز و موسیقی‌دان و شاعر بودند، در چنین شرایطی، دو راه بیشتر پیش پای خود نمی‌دیدند: تن دادن به استبداد حاکم، یا ایستادگی و پرداخت هزینه‌هایی گزاف از قبیل تحمل سانسور، طرد از محافل هنری، گرفتارِ دام پرونده‌سازی رژیم شدن، تحمل حبس، و یا حتی مرگ. این چنین بود جدال ادبیات (یا به طور کلی‌تر، هنر) در برابر استبداد، در روسیه‌ی قرن بیستم. و پاسترناک و دکتر ژیواگویی که خلق کرد، در ابتدا تنها یکی از بی‌شمار سربازان لشکر ادبیات در برابر دستگاه استبداد به شمار می‌رفتند. اما دست تاریخ، به مرور ایشان را برکشید و آنان را از سربازان ساده به فرماندهان نبرد هنر علیه استبداد بدل نمود.

در کتاب ادبیات علیه استبداد، شرح دقیق و مفصل ماجراهایی را که در فوق به اشاره بیان کردیم، خواهید شنید. فین و کووی در این اثر شنیدنی ضمن روایت پروسه‌ی آفرینش یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات معاصر جهان، در باب نزاع پیچیده‌ی سیاست و فرهنگ در شوروی کمونیستی نیز به بحث و تأمل پرداخته‌اند، و این‌چنین کتابی به دست داده‌اند که توأمان سیاسی، تاریخی و ادبی‌ است.

نکوداشت‌های کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد:

- یک پژوهش تاریخی ژرف که آثار جاسوسی جان لوکاره را به یاد می‌آورد. (The New Yorker)
- تریلری سیاسی درباره‌ی کتابی که ملتی را به وحشت افکند. (Kirkus)
- اثری با نوشتار زیبا و مطالب مستند. (Washington Post)
- مملو از هیجان. (Newsday)

کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد مناسب چه کسانی است؟

مطالعه‌ی اثر حاضر را به دو گروه از مخاطبین توصیه می‌کنیم: علاقه‌مندان به تاریخ معاصر جهان، دوست‌داران آثار زندگینامه‌ای و داستان‌های واقعی.

با نویسندگان کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد بیشتر آشنا شویم:

پیتر فین (Peter Finn) نویسنده و ویراستار واشنگتن پست، و پترا کووی (Petra Couvée) مترجم و استاد دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ است. هر دو ایشان بیش از هر چیز به واسطه‌ی اثر مشترکشان، یعنی کتاب ادبیات علیه استبداد شناخته می‌شوند. این اثر پس از انتشار مورد تحسین طیف وسیعی از مخاطبین خود قرار گرفت و نامزد دریافت جایزه‌ی حلقه‌ی منتقدین شد.

در بخشی از کتاب صوتی ادبیات علیه استبداد می‌شنویم:

«ترتیبی داده‌ام تا در یک رمان ببینمتان.» پاسترناک شروع کرد به نوشتن رمان دکتر ژیواگو، بر روی کاغذهای سفید نقش‌داری که زمانی روی میز تحریر یک مرد مرده قرار داشت. این کاغذها هدیه‌ای بود از جانب بیوه‌ی تیتسیان تابیتزه، شاعر گرجی که در 1937 دستگیر، شکنجه و اعدام شده بود. پاسترناک، وزن احساسی این کاغذهای سفید را حس می‌کرد. او خطاب به نینا، بیوه‌ی تابیتزه نوشت که امیدوار است نثرش ارزش نوشته شدن بر کاغذهای شوهر فقیدش را داشته باشد. پاسترناک در اکتبر 1945، برای شرکت در مراسم صدمین سالگرد تولد نیکولوس باراتاشویلی، شاعر گرجی که اشعارش را اخیراً به روسی ترجمه کرده بود، به گرجستان رفت. او در قرارداد ترجمه‌ی اشعار باراتاشویلی تصریح کرده بود که بیست و پنج درصد حق‌الترجمه‌ی کتاب باراتاشویلی باید به نینا تابیتزه پرداخت شود.

فهرست مطالب کتاب صوتی